“Het stroomnet in Noord-Holland is zo verstopt, dat meer dan duizend bedrijven en andere grote instellingen geen aansluiting meer kunnen krijgen. Zij kunnen daardoor niet verhuizen, uitbreiden en verduurzamen. We willen met zijn allen zeker nu dolgraag van het gas af, maar het alternatief is onbereikbaar. Met alle gevolgen van dien.” Dat zegt gedeputeerde Edward Stigter (Klimaat en Energie) van de provincie Noord-Holland.
Situatie Noord-Holland dramatisch
“De situatie in Noord-Holland is dramatisch, en er zijn geen kant en klare oplossingen waarmee we op korte termijn uit de brand geholpen zijn. We staan voor ontzettend lastige keuzes: we kunnen op dit moment niet zowel nieuwe woonwijken bouwen als ziekenhuizen uitbreiden en bedrijven verduurzamen. Daar is simpelweg geen ruimte voor op het elektriciteitsnet. Bedrijven in het Noordzeekanaalgebied, samen verantwoordelijk voor bijna 70% van de CO2-reductie die we in Noord-Holland moeten halen volgens het Klimaatakkoord, hebben zoveel last van de file op het elektriciteitsnet dat ze het doel om in 2030 55 procent minder CO2 uit te stoten niet gaan halen.”
Energie-infrastructuur geen ‘sexy’ onderwerp
“Energie-infrastructuur is niet ‘sexy’, maar de koperdraadjes in energienetwerken zijn essentieel voor de totale energietransitie. Samen met netbeheerders Liander en TenneT en de gemeenten in Noord-Holland pakken we onze verantwoordelijkheid. We zetten alles op alles om deze problemen aan te pakken. We lossen als eerste de belangrijkste knelpunten in het elektriciteitsnetwerk die er nu zijn zo snel mogelijk op door beter samen te werken en procedures beter te stroomlijnen. Dat klinkt misschien ambtelijk, maar dat is keihard nodig.”
Stroomnet zoveel mogelijk ontlasten
“Tegelijk kijken we naar mogelijkheden om het net te ontlasten door bijvoorbeeld energie te besparen en proberen we slimme oplossingen uit om bijvoorbeeld stroom te delen. En we werken aan een ontwerp voor nieuwe energienetwerken die ook in de toekomst de vraag en het aanbod van de verschillende soorten energie die nodig zijn aankunnen.”
Energietransitie vraagt veel en tegelijkertijd
De energietransitie heeft een enorme impact op de energienetwerken. Het elektriciteitsnet moet fors worden uitgebreid, het gasnetwerk moet worden voorbereid op het transport van waterstof en er zullen veel warmtenetten moeten worden aangelegd. Daarnaast moet er flink geïnvesteerd worden in opslag en flexibiliteit om het energiesysteem in balans te houden.
Bedrijven moeten in eigen energie gaan voorzien
“Dat daar behoefte aan is, is zonneklaar: een subsidieregeling die wij afgelopen zomer uitschreven voor slimme oplossingen, was al binnen een week overtekend. We ontvingen voorstellen voor een collectieve oplossing op bedrijventerreinen voor de netcongestie, het aanleggen van een eigen energiesysteem van zonnepanelen met een batterij voor de opslag van energie en voor het leveren van zelf opgewekte energie rechtstreeks aan bijvoorbeeld de buren, en nog veel meer creatieve ideeën om al dan niet los van het stroomnet door te kunnen blijven functioneren als onderneming.”
Politieke keuzes maken
“Op 7 november besprak ik in Alkmaar met alle wethouders die zich in Noord-Holland Noord bezig houden met deze problematiek hoe we samen onze schouders hieronder kunnen zetten. Er moeten duidelijke politieke keuzes gemaakt gaan worden om ook in de toekomst voldoende energie te hebben om alle ambities die we met zijn allen hebben mogelijk te maken. In Noord-Holland Noord hebben we daarom een afwegingskader gemaakt zodat maatschappelijk urgente ontwikkelingen voorrang kunnen krijgen op het energienetwerk, en gedragen keuzes voor noodzakelijk investeringen in het netwerk kunnen worden gemaakt.”
4 knooppunten in kaart brengen
“Om tot zo’n afwegingskader te komen, zijn in de regio 4 knooppunten in kaart gebracht waar energievraag, -aanbod en -infrastructuur samenkomen. Hier zijn waarschijnlijk extra grote ‘stopcontacten’ nodig om woningbouw en bedrijvigheid etc. mogelijk te maken. In het landelijk gebied daartussen moet zo slim mogelijk gebruik gemaakt worden van de beschikbare netcapaciteit om het mogelijk te maken dat ook hier economische en ruimtelijke ontwikkelingen doorgang kunnen vinden.”
Allemaal onze verantwoordelijkheid pakken
“Als provincie, gemeenten en netbeheerders pakken we onze verantwoordelijkheid, maar we gaan nog niet ver genoeg. En dat kunnen we ook niet, we hebben ook het rijk nodig, om wetgeving die in de weg zit voor het realiseren van slimme oplossingen aan te passen en netbeheerders en provincie en gemeenten een duidelijkere rol te geven in dit vraagstuk. Als Den Haag ons die ruimte geeft, zetten wij als overheden en netbeheerders in Noord-Holland graag alles op alles om ervoor te zorgen dat er ook in de toekomst voldoende energie beschikbaar zal zijn in Noord-Holland!”
Column: Edward Stigter, gedeputeerde Klimaat en Energie provincie Noord-Holland
