De komende tijd wil het kabinet onderzoeken hoe mensen meer betrokken kunnen worden bij maatschappelijke opgaven. In een brief aan de Tweede Kamer schetst minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de aanpak om inwoners meer invloed te geven. Zo wordt bijvoorbeeld deze kabinetsperiode op het thema klimaat en energie bekeken hoe inwoners meer zeggenschap kunnen krijgen, o.a. via een burgerforum. Ook lanceert het ministerie van BZK dit jaar de monitor burgerparticipatie waarin voorbeelden en ervaringen van overheden op decentraal niveau met het betrekken van inwoners in kaart worden gebracht.
Minister Bruins Slot: “Van belang is om meer mensen te betrekken bij de opgaven en vragen die ons allemaal raken. Dat participatie werkt zag ik eerder in gemeenten en provincies, bijvoorbeeld door het opstellen van een participatieverordening en bewoners taken te laten uitvoeren met hulp van het uitdaagrecht. Zorgen dat inwoners via een open en rechtvaardig proces goed vertegenwoordigd worden en een stem hebben is cruciaal bij het beschermen en vernieuwen van onze democratie. Democratie is immers van ons allemaal.”
Onvoldoende stem
Via verschillende vormen van zogenoemde burgerparticipatie worden mensen in Nederland betrokken: van gesprekstafels en informatiebijeenkomsten in de wijk tot meer formele vormen als gelote burgerfora, burgerbegroten en het uitdaagrecht. Toch ervaren veel mensen dat zij onvoldoende een stem hebben en voelen zij zich niet gezien en gehoord. Om de afstand tussen ‘staat en straat’ te verkleinen moeten meer mensen actief betrokken worden bij besluiten die hen raken.
Kabinet wil burgerfora
Daarom zet het kabinet zich in om inwoners meer mogelijkheden te geven betrokken te zijn. Op dit moment wordt gewerkt aan de organisatie van een geloot burgerforum nationaal klimaat- en energiebeleid. Een geloot burgerforum is een divers samengestelde groep van rond de 150 a 200 gelote burgers die advies uitbrengt over een politiek vraagstuk met behulp van uitgebreide informatie en overleg. Het biedt de mogelijkheid een brede en diverse groep burgers te betrekken bij besluitvorming. Het kabinet wil deze kabinetsperiode naast het burgerforum klimaat- en energiebeleid aan de slag met de verkenning van nog een burgerforum. Zo wil het kabinet leren hoe een burgerforum het beste kan worden ingezet.
Daarnaast gaat het kabinet bestaande vormen van het betrekken van inwoners verbeteren. Bijvoorbeeld door internetconsultatie rondom nieuwe wetten begrijpelijker en toegankelijker te maken.
Monitor burgerparticipatie
Gemeenten, provincies en waterschappen hebben al veel ervaring opgedaan met verschillende vormen van burgerparticipatie. Veel gemeenten laten inwoners bijvoorbeeld het beheer van een voorziening in hun wijk overnemen met het uitdaagrecht. Ook zijn er steeds meer gemeenten die starten met gelote burgerfora en burgerbegroten en gaan ze met jongeren aan de slag hoe jongeren in hun gemeente een stem willen hebben in politiek en beleid. Zo is er het manifest #Mijnstemtelt dat jongeren en gemeenten samen hebben opgesteld. Met de monitor burgerparticipatie gaat het ministerie van BZK deze voorbeelden en ervaringen in kaart brengen. Zo wordt inzichtelijk op welke manieren inwoners van gemeenten, provincies en waterschappen betrokken worden. En waar overheden en inwoners tegenaan lopen in de praktijk.