Er bestaan bij meer bestuurders zorgen om het verdwijnen van de vitaliteit uit gemeenten, door toenemende vergrijzing zonder nieuwe kansen voor jongeren. Dit heeft vaak grote gevolgen. Steeds meer ouderen missen de nabijheid van winkel en huisarts. Jongeren zoeken een woning elders en komen niet meer terug. Verenigingen krijgen geen vrijwilligers meer. Wethouders van de gemeenten Bunnik, De Ronde Venen, Houten, IJsselstein en Wijk bij Duurstede legden hun zorgen over de sluipende uitholling van de leefbaarheid in hun gemeenten op tafel bij de provinciale lijsttrekkers. Plaats van handeling: het voormalige zendergebouw in Lopikerkapel.
Sociale cement verdwijnt
Vijf mooie gemeenten die één ding gemeen hebben: met het buitengebied én de stad in de buurt wil iedereen er graag wonen en blijven wonen. Stedelingen zoeken er een betrekkelijk betaalbaar huis; senioren vinden lastig een kleinere woning; jongeren verlaten uiteindelijk de regio op zoek naar een eigen plek. Gevolgen: wachttijden van jaren bij zoeken naar een woning, de balans tussen de generaties verdwijnt, steeds meer winkels sluiten en verenigingen hebben moeite om te overleven. ‘Zo verdwijnt het sociale cement uit het fundament van de samenleving,’ verwoordde een van de lijsttrekkers het.
Zorgen dat het tij gekeerd wordt
De vijf wethouders willen dit tij keren. Meer passende woningbouw en beter en fijnmaziger openbaar vervoer om ervoor te zorgen dat de kinderen kunnen blijven wonen en de ouderen een passend huis vinden. Alle plannen opgeteld geeft de provincie de vijf middelgrote gemeenten de komende jaren toestemming 8.500 woningen bouwen. Die komen voor een belangrijk deel binnen de bebouwde kom. Maar dat is bij lange na niet genoeg: er is vraag naar ruim 17.000 woningen. En er zijn grenzen aan binnenstedelijk bouwen.
‘Verdichting moet niet leiden tot verstikking’, zoals een van de lijsttrekkers het verwoordde. Gemeenten zoeken meer ruimte, bijvoorbeeld door oude bedrijventerreinen plat te gooien en door buiten de bebouwde kom te bouwen. Daar komen gemeenten, provincie en Rijk elkaar tegen met hun eigen wensen, regels, wetten en mogelijkheden, ook op het terrein van biodiversiteit, energie, mobiliteit, werk en klimaatadaptatie.
Florida
‘Ondanks dat IJsselstein een heel fijne stad om te wonen is, krimpt onze gemeente als een van de weinige in de provincie’, zegt wethouder leefomgeving Peter Bekker bij het uitspreken van zijn zorgen. ‘We vergrijzen en worden steeds meer het Florida van de provincie waar alleen ouderen hun laatste dagen slijten. De hele sociale samenhang valt langzaam maar zeker uit elkaar. Fijn dat we deze open gedachtewisseling met de provinciale lijsttrekkers konden hebben.’
Aan het gesprek namen deel de lijsttrekkers en vertegenwoordigers van 50PLUS, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA, Volt en VVD.
