Om milieurisico’s te verminderen, gelden er sinds juli 2021 strengere kwaliteitsnormen voor het toepassen van bodemas in bijvoorbeeld grond-, weg- en waterbouw. Het doel van de nieuwe wet- en regelgeving is dat bedrijven gestimuleerd worden om de as op te werken naar een verbeterde, vrij toepasbare kwaliteit. Dat effect blijft uit, constateert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De ILT ziet juist dat er een verschuiving is ontstaan in de afzetmarkt voor bodemas.
Nieuwe afzetmarkten bodemas
De bodemas wordt nu, sinds de nieuwe normen van 2021, vaker verwerkt in immobilisaten; dat zijn mengsels van een of meerdere (afval)stoffen met toevoeging van een bindmiddel. Of de as wordt als vulmiddel toegevoegd in de betonindustrie, zoals vloeren, bakstenen, betonblokken, prefab betonderdelen.
Risico’s voor milieu
De opwerkers van bodemas zoeken dus naar andere en nieuwe afzetmarkten, in plaats van dat zij extra inspanningen verrichten om de kwaliteit van de as te verbeteren. ILT waarschuwt daarbij voor risico’s op milieuvervuiling omdat de verontreinigingen in deze bouwstoffen vrij kunnen komen na functieverlies in deze nieuwe afzetmarkt en ook omdat er onvoldoende zicht is op waar ze precies worden toegepast.
Opwerken
Bodemas is een restproduct dat ontstaat bij het verbranden van huishoudelijk afval en bedrijfsafvalstoffen in een afvalenergiecentrale (AEC). AEC’s en opwerkbedrijven halen waardevolle stoffen uit deze as, dat heet opwerken. De waardevolle stoffen uit de as worden elders gerecycled. Bodemas wordt onder meer gebruikt als fundering van wegen, ophoging bij geluids- en zichtwallen en in steun- en afdeklagen bij stortplaatsen.
Toezicht ILT
De ILT stimuleert veiliger en duurzamer (her)gebruik van bodem en secundaire bouwstoffen, zodat bij hergebruik van bouwstoffen en grond rekening wordt gehouden met directe en/of lange termijn gevolgen voor bodem of grond- en oppervlaktewater. De ILT handhaaft wet- en regelgeving op dit gebied en geeft signalen af als ze in de praktijk ontwikkelingen ziet die de circulaire economie in de weg staan. In Nederland zijn 4 erkende afvalverwerkers en in 2021 onderzocht de ILT deze bedrijven. De bevindingen zijn door de ILT in een signaalrapportage aangeboden aan de staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat.