Binnenland – Veel vrouwen die een flexibele arbeidsrelatie hebben lopen vaak tegen problemen aan als ze op hun werk vertellen dat ze zwanger zijn. Contracten worden niet verlengd en soms volgt zelfs ontslag.
“Ik was heel verbaasd”, zegt Jolanta Ammerlaan (33) terwijl ze met een schuin oog haar baby in de gaten houdt. “Ik deed altijd mijn best. Ik heb zes getuigschriften van klanten die heel tevreden over me waren.” Ze klemt een geel mapje tegen zich aan. “Als ze vonden dat ik het niet goed deed, waarom heeft niemand daar dan ooit iets van gezegd?”
Ammerlaan werkte vorig jaar met twee contracten van een half jaar als thuiszorgmedewerker bij Florein. Hoewel ze nooit een functioneringsgesprek heeft gehad, kreeg ze in januari via de telefoon te horen dat ze kon vertrekken.
In zes maanden tijd had ze zich één keer ziek gemeld, zo luidde het argument van haar leidinggevende. Dan is het ‘intern beleid’ om werknemers de wacht aan te zeggen. Dat ze zich niet lekker voelde door haar zwangerschap, speelde volgens de organisatie geen enkele rol. “Deze regel geldt voor alle medewerkers.”
Jaarlijks krijgt 43 procent van de zwangere vrouwen in Nederland te maken met zwangerschapsdiscriminatie, blijkt uit onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens.
De organisatie hield gisteren vier zittingen in Utrecht over dit onderwerp (zie kader), dat volgens hen een ‘groot probleem op de arbeidsmarkt’ is. “Doorvertaald gaat het om zo’n 65.000 vrouwen per jaar”, zegt woordvoerder Marysha Molthoff.
Meldpunt
Vanaf maandag lanceert het College daarom een speciaal meldpunt. “Dat is expliciet bedoeld voor vrouwen met tijdelijke contracten en payrollconstructies”, aldus Molthoff. “De omvang van zwangerschapsdiscriminatie is de afgelopen vier jaar niet afgenomen, maar de bereidheid om te melden wel: van 26 procent in 2012 naar 14 procent in 2016. Veel vrouwen vragen zich af of het wel zin heeft, of ze willen geen problemen met hun werkgever.”
Daar was Jolanta Ammerlaan niet bang voor. “Ik ben echt boos”, zegt ze na afloop van de zitting. “Het was heel moeilijk voor me om te stoppen met werken. Toen ik het telefoontje van Florein kreeg, dacht ik eerst dat ik het verkeerd begrepen had. Ik was overdonderd.”
Ze heeft een ‘goed gevoel’ over de zaak. Toch zal het haar in concrete zin niets opleveren als het College in juni zou besluiten dat Ammerlaan inderdaad gediscrimineerd is. De uitspraken van het College hebben geen juridische gevolgen voor de werkgever, maar zijn vooral van maatschappelijk belang. Het woord ‘principekwestie’ klinkt meerdere malen.
Precaire zaak
Het College geeft echter lang niet alle vrouwen gelijk. De afgelopen jaren behandelden ze gemiddeld zo’n twintig tot dertig zaken over zwangerschapsdiscriminatie per jaar, zegt Molthoff. In 2016 kregen twaalf van de twintig vrouwen gelijk. Bij acht vrouwen kon de relatie tussen ontslag en zwangerschap niet worden aangetoond.
Het is dan ook een precaire zaak om vast te stellen waarom een vrouw haar baan precies kwijtraakt, zo blijkt uit de zittingen. Zoals bij Esther van der Maas (30) uit Zwanenburg, die geen vast contract kreeg als assistent manager bij modezaak The Kooples in Amsterdam. Volgens haar vanwege zwangerschap, volgens de HR-manager vanwege een slechte beoordeling en een dalende omzet.
Van der Maas vindt dat ze onheus bejegend is, maar de manager werpt tegen dat de afgelopen jaren slechts 3 van de 23 werknemers een vast contract kregen.
“Ik ben zelf zwanger en bij ons werken heel veel vrouwen. Zwangerschap speelde bij de beoordeling nooit een rol.”
