Den Haag – Dit jaar staat Den Haag stil bij het slavernijverleden met verschillende activiteiten in het Museumkwartier waarbij de trans-Atlantische slavernij wordt herdacht. Onderdeel hiervan is een herdenkingsmoment bij het Haags Historisch Museum gevolgd door een kranslegging voor het Mauritshuis op donderdagmiddag 29 juni, als eerste van een jaarlijks terugkomend evenement. Daarnaast zijn er verschillende Keti Koti-activiteiten in het Museumkwartier zoals lezingen, theatervoorstellingen, wandelingen en een tentoonstelling.
Op Keti Koti, 1 juli, wordt de Nederlandse afschaffing van de slavernij in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk herdacht en gevierd. Daarnaast is het dit jaar de start van een nationaal herdenkingsjaar. Op papier werd de slavernij in deze voormalige koloniën op 1 juli 1863 afgeschaft, maar vanwege een overgangsregeling stonden de tot slaaf gemaakten nog tien jaar onder toezicht; tot 1873. Dat is nu 150 jaar geleden.
Statige gebouwen en het slavernijverleden
In het Museumkwartier, het Haagse cultuurdistrict, zie je nog veel verwijzingen naar het koloniale verleden. Van het Mauritshuis, gebouwd door koloniaal gouverneur-generaal Johan Maurits, tot Hotel Des Indes vernoemd naar een zusterhotel in Batavia in toenmalig Nederlands-Indië, en het voormalige Ministerie van Koloniën aan het Plein welk gebouw nu onderdeel is van het Tweede Kamercomplex. Wat aan deze statige gebouwen niet te zien is, is het slavernijverleden wat hier direct of indirect achter schuilging. Zo vonden de debatten en besluitvorming over de afschaffing van de slavernij in Den Haag plaats, onder andere in theater Diligentia aan het Lange Voorhout.
Op Keti Koti – ‘gebroken keten’ in het Surinaams – kwam een einde aan een periode van ruim 200 jaar slavernij in de trans-Atlantische Nederlandse kolonies. Dit jaar, rondom 1 juli, zijn er in het Museumkwartier Den Haag verschillende activiteiten die dit herdenken, naast andere evenementen in de stad. Zo organiseert het Haags Historisch Museum op 28 juni Gesprek voor morgen: de kracht van herdenken. Op deze avond worden verschillende vragen rondom het geplande herdenkingsmonument in Den Haag voor de trans-Atlantische slavernij behandeld, zoals welke gebeurtenissen worden herdacht en door wie; wat is de betekenis van herdenken en welke rituelen horen daarbij.
Een dag later, op 29 juni, vindt voor het eerst in Den Haag een herdenkingsmoment met kranslegging plaats voor de trans-Atlantische slavernij. Dit is als start voor een jaarlijks terugkerende herdenking, georganiseerd door Comité 30 juni – 1 juli en mede mogelijk gemaakt door het Haags Historisch Museum, het Mauritshuis en andere Haagse (culturele) organisaties in samenwerking met de gemeente Den Haag. Het programma start bij het Haags Historisch Museum en eindigt bij het Mauritshuis (vooraf aanmelden is verplicht).
Die avond, 29 juni, is ook de theaterpremière van Tijd Zal Ons Leren. Zo lang als er slavernij bestond, was er verzet. In deze voorstelling van Het Nationale Theater brengt Romana Vrede verhalen van die helden, onder begeleiding van livemuziek van OTION, naar het toneel. Na een podcast, talkshow én tv-programma zal Tijd Zal Ons Leren zeven keer exclusief in de Koninklijke Schouwburg te zien zijn.
Op Keti Koti, 1 juli, kunnen mensen gezamenlijk de afschaffing van de slavernij vieren in Diligentia door vanaf 13.00 uur een gratis heri heri maaltijd af te halen. Heri heri is een Surinaams eenpansgerecht met cassave, zoete aardappel, groene en gele bananen, gebakken zoute vis en een ei. Daarbij wordt de nationale herdenking afschaffing slavernij in Amsterdam live getoond op televisieschermen.
Daarnaast is om 15.00 uur een themawandeling van Het Nationale Theater. Den Haag speelde al vanaf de 17e eeuw een centrale rol in de totstandkoming, de handhaving en de afschaffing van de slavernij. In het Haagse straatbeeld, onder andere in het Museumkwartier, zijn sporen van deze geschiedenis nog altijd zichtbaar. Verschillende locaties die ons tot op heden herinneren aan het slavernijverleden maken onderdeel uit van deze stadswandeling.
Op de vrijdagen in juni en op 7 juli is een wekelijkse, gratis wandeling over schrijver en vrijheidsstrijder Anton de Kom georganiseerd door het Mauritshuis. In 1934 publiceerde hij zijn boek Wij Slaven van Suriname; een aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing met een directe verwijzing naar het Mauritshuis. Tijdens de wandeling loop je met Frank Kanhai langs Haagse locaties die een belangrijke rol speelden in het leven van De Kom en maak je kennis met het (verborgen) culturele aanbod in de stad.
Verder is nog tot en met 3 september de tentoonstelling Koloniaal Den Haag, een onvoltooid verleden te bezoeken in het Haags Historisch Museum. De tentoonstelling laat zien hoe het koloniale verleden voortleeft in de taal, muziek, eten, festivals en architectuur van Den Haag. Op 1 juli mogen bezoekers gratis naar binnen en daarnaast kun je in de middag aansluiten bij een rondleiding met gids.
Voor het volledige Keti Koti programma in het Museumkwartier ga naar:
denhaag.com/museumkwartier/keti-koti
