De gemeente Montferland heeft besloten deel te nemen aan de regionale samenwerking op het gebied van vrijheid en herdenken en heeft hiervoor de samenwerkingsovereenkomst getekend.
Aanleiding
De provincie Gelderland heeft voor de jaren 2022 en 2023 het programma Vrijheid vastgesteld. Dit is een vervolg op het programma Gelderland Herdenkt/75 jaar bevrijding. In dat programma is de samenwerking tussen de gemeenten in de Achterhoek, Liemers en Duitse Grensstreek gestart onder het motto ‘Samen vieren wij vrijheid en vrede’. De gemeente Doetinchem functioneerde daarbij als penvoerder namens de gemeenten en nam deel aan het bestuurlijk overleg in de provincie. Voor de uitvoering van het programma is de provincie Gelderland in 5 regio’s ingedeeld, Achterhoek/ Liemers is één van de regio’s.
Doelstelling
De provincie Gelderland wil met het programma Vrijheid generaties van na de oorlog bewust maken van de waarde van vrijheid en hoe wij met elkaar samen leven in vrijheid. De gemeenten van onze regio ondersteunen de doelstelling en willen daarin de samenwerking over de grens blijven voortzetten. Het regioprogramma Vrijheid Achterhoek en Liemers richt zich, samen met de gemeenten over de Duitse grens, op projecten die gericht zijn op ontmoeting en het samen verder bouwen aan vrijheid en vrede. Het programma richt zich op een zo breed mogelijk publiek
Met wie wordt er samengewerkt?
8 gemeenten Achterhoek, 3 gemeenten Liemers en 11 Duitse gemeenten grensstreek en Provincie Gld.
Totstandkoming
Tijdens het programma Gelderland Herdenkt / 75 jaar vrijheid is vanuit de Achterhoek een waardevol netwerk voor vrijheid en vrede over de grens ontstaan, waarin gezamenlijk is opgetrokken op zowel bestuurlijk als ambtelijk niveau. Dat netwerk wordt als een belangrijk resultaat ervaren. Bestuurders van de gemeenten Achterhoek en Liemers willen de samenwerking via het programma Vrijheid intensiveren.
Het penvoerderschap is voor het nieuwe programma Vrijheid overgedragen aan de gemeente Aalten. Deze heeft zorggedragen voor het opstellen van het regioprogramma voor de Achterhoek, Liemers en de Duitse grensstreek. Het regioprogramma is besproken in de burgemeesterskring Achterhoek van 24 juni 2022. Het regioprogramma is vooraf samen met de financiële constructie met de ambtelijke vertegenwoordigers van de gemeenten gedeeld en besproken waarna aanpassingen zijn gedaan. Het programma is vervolgens door de provincie goedgekeurd.
De financiering
Voor iedere regio heeft de provincie een bedrag van € 150.000 gereserveerd per jaar voor de jaren 2022 en 2023. Daarvoor moet er vanuit de regio hetzelfde bedrag aan cofinanciering worden opgebracht voor aanvragen bij de provincie. In de Regio Achterhoek en Liemers wordt dat geregeld door enerzijds bijdragen van de afzonderlijke gemeenten aan een centrale aanvraag door allen € 0,20 per inwoner per jaar bij te dragen (50%) en anderzijds door bijdragen van initiatiefnemers die voor hun aanvraag cofinanciering meebrengen. In 2023 worden ook een aanvulling vanuit de Duitse gemeenten verwacht vanuit hetzelfde principe van € 0,20 per inwoner.
Wat staat er te gebeuren?
In het regioprogramma Vrijheid Achterhoek en Liemers staan projecten centraal die gericht zijn op ontmoeting en het samen verder bouwen aan vrijheid en vrede. Er is een regionale grote aanvraag gedaan voor vier projecten en de gezamenlijke communicatie die alle gemeenten ten goede komt.
De vier projecten die ook centraal in het regioprogramma, zijn:
Vrijheidsmaaltijden – ontmoetingen rond het thema vrijheid;
Vrijheidsroutes – maken/verbinden/actualiseren bestaande routes/nieuwe routes/verbindingen;
Verbindend licht – deelname alle gemeenten aan weerszijden van de grens;
Ode aan de Vrijheid – bijdrage kunst en cultuur.
Deze vier programma’s dragen bij aan meer verbinding, ontmoeting en uitwisseling over vrijheid en kunnen met lokale activiteiten worden versterkt.
Duur project
Het programma Vrijheid is bedoeld voor de jaren 2022 en 2023, maar de projecten zijn duurzaam van aard en bieden een verankering voor de toekomst. Momenteel wordt door de provincie overwogen het programma door te zetten naar de zogenaamde ‘kroonjaren 2024 en 2025 met aanvullende financiering. Wat verder van belang is waar de pers naar zou kunnen vragen c.q. daarvoor interessant is.
Samenwerking Duitse gemeenten
De samenwerking over de grens is gestart vanuit het besef dat vrijheid iets is dat ons samen aangaat en waar wij samen verantwoordelijk voor zijn. De Achterhoek en Liemers hebben een directe band en binding met de oosterburen. De vrede die wij nu al bijna 80 jaar samen hebben berust op het principe van de mensenrechten en de samenwerking in Europees verband. Die waarden willen de gemeenten graag samen uitdragen en blijven versterken, met name onder de jeugd.
Is er ruimte voor lokale projecten?
Binnen de regeling is er ook ruimte voor lokale organisaties om een project te ontwikkelen ter ondersteuning van een van de vier regionale projecten. De lokale partijen kunnen hiervoor rechtstreeks subsidie aanvragen bij de provincie.
Hiervoor geldt dat men moet voldoen aan de voorwaarden van de provincie en de regio. De provincie vraagt de regio om advies of de aanvraag past binnen het regioprogramma. Het is daarom belangrijk vooraf af te stemmen met de regiocoördinator.
Aanvragen
Instellingen en verenigingen kunnen rechtstreeks bij de provincie aanvragen. Dat kan ook voor 2023 later dit jaar. De subsidieaanvraag moet minimaal € 15.000 zijn en bovenlokaal/regionaal. Dit betekent dat alleen grote projecten voor subsidie in aanmerking komen, immers de projectkosten moeten dan minimaal € 30.000 zijn. De provincie subsidieert maximaal 50% van de projectkosten, de aanvragende organisatie moet zelf voor de 50% cofinanciering zorgdragen.
In de regio is alvast een centrale aanvraag bij de provincie gedaan door de penvoerende gemeente Aalten voor de vier thema’s voor een bijdrage van € 75.000,- met totale projectkosten van € 150.000. De provincie Gelderland subsidieert 50%, de andere 50% is opgebracht door € 0,20 per inwoner.
Samenwerking
Om het regioplan Vrijheid Achterhoek uit te voeren dient er te worden samengewerkt. In de samenwerkingsovereenkomst hebben de deelnemende gemeenten de gemeente Aalten aangewezen als penvoerder. In de samenwerkingsovereenkomst zijn zaken vastgelegd voor de samenwerking, de vertegenwoordiging in overleggen van de Provincie, de centrale coördinatie en communicatie en de mandatering van de aanvraag van de provinciale subsidie. De penvoerende gemeente legt achteraf aan de provincie verantwoording af over de besteding van de centrale aanvraag.
