Leiden – De gemeente Leiden heeft onderzoek laten doen naar locaties voor een modernere huisvesting van BplusC in de binnenstad. Het college van burgemeester en wethouders stelt voor het huidige pand aan de Nieuwstraat 4 te renoveren, moderniseren en verduurzamen. De gemeenteraad is nu aan zet.
Leiden is een stad van internationale kennis en historische cultuur. Daarin past een moderne bibliotheek en een laagdrempelig cultuuraanbod. Een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en graag komen als verlengde van de huiskamer, school of werkplek. De huidige bibliotheek op de Nieuwstraat is wat betreft inrichting en concept verouderd. Samen met BplusC werkt de gemeente Leiden daarom aan de modernisering van de bibliotheek.
Meerdere opties onderzocht
Bij het onderzoek zijn meerdere locaties verkend: renovatie van de huidige vestiging in de Nieuwstraat, verhuizing naar een pand in de nabijheid van de Stadsgehoorzaal (Catharinasteeg, Breestraat, Aalmarkt), of de voormalige V&D-locatie. Op basis van de onderzoeken kiest het college voor het grondig opknappen van het huidige pand aan de Nieuwstraat.
Wethouder Yvonne van Delft (Cultuur): “Leiden verdient een moderne bibliotheek. Een laagdrempelige ontmoetingsplek waar cultuur en kennis samenkomen. De moderne bibliotheek is een inspirerende plek om te verblijven, je terug te trekken maar ook een plek voor ontmoeting en uitwisseling. In de afgelopen jaren is er veel gepraat over de vernieuwing van de bibliotheek in het centrum. Er zijn allerlei mogelijkheden onderzocht en berekeningen gemaakt. Nu is de tijd aangebroken om daar een keuze in te maken zodat we ook echt aan de slag kunnen met de nieuwe bibliotheek.”
Ook BplusC kan zich goed vinden in de uitkomsten van het onderzoek en het voorstel van het college. Margot Nicolaes, interim directeur BplusC: “De centrale bibliotheek verhuisde 43 jaar geleden naar de Nieuwstraat. Een prachtige locatie in het hart van het centrum tussen de Oude en de Nieuwe Rijn. Een plek met veel historie. En ook een plek met veel kansen voor een nieuw, modern en duurzaam BplusC op een vertrouwde plek voor onze medewerkers en de Leidenaar. Zodat we die onmisbare schakel in onze stad blijven die mensen helpt weer mee te doen in de maatschappij, mensen dichter bij elkaar brengt, het onderlinge begrip bevordert en de leefbaarheid vergroot.”
Een bibliotheek van nu
De bibliotheek is in 1980 in de Nieuwstraat 4 gekomen. Van oudsher was dit het Heerenlogement. Het gebouw dateert uit 1652. En is nu hard toe aan modernisering en verduurzaming. Een moderne bibliotheek is niet zomaar een plek waar boeken worden uitgeleend, het is een plek van de Leidenaren voor een leven lang leren, leesplezier, voor het ontwikkelen van taal- en digitale vaardigheden en creativiteit. Een laagdrempelige ontmoetingsplek, waar mensen graag samenkomen, zich verbinden en groeien: de bibliotheek als maatschappelijke huiskamer.
Conclusies onderzoeken
In het raadsvoorstel wordt uitgebreid aangegeven wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende locaties. In het kort komt het op het volgende neer:
• De locatie Catharinasteeg/Breestraat/Stadsgehoorzaal is niet geschikt voor de huisvesting van de nieuwe bibliotheek, omdat er te weinig ruimte is.
• Aalmarkt 22 (voormalig V&D-gebouw) zou een hele mooie plek zijn om een moderne bibliotheek te realiseren. Na onderzoek blijkt het risicoprofiel van deze locatie voor de gemeente Leiden echter te hoog. Omdat de gemeente geen eigenaar is van het pand moet er een aankooptraject worden gestart. Dit kost tijd. Ook is een verbouwing in een pand waar meerdere huurders of eigenaren zijn complexer en tijdrovender. Bovendien worden hogere kosten verwacht voor het opstellen van plannen en voorbereiding en toezicht op de uitvoering daarvan (plankosten).
• Nieuwstraat 4 is eveneens een hele mooie plek om een moderne bibliotheek te realiseren. Omdat dit gebouw al in bezit is van de gemeente Leiden, zijn er veel minder risico’s voor de ontwikkeling van deze locatie, ten opzichte van Aalmarkt 22. Hiervoor is wel een grondige verbouwing nodig. Uit onderzoek blijkt dat dit op deze locatie kan. Door de verbouwing komt er meer ruimte voor ontmoeting en wordt het gebouw meer open gemaakt, zodat het meer uitnodigt. Bijvoorbeeld door de gevel verder open te maken.
Geld
Voor de bibliotheek is nu per jaar € 304.000 gereserveerd in het meerjareninvesteringsplan (dit is gelijk aan een investering van ongeveer € 6,2 miljoen). Het ontwikkelen van een moderne bibliotheek vraagt meer structurele financiële middelen dan nu beschikbaar zijn. Voor zowel Aalmarkt 22 als Nieuwstraat 4 is er een structureel tekort dat in de komende periode verder wordt uitgewerkt en becijferd voordat hier definitieve besluitvorming over kan plaatsvinden.
Wensen en bedenkingen gemeenteraad
Het college van burgemeester en wethouders heeft kennis genomen van de onderzoeksresultaten en vraagt de gemeenteraad om wensen en bedenkingen voor het voornemen om een project op te starten tot ontwikkeling van een moderne bibliotheek op de huidige locatie Nieuwstraat 4. Ook moet de gemeenteraad nog beslissen of zij structureel extra geld beschikbaar willen stellen voor de moderne bibliotheek.
Planning
Na het verwerken van de wensen en bedenkingen van de raad neemt het college het daadwerkelijke besluit om de plannen verder uit te gaan werken. De gemeente wil de buurt graag betrekken bij de plannen voor de Nieuwstraat 4. De uitkomsten komen in een voorstel aan de raad over de (her)huisvesting van de bibliotheek. De gemeenteraad neemt dan begin 2024 een besluit over de kaders, zoals de financiën. Tijdens het verbouwen van de Nieuwstraat 4 moet de bibliotheek tijdelijk ergens anders naartoe. Dit wordt nog verder onderzocht. De nieuwe moderne bibliotheek wordt dan naar verwachting in 2027 geopend.
