Vanaf 1 april 2021 worden via een puntensysteem onherroepelijke sancties die aan Europese transport- of busbedrijven in het binnen- en buitenland zijn opgelegd, geregistreerd in een nationaal elektronisch register en meegenomen bij de beoordeling van de betrouwbaarheid van vervoerders en vervoersmanagers. In Nederland wordt, afhankelijk van de overtreding, een aantal strafpunten toegekend. Als een vervoerder de drempelwaarde overschrijdt, dan kan deze de communautaire vergunning (Eurovergunning) kwijtraken; ook kan een vervoersmanager ongeschikt worden verklaard. Met het puntensysteem is de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) beter in staat om notoire overtreders van de weg te halen en evenwicht in de markt te waarborgen.
Betrouwbaarheid
Ondernemers in het goederen- en busvervoer hebben een Eurovergunning nodig om hun werk te mogen uitvoeren. Een van de voorwaarden is dat de vervoerder en de vervoersmanager van de transport- of een busonderneming betrouwbaar zijn. Dit kunnen zij aantonen met een verklaring omtrent het gedrag (VOG). Wim van Herk, senior inspecteur bij de ILT: “Daar komt nu bij dat zij die betrouwbaarheidsstatus en daarmee hun vergunning kunnen verliezen als zij teveel (zeer) ernstige overtredingen begaan via het puntensysteem. Dat geldt zowel voor overtredingen in Nederland als in een andere Europese lidstaat. Europese landen wisselen deze informatie over onherroepelijke overtredingen uit via ERRU (European Register of Road Transport Undertakings).”
Drempelwaarde puntensysteem
Voor transport- en busbedrijven wordt afhankelijk van hun grootte een strafpuntenmaximum vastgesteld, de drempelwaarde. Wordt deze overschreden dan voert de ILT een nader betrouwbaarheidsonderzoek uit dat zich richt op eventueel herstel van het vertrouwen, omdat het bedrijf in de tussentijd wellicht maatregelen heeft genomen. Ondernemers krijgen een melding als voor het eerst een overtreding is geregistreerd in het ERRU, maar ook als zij op de helft van de drempelwaarde zitten.
Tussentijds kunnen transportondernemingen hun puntenaantal in het puntensysteem inzien bij de NIWO, de organisatie die vergunningen verstrekt voor transportbedrijven. Ondernemingen in het busvervoer dienen hun puntenaantal op te vragen bij de ILT. “Wij hopen dat transportondernemingen op basis van hun registratie zelf actie ondernemen om de bedrijfsvoering en daarmee de naleving van de regels te verbeteren”, aldus Van Herk. “Het intrekken van een vergunning is een forse sanctie, maar echt bedoeld om de notoire overtreders in het wegtransport en busvervoer aan te kunnen pakken.” Als uit het betrouwbaarheidsonderzoek blijkt dat het bedrijf het vertrouwen niet kan herstellen, kan zij de vergunning verliezen.
Buitenlandse vervoerders
Vanaf 1 april start Nederland ook met het registreren van overtredingen door buitenlandse vervoersbedrijven in Nederland. Van Herk: “Bij Nederlandse transport- en busondernemingen leeft het idee dat hun buitenlandse collega’s in Nederland zonder gevolgen de regels kunnen overtreden. Dat is niet zo, want de ILT kan ook buitenlandse bedrijven beboeten die in Nederland overtredingen begaan. Maar door het registratiesysteem kunnen andere EU-lidstaten bedrijven die daar zijn gevestigd aanpakken als hun betrouwbaarheid in het geding komt. Elk land mag overigens zijn eigen methode kiezen. Niet elk land heeft dus straks een puntensysteem zoals wij. Maar andere landen kunnen strenger zijn dan Nederland en bijvoorbeeld al bij één overtreding de vergunning intrekken.”
Nationaal register van vervoersondernemingen
Nederland gaat vanaf 1 april 2021 de overtredingen die Nederlandse bedrijven in het buitenland begaan, registreren in het nationaal elektronisch register van vervoersondernemingen (ERRU). Deze nieuwe aanpak volgt uit Europese regelgeving die als doel heeft de handhaving op goederen- en busvervoer in Europa te harmoniseren. Het gaat hierbij om overtredingen op het gebied van onder andere rij- en rusttijden, de tachograaf, arbeidstijd, gewicht (overbelading) en afmetingen, snelheidsbegrenzers, vakbekwaamheid chauffeurs, rijbewijzen, en dergelijke. In de Europese Verordening 2016/403 zijn deze overtredingen gecategoriseerd naar ernstig, heel ernstig en zeer ernstig.
