Wetterskip Fryslân werkt de komende jaren toe naar het samenvoegen van rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) in Franeker en Sint Annaparochie en het moderniseren van de zuivering in Franeker. Het algemeen bestuur trok dinsdagavond 17 oktober 1 miljoen euro uit voor de verdere uitwerking van de plannen.
Deze houden in dat de zuivering in Franeker volledig wordt vernieuwd en verduurzaamd, zodat deze klaar is voor de toekomst. Het voornemen is dat de rwzi Sint Annaparochie op termijn verdwijnt. Er komt een nieuw rioolgemaal dat aansluit op een nieuw aan te leggen persleiding naar de zuivering in Franeker. Er is besloten dat het algemeen bestuur elk jaar door het dagelijks bestuur over de voortgang van het project wordt geïnformeerd.
Huidige situatie rwzi Franeker
De rwzi aan de Oostelijke Industrieweg in Franeker, gebouwd in 1986 en verbeterd in 2008, heeft oxidatiebedden en zandfilters om stikstof, fosfaat en zwevende stof uit het afvalwater te halen. Met deze technologie kan niet meer voldaan worden aan de nieuwe en toekomstige lozingseisen. De 26 andere rwzi’s van Wetterskip Fryslân gebruiken zogenaamde actiefslibsystemen: een combinatie van beluchting en bacteriën. Deze installaties leveren betere resultaten in het verlagen van de stikstofbelasting van het oppervlaktewater.
De installatie in Franeker voldoet op dit moment niet altijd aan de eisen. Bij lage temperaturen in de winter zijn de stikstofwaarden in het gezuiverde en geloosde water soms te hoog.
Huidige situatie rwzi Sint Annaparochie
De uit 1974 stammende rioolwaterzuivering in Sint Annaparochie is verouderd en nadert het einde van haar levensduur. De kwaliteit van het gezuiverde water voldoet aan de eisen, maar er komt een moment dat dit niet meer te garanderen is. Wetterskip Fryslân wil het rioolwater dat nu nog aan de Middelweg-West wordt gezuiverd in de toekomst naar Franeker transporteren.
Koppelen zuiveringen Wetterskip Fryslân
Wetterskip Fryslân onderzocht de verschillende mogelijkheden voor het aanpakken van beide rwzi’s. Het dagelijks bestuur kiest nu in principe voor het samenvoegen van de zuiveringsgebieden Franeker en Sint Annaparochie in één vernieuwde rwzi Franeker. Door het opheffen van een rwzi hoeft het waterschap minder complexe installaties te beheren en onderhouden. Tegelijk zorgt de nieuwbouw in Franeker ervoor dat het uitstromende water hier het hele jaar rond aan de norm voldoet.
Daarmee draagt het waterschap bij aan de doelen voor de Europese Kaderrichtlijn Water voor het verbeteren van de waterkwaliteit en de nieuwe Europese richtlijn Stedelijk Afvalwater die naar verwachting in 2024 wordt vastgesteld. ‘We moeten investeren in vernieuwing, zodat de nieuwe zuivering aan de huidige en toekomstige eisen voldoet’, zegt dagelijks bestuurder Remco van Maurik van Wetterskip Fryslân.
Rioolgemaal in Sint Annaparochie
Voor de samenvoeging van de zuiveringsgebieden binnen Wetterskip Fryslân wil het waterschap een persleiding van 17,5 kilometer aanleggen tussen het nieuw te bouwen rioolgemaal in Sint Annaparochie en de rwzi Franeker. Ongeveer 2,5 kilometer aan oude persleidingen wordt dan opgeruimd. De nieuwe persleiding zorgt voor het transport van het rioolwater van bewoners en bedrijven uit Sint Annaparochie, Sint Jacobiparochie, Menaldum, Berlikum, Vrouwenparochie, Nij Altoena en Minnertsga.
Nieuwe persleiding
Het algemeen bestuur van het waterschap vroeg in november 2022 aan het dagelijks bestuur om de plannen voor de nieuwe persleiding van Sint Annaparochie naar Franeker beter te onderbouwen. ‘We beseffen dat de aanleg van deze 17,5 kilometer lange persleiding een omvangrijk project is’, zegt Remco van Maurik. ‘We moeten hiervoor overeenkomsten met grondeigenaren afsluiten en oplossingen zoeken voor obstakels in het traject, zoals de snelweg A31, een gasleiding en het Van Harinxmakanaal.’
In het afgelopen jaar heeft Wetterskip Fryslân de aanleg van de nieuwe persleiding grondig onderzocht. Van Maurik: ‘We zien op dit moment zowel op financieel als uitvoeringsgebied geen risico’s voor onze keuze om de zuiveringen in Sint Annaparochie en Franeker samen te voegen. We zijn dan ook blij dat het algemeen bestuur dit principebesluit heeft genomen. Een nieuwe persleiding betekent ook dat een aantal knelpunten in het huidige transportsysteem voor afvalwater, zoals een te lage afvoercapaciteit, wordt opgelost.’
Uitwerking van de plannen
Met het voorbereidingskrediet werkt het waterschap de plannen verder uit. De bedoeling is dat er in 2025 voorstellen liggen voor een nieuw ontwerp van de vernieuwde zuivering in Franeker en de aanleg van een nieuwe persleiding tussen Sint Annaparochie en Franeker. De uitvoering is gepland vanaf medio 2027 en zal ongeveer twee jaar duren. Voor het sluiten en afbreken van de rwzi in Sint Annaparochie maakt het waterschap in een latere fase een plan. Er is 56 miljoen euro nodig voor het totale project.
