Nederland geeft op verzoek van Indonesië en Sri Lanka 478 culturele objecten terug. Tijdens de koloniale periode zijn deze voorwerpen onterecht in Nederland beland, via bijvoorbeeld roof of dwang. Staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) heeft tot de teruggave besloten. Zij volgt daarmee de allereerste adviezen op van de commissie Koloniale Collecties onder voorzitterschap van Lilian Gonçalves-Ho Kang You. De werken bevinden zich op dit moment in de collecties van het Nationaal Museum van Wereldculturen en het Rijksmuseum.
Koloniale collecties door samenwerking en onderzoek terug naar land van herkomst
Het gaat om onder meer de Lombokschat aan Indonesië en het Kanon van Kandy aan Sri Lanka. De eigendomsoverdracht aan Indonesië vindt plaats op 10 juli in Museum Volkenkunde. Later dit jaar zal de eigendomsoverdracht aan Sri Lanka plaatsvinden. Het proces van teruggave is hiermee volop in gang gezet. De commissie Koloniale Collecties buigt zich nog over andere verzoeken vanuit Indonesië, Sri Lanka en Nigeria. Daar wordt later een advies over verwacht. Gezamenlijk onderzoek met de landen van herkomst is een centraal deel van deze samenwerking
Staatssecretaris Uslu: “Dit is een historisch moment. Het is de eerste keer dat we op basis van advies van de commissie Koloniale Collecties objecten teruggeven die nooit in Nederland hadden moeten zijn. Maar het is vooral een moment om naar de toekomst te kijken. We geven niet alleen voorwerpen terug, we starten juist een periode waarin we intensiever gaan samenwerken met Indonesië en Sri Lanka. Bijvoorbeeld op het gebied van collectieonderzoek, presentatie en uitwisseling van museumprofessionals.”
Indonesië
Indonesië vroeg vorige zomer verschillende objecten terug, die van groot belang zijn voor dat land. De geschiedenis en de herkomst van de objecten is uitgebreid onderzocht door het Nationaal Museum van Wereldculturen, in samenspraak met Indonesië. Het proces is in goede samenwerking gegaan met de Indonesische Repatriasi Commissie onder voorzitterschap van I Gusti Agung Wesaka Puja, de voormalig ambassadeur van Indonesië in Nederland. Mede op basis van dit onderzoek heeft de commissie geadviseerd tot teruggave. Deze teruggave is tot stand gekomen dankzij intensieve samenwerking tussen Indonesië en Nederland en de commissies van experts van beide landen.
Sri Lanka
Sri Lanka heeft Nederland verzocht om de teruggave van zes objecten die zijn geroofd uit Sri Lanka en nu in beheer zijn van het Rijksmuseum. De geschiedenis van deze objecten is uitvoerig onderzocht door onderzoekers uit Nederland en Sri Lanka. Ook deze teruggave vormt de basis voor nadere samenwerking tussen beide landen en de betrokken culturele instellingen. Nederland en Sri Lanka blijven met elkaar in gesprek om die samenwerking verder vorm te geven.
Objecten
Indonesië
De ‘Lombokschat’, bestaande uit 335 objecten uit Lombok
Vier beelden uit Singasari
Een kris uit Klungkung
De Pita Maha-collectie, bestaande uit 132 objecten uit Bali
Sri Lanka
Lewke’s kanon
Gouden kastane (ceremonieel zwaard)
Singalees mes
Zilveren kastane
Twee geweren
