Door een hoge vaccinatiegraad leveren vaccinaties een enorme bijdrage aan de Nederlandse volksgezondheid en het voorkomen van ziekte, gezondheidsschade en sterfgevallen. Uit het vaccinatiegraadrapport 2021 van het RIVM blijkt dat in 2021 minder mensen een ziekte kregen waartegen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) vaccineert.
RVP-vaccinaties
De vaccinatiegraad van bijna alle RVP-vaccinaties was over heel 2021 wel iets lager dan een jaar eerder, mede door toedoen van uitgestelde vaccinaties vanwege de corona-epidemie. Samen met alle organisaties en professionals die zijn betrokken bij het Rijksvaccinatieprogramma zet staatsecretaris Maarten van Ooijen (VWS) zich in om deze trend te keren met de aanpak ‘Vol vertrouwen in vaccinaties’.
Toekomstbestendig maken
Om het vaccinatiestelsel toekomstbestendig te maken, komt er een publieke vaccinatievoorziening voor volwassenen bij de GGD. Deze voorziening heeft tot doel de uitvoering van de vaccinatiezorg voor volwassenen te vereenvoudigen, zodat volwassenen die daar zelf voor kiezen makkelijk terecht kunnen voor nieuwe vaccinaties. Ook is het een onderdeel van de aanpak pandemische paraatheid. Er hoeft immers niet steeds gezocht te worden naar een nieuwe uitvoerder, waardoor we Nederland beter voorbereid maken op het bestrijden van toekomstige pandemieën.
Rijksvaccinatieprogramma
Staatssecretaris Van Ooijen: “Het goed om te zien dat de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma zo goed mogelijk door is gegaan ondanks de beperkingen van de coronapandemie. Echt een bijzondere prestatie van de Jeugdgezondheidzorg en het RIVM en alle professionals die daar keihard aan gewerkt hebben! Vaccineren is en blijft ontzettend belangrijk om allerlei ziekten te voorkomen. Met een vaccinatievoorziening voor volwassenen zetten we een belangrijke stap richting een toekomstbestendig en wendbaar vaccinatiestelsel. Iedere Nederlander kan daarmee eenvoudig en snel gebruik maken van de aangeboden vaccinaties. Natuurlijk blijft voor alle vaccinaties gelden dat iedereen voor zichzelf beslist om wel of niet mee te doen. En uiteraard zet ik me er – samen met heel veel anderen – voor in dat zoveel mogelijk mensen op basis van heldere, onafhankelijke informatie besluiten om vooral mee te doen. Want vaccineren redt mensenlevens, ieder jaar weer.”
Dalende vaccinatiegraad in Vaccinatiegraadrapport 2021
Het rapport over de vaccinatiegraad staat in het teken van een volledig jaar COVID-19 en de bestrijding daarvan. De impact hiervan is terug te zien in een licht dalende vaccinatiegraad van bijna alle RVP-vaccinaties. Exacte aantallen en percentages zijn terug te vinden in het Vaccinatiegraadrapport 2021 van het RIVM. Ook een kleine daling van de vaccinatiegraad geeft extra reden tot oplettendheid. De bescherming van de Nederlandse bevolking wordt bepaald door de immuniteit van de hele bevolking. Het RIVM en de Jeugdgezondheidszorg zetten in op het versturen van extra uitnodigingen en er wordt onderzoek gedaan naar de oorzaken waarom ouders wel of niet vaccineren.
Drie actielijnen
Daarbovenop volgen er aanvullende acties uit de aanpak ‘Vol vertrouwen in vaccinaties’. Drie actielijnen staan daarbij centraal: (1) het bewaken en het versterken van het vertrouwen, (2) het verstevigen van de informatievoorziening en (3) het vergroten van de toegankelijkheid. Concreet zal extra actie worden ondernomen met onder andere doelgroepgericht communicatiebeleid met uitleg in verschillende talen, gespreksambassadeurs in de wijk en het verbeteren van de communicatie met input van professionals en ouderpanels.
Vaccinatievoorziening voor volwassenen
De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) heeft, op verzoek van het vorige kabinet, een verkenning uitgevoerd naar de toekomstbestendigheid van het vaccinatiestelsel. Hieruit blijkt dat het huidige systeem erg complex is door het naast elkaar bestaan van verschillende uitvoerders en de daarbij horende taken, bevoegdheden, uitvoeringsmechanismen en juridische kaders. De RVS noemt dit een lappendeken. Als oplossingsrichting heeft staatssecretaris Van Ooijen in de beleidsreactie op dit rapport het voornemen om een publieke vaccinatievoorziening voor volwassenen bij de GGD’en te organiseren.
Wendbaar stelsel
Met deze vaccinatievoorziening wordt een belangrijke stap gezet richting een toekomstbestendig en wendbaar vaccinatiestelsel voor alle (nieuwe) volwassenvaccinaties. Zodat iedere Nederlander op elke leeftijd daar eenvoudig en snel gebruik van kan maken. Deze verandering van het vaccinatiestelsel wordt gefaseerd doorgevoerd. Er zal sprake zijn van een groeimodel waarbij geleidelijk meer aanbod aan de vaccinatievoorziening voor volwassenen wordt toegevoegd, te beginnen met vaccinatie tegen COVID-19. Voor de griep- en pneumokokken vaccinaties – die nu door de huisartsen worden aangeboden – zal worden gekeken bij welke partij deze vaccinatie in de toekomst het beste past. Voorlopig blijven de huisartsen deze vaccinaties gewoon uitvoeren.
Reactie op advies Zorginstituut Nederland ‘Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen’
Ook heeft het vorige kabinet Zorginstituut Nederland gevraagd om gelijktijdig via een uitvoeringstoets de knelpunten in kaart te brengen in de toegang bij vaccineren van medische risicogroepen binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw). Dit gaat bijvoorbeeld om patiënten met een verminderde afweer, die een medische indicatie voor een vaccinatie hebben. Voor een beter bereik van deze medische risicogroepen worden aanpassingen op het gebied van kennis, betaalbaarheid en uitvoering uitgewerkt.
