De Waddeneilanden vragen het Rijk via een Regio Deal om ondersteuning en betrokkenheid bij de uitvoering van hun Programma Waddeneilanden. Met dit Programma Waddeneilanden willen de eilanden een sterke impuls geven aan de brede welvaart in de regio en ontwikkelingen in gang zetten die de draagkracht van de gemeenten te boven gaan. De eilanden hebben die impuls nodig voor hun plannen op het gebied van woningbouw, onderwijs, innovatief ondernemerschap, bereikbaarheid en duurzaamheid. De provincies Fryslân en Noord-Holland ondersteunen de aanvraag.
Uitgebalanceerd programma
Aan de basis van de Regio Deal-aanvraag staat het Programma Waddeneilanden. Het programma gaat over thema’s als wonen, zorg, onderwijs, ondernemerschap, bereikbaarheid en duurzame ontwikkeling. Ook willen de eilandgemeenten hun onderlinge samenwerking intensiveren, evenals de samenwerking met het Rijk, de Provincies, inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Alle opgaven zijn nauw met elkaar verbonden en worden ingezet om de brede welvaart op alle Waddeneilanden te verbeteren.
Kwetsbare Waddeneilanden
Voor een buitenstaander of toerist lijkt er niets aan de hand; daar op die eilanden is het leven goed. Boten en terrassen zitten vol en alle belangrijke voorzieningen zijn aanwezig. Maar de eilanden zijn ook kwetsbaar. Hun economieën zijn bijvoorbeeld sterk afhankelijk van het toerisme en de eilanden zien hun (beroeps)bevolking langzaam krimpen. Daarbij maken eilandspecifieke kenmerken, zoals het ontbreken van achterland en de beperkte slagkracht van kleine gemeenten, de grote opgaven van klimaatverandering en energie- en materiaaltransitie nóg uitdagender. In stilte eist dit alles zijn tol; waar vijftien jaar geleden nog voldoende mensen en middelen waren om aan alle uitdagingen het hoofd te bieden wordt dat nu steeds moeilijker.
Aanvraag en vervolg
De eilanden vragen van het Rijk een bijdrage van €15,5 miljoen euro. De eilanden dragen zelf € 9 miljoen bij. Van de Provincies Fryslân en Noord-Holland wordt eenzelfde bedrag gevraagd. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties beoordeelt de komende maanden de aanvraag voor Regio Deals. Het kabinet besluit begin 2023 welke voorstellen worden uitgewerkt tot Regio Deals. Daarna volgt gezamenlijk overleg tussen Rijk en regio en worden afspraken gemaakt over onder meer financiële middelen en samenwerking. Ten slotte vindt de toekenning plaats van de uiteindelijke financiële bijdrage. Het streven is dat de Regio Deals van deze vierde tranche medio 2023 worden gesloten en dat de uitvoering in 2023 van start gaat.
