Petten – De politie waarschuwt voor bankhelpdeskfraude. “Bij bankhelpdeskfraude doen criminelen zich voor als bankmedewerker en weten zij vertrouwen te wekken bij een slachtoffer. De 71-jarige Anne* uit Petten werd telefonisch benaderd door iemand die zich voordeed als een cybercrimespecialist van haar bank. Ze verloor aan cybercriminelen bijna 40.000 euro.
Ondanks twijfels en controle op internet gaat Anne toch voor gaas
Oorspronkelijk neemt de man van Anne de telefoon op, maar omdat die al snel begrijpt dat het om geldzaken gaat geeft hij de telefoon door aan zijn vrouw. Een keurig sprekende man vertelt haar dat iemand 4.200 euro van haar rekening probeert af te schrijven. “Om dat te voorkomen moest ik mijn geld tijdelijk parkeren op een andere rekening en dan zou ik het daags daarna terugkrijgen,” herinnert Anne zich. Ook weet ze nog dat ze bedenkingen heeft. De naam en het telefoonnummer corresponderen echter met de cybercrimespecialist van haar bank die ze op internet terugvindt. “Ik ben wel oud, maar niet seniel, dus dat had ik razendsnel opgespoord op internet.” Anne wist toen nog niet van spoofing, een truc waarbij telefoonnummers en namen van echte personen in je schermpje verschijnen.
Zogenaamde ‘cybercrimespecialist’ van de bank
Anderhalf uur zit Anne met de zogenaamde cybercrimespecialist aan de lijn en er wordt door hem geraffineerd het geld van haar betaal- en haar spaarrekening weggesluisd. Via het softwareprogramma Anydesk dat ze van de ‘specialist’ moest downloaden had hij volledige controle over mijn computer: “De man aan de telefoon wist mijn vertrouwen te wekken, omdat hij precies kon zien wat er op mijn rekening stond en welke banktransacties ik recentelijk had gedaan. Precies dat wat je van een cybercrimespecialist kan verwachten.”
Op het moment dat ze ophangt overvalt het besef haar dat er iets niet in de haak is. “In totaal ging het om circa 40.000 euro. Ik zou het de volgende dag op mijn rekening teruggestort krijgen, maar toen ik ophing wist ik al dat ik iets heel stoms had gedaan. Ik zei het meteen tegen mijn man,” zegt ze. Ondanks dat ze haar echtgenoot in de vermoedens betrok, kon zij die avond maar moeilijk slapen.
Begripvol geholpen op het politiebureau
Een paar dagen later vindt Anne zichzelf terug in het politiebureau van Den Helder om aangifte te doen. Haar aangifte wordt opgenomen door een geweldige mevrouw. “Ze was niet betuttelend. Ze stelde me gerust en liet mij weten dat ik zeker niet de enige ben die dit is overkomen,” haalt Anne terug uit het gesprek met de politie. “Het vreemde is dat ik goed weet dat je niet op linkjes moet drukken en dat je geen vreemde e-mails moet openen, maar deze vorm van cybercrime was mij totaal onbekend. Daarom wil ik graag mijn verhaal doen. Zeker als dit een veelvoorkomende vorm van cybercrime is, dan moeten mensen gewaarschuwd worden.”
Niet je leven laten bepalen
Anne is snel over de misdaad heen gestapt. “Ik was in eerste instantie behoorlijk de kluts kwijt, maar de reactie van mijn man en kinderen heeft mij ontzettend geholpen. Van nature zijn wij nuchtere Noord-Hollanders. ‘Het is maar geld’ kreeg ik te horen en wij zijn in de gelukkige omstandigheid dat we het financieel goed hebben,” zegt de Pettense. “Bij de bank waren ze zeer begaan en hebben ze ons verhaal ter kennis aangenomen. We hebben wel het volledig bedrag vergoed gekregen van de bank.”
Signalen
Volgens Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij politie-eenheid Noord-Holland, zijn er signalen waaraan deze vorm van oplichting kan worden herkend. “Om naar eigen zeggen te kunnen helpen, wil de zogenaamde bankmedewerker graag meekijken op de rekening. Echte banken zullen dat nooit aan hun klanten vragen. Wees wantrouwend als het om bankzaken gaat en denk goed na over wat de persoon aan de andere kant van de lijn eigenlijk aan je vraagt. Waarom zou een bank mee willen kijken en waarom moet dat via jouw eigencomputer?
Als daar in een telefoongesprek op wordt aangestuurd, adviseren wij om direct op te hangen. Bespreek het met je omgeving en ga bij twijfel naar het dichtstbijzijnde filiaal of zorg dat je belt met het telefoonnummer van een officieel bankdocument of de officiële website van de bank. “Want de criminelen kunnen zelfs zo geraffineerd zijn dat via Google een namaakwebsite van de bank bovenaan verschijnt. Ben je toch slachtoffer geworden? Doe dan altijd aangifte.”
Aangifte doen enorm belangrijk
Dat laatste is belangrijk, omdat de pakkans groter wordt naarmate meer mensen aangifte doen van deze vorm van fraude. “We zien steeds vaker dat het kleine groepjes criminelen zijn die snel kunnen schakelen. Doordat we de gegevens van dit soort aangiften automatiseren, kunnen we, al dan niet in samenwerking met banken, verbanden leggen en iets tegen deze vorm van criminaliteit doen.”
Burgemeester Marjan van Kampen-Nouwen van de gemeente Schagen is blij dat Anne haar verhaal deelt en moedigt andere slachtoffers uit haar gemeente aan om hetzelfde te doen: “Je hoeft je niet te schamen als slachtoffer. Criminelen gaan steeds sluwer te werk. Ook zijn de gevolgen van cybercrime groot voor slachtoffers. Juist door je verhaal te delen kun je anderen waarschuwen voor cybercriminaliteit.”
Doe je verhaal
Wil je na het lezen van dit artikel ook jouw ervaring (anoniem) delen om anderen te behoeden voor de gevolgen van internetcriminaliteit? Bezoek dan www.hetslachtofferspreekt.nl voor meer informatie. Je kunt je ervaring mailen naar info@nh-sv.nl. Wij gaan vertrouwelijk om met je gedeelde informatie. Onze communicatieadviseur neemt eerst contact met je op en bekijkt samen met jou hoe we anderen met jouw verhaal kunnen behoeden voor cybercriminaliteit.
*De naam van het slachtoffer is uit privacyoverwegingen gefingeerd. De echte naam van het slachtoffer is bekend bij NHSV
