Op woensdag 16 maart 2022 bracht minister Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Hanke Bruins Slot een bezoek aan de gemeente Amersfoort. Als minister is zij verantwoordelijk voor de verkiezingen en kan zij in Amersfoort zelf zien hoe dit verloopt. De gemeente Amersfoort streeft ernaar een inclusieve stad te zijn – óók tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Dat betekent dat alle inwoners, met of zonder beperking of chronische ziekte, zoveel mogelijk zelfstandig hun stem moeten kunnen uitbrengen. Want elke stem telt. Drie ervaringsdeskundigen gingen hierover in gesprek met de minister en burgemeester Lucas Bolsius. Daarnaast is er door de minister met de burgemeester en projectleider verkiezingen Bert Kuijer gesproken over vernieuwingen van het verkiezingsproces.
Minister Hanke Bruins Slot
Minister Hanke Bruins Slot: “Ik ben onder de indruk van alle vrijwilligers en de medewerkers van de gemeente die zich deze dagen inzetten voor de organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen. Goed om te zien dat Amersfoort echt werk maakt van de toegankelijkheid van de verkiezingen. De inbreng van de ervaringsdeskundigen is hierbij heel belangrijk, die neem ik ook mee naar de Den Haag.”
Verkiezingsagenda
Het ministerie van BZK, de Kiesraad, VNG en NVVB hebben samen een verkiezingsagenda opgesteld. In de verkiezingsagenda staan maatregelen die in de komende jaren nodig zijn voor onderhoud aan en vernieuwing van het verkiezingsproces. De maatregelen moeten de transparantie, controleerbaarheid en toegankelijkheid van het verkiezingsproces verder versterken. Ook is er meer aandacht nodig voor de uitvoerbaarheid in de organisatie van verkiezingen.
Ruimte voor maatwerk vanuit Den Haag belangrijk
Burgemeester Lucas Bolsius: “Het is belangrijk dat de kaders vanuit Den Haag ruimte bieden voor maatwerk per gemeente. Zodat de gemeente zelf lokaal een passende oplossing kan bedenken. Bijvoorbeeld voor mensen met een verstandelijke beperking. Zij mogen niet geholpen worden in het stemhokje. Om hen toch goed te ondersteunen is voor hen door onze gemeente voorafgaand aan de verkiezingen extra uitleg gegeven en we hebben voor hen een proefstemlokaal ingericht, zodat zij konden oefenen met stemmen. Op deze manier kunnen we maatwerk leveren.”
Vijf Xtra Toegankelijk Stembureaus en een prikkelarm stembureau
Tijdens het bezoek van de minister vertelde een stembureaubegeleider wat prikkelarm inhoudt. In het stembureau is een extra gastvrouw aanwezig. Het prikkelarme stembureau is voor mensen die in alle rust hun stem willen uitbrengen en voor mensen met autisme, dementie of angststoornis. Daarnaast heeft de gemeente Amersfoort vijf extra toegankelijke stembureaus ingericht. Het Xtra Toegankelijk Stembureau in de Sint Joriskerk is bezocht door de minister. Hier heeft zij gesproken met drie ervaringsdeskundigen. Mensen met een beperking kunnen hier volledig zelfstandig stemmen. In dit stembureau zijn ook vrijwilligers met een beperking aanwezig.
Zelfstandig stemmen
De drie aanwezige ervaringsdeskundigen zijn allemaal afhankelijk van hulpmiddelen in een Xtra Toegankelijk Stembureau. Anders kunnen zij niet zelfstandig stemmen. Op het stembureau zijn voorzieningen die aansluiten bij de behoeftes van kiezers. Voor mensen met een visuele beperking is er een stemmal voor op het stembiljet en een Soundbox. De kieslijsten zijn ingesproken en als audiobestanden aangeleverd voor de Soundbox.
Xtra Toegankelijk
Bij elk Xtra Toegankelijk Stembureau is een speciale loep beschikbaar, een kandidatenlijst in braille en een kandidatenlijst in grotere letter. Lennard Meijerse heeft een visuele beperking en maakt gebruik van de loep. Tijdens het uitbrengen van zijn stem legde hij uit: “Ik vind het belangrijk dat ik zelf kan kiezen of ik wil stemmen met of zonder hulp. Toegankelijkheid is een mensenrecht, geen gunst. Amersfoort is goed op weg. Belangrijk is dat de gemeente blijft leren, verbeteren en kennis deelt met andere gemeenten. Toegankelijkheid moet worden gezien als een organisatorisch probleem, niet als een technisch probleem.”
Vele varianten voor toegankelijkheid
Ook is er een verlaagde stembus, een extra breed en verlaagd stemhokje, goede verlichting, bewegwijzering en een extra gastvrouw- of man voor hulp. Mensen met een lichamelijke beperking kunnen ook in het stemhokje hulp krijgen bij het stemmen. Ingrid van Wielink, stembureaulid, maakt gebruik van de verlaagde stembus en extra breed stemhokje, zodat zij met haar rolstoel zelfstandig haar stem kan uitbrengen. Voor mensen met een auditieve beperking is er ondersteuning met gebarentaal. Ivan de Vries is ook stembureaulid en vertelde samen met gebarentolk Merlin Dik op welke manier een gebarentolk kan helpen bij het stemmen.
Democratie
Amersfoorters kunnen vandaag nog voor 21.00 uur hun stem laten horen bij de gemeenteraadsverkiezing. Door te stemmen laten zij zien wat het betekent om in een vrij land te wonen. Waar mensen zelf op een democratische manier kunnen en mogen bepalen wie er voor hen gaat beslissen welke plannen er worden uitgevoerd. Minister Bruins Slot: “Het is belangrijk dat zoveel mogelijk mensen gebruik maken van hun recht om te stemmen. Onze democratische rechtsstaat is niet vanzelfsprekend.”
