Landelijk – Wat verwachten burgers van de politie? Willen ze wel écht aangifte doen of is dat niet de oplossing van hun probleem? En is de politie wel de aangewezen instantie om hulp te bieden? In negen politieteams verspreid over heel Nederland is afgelopen tijd geëxperimenteerd met ‘betekenisvol handelen’. De teams gebruikten hiervoor de Vanguard-methode. Deze kijkt naar het functioneren van organisaties vanuit het perspectief van de klant.
Het doel van de methode is om de dienstverlening van organisaties te verbeteren, de kosten te verminderen en het werkplezier en de motivatie van medewerkers te vergroten. Aanleiding om aan de slag te gaan met de methode was het verschijnen van een onderzoek van de Politieacademie, waarover het boekje ‘Betekenisvol handelen, politiewerk vanuit de bedoeling’ is verschenen. De negen basisteams zijn verspreid door Nederland: één team in Hoofddorp, drie in Almere, vier in Parkstad Limburg en één in Purmerend.
Iedereen tevreden
Het lijkt zo logisch: de burger staat centraal. Als iemand aangifte wil doen, dan neemt de politie die op. Want dat verwacht men. Met de Vanguard-methode wordt de hulpvraag echter heel anders benaderd. Zomaar een voorbeeld uit Purmerend. Een man doet aangifte omdat zijn voordeur is vernield door een groepje jongeren. De gealarmeerde agenten reageren direct en nemen de verantwoordelijke jongen mee naar het bureau. Tijdens zijn verhoor blijkt dat er absoluut geen opzet in het spel was. Een ongelukje bij het straatvoetbal, meer niet. Na een bemiddelingsgesprek tussen de jongen, zijn ouders en de gedupeerde man vergoedt de dader de schade. Daarmee was iedereen tevreden.
Professionele ruimte
Teamchef Christel Suzenaar: ‘In feite is de jongen dus voor niets aangehouden en verhoord en mijn politiecollega’s moeten onnodige administratie rond de aangifte en aanhouding afhandelen. De focus ligt nog te vaak op bestraffing van de dader. Door kritisch te kijken naar ons eigen werkproces en beter na te gaan wat een melder eigenlijk verwacht, kunnen we als politie de meest waardevolle interventie kiezen. Strafrecht is daarbij niet altijd het antwoord; soms is een andere aanpak effectiever.’
Perfecte intake
Toen ze in Purmerend kritisch gingen kijken naar hun proces van intake, bleek dat maar een klein deel van de burgers echt geholpen was met het doen van aangifte. Bij nader inzien bleken zij veel vaker te vragen om hulp, bemiddeling of wilden zij alleen een melding doen om hun verhaal kwijt te zijn. In Purmerend vragen de politiemensen nu aan de balie of op straat wat de melder het liefste zou willen. Dat kost aanvankelijk iets meer tijd, maar die tijd wordt later terug verdiend. Bijvoorbeeld omdat de hulpvraag direct op de juiste plek terecht komt; bij de politie, de gemeente of een zorginstelling.
Toekomstbestendige opsporing
De werkwijze sluit naadloos aan bij de koers naar een toekomstbestendige opsporing die de politie en het openbaar ministerie ontwikkelen. Het belangrijkste uitgangspunt is dat slachtoffers zich veilig moeten voelen, gehoord en geholpen worden. Iedere aangifte, melding of incident telt en krijgt opvolging. Regels zijn niet langer leidend, maar het effect voor het slachtoffer, de verdachte, het bedrijfsleven en de maatschappij staat altijd centraal.
