Almere is overvallen door het bericht van de netbeheerders dat per direct vanwege de netcongestie op het elektriciteitsnet in een groot deel van Almere ook geen nieuwe woningen aangesloten kunnen worden. Nieuwe bedrijven en maatschappelijke voorzieningen moeten in Almere al tot 2029 wachten voordat ze elektriciteit krijgen. Dit is rampzalig voor de ontwikkeling van Almere. Komt er niet snel een oplossing dan komen de woningbouw doelstellingen, de economische bedrijvigheid en de duurzaamheidsambities in gevaar. Dan komt de ontwikkeling van Almere tot stilstand.
Uitbreiding elektriciteitsnet is van belang in bestrijden netcongestie
Wethouder Alexander Sprong: “We zijn geschokt en vol ongeloof. De stad wordt buitenproportioneel geraakt door deze situatie. De situatie blijkt nog veel ernstiger en acuter dan eerst werd aangegeven door de netbeheerders. De ontwikkeling van Almere komt tot stilstand als de netcongestie niet snel wordt opgelost. Nieuwe bedrijven of bedrijven die verhuizen en hun aansluiting hebben opgezegd kunnen al niet meer worden aangesloten op het elektriciteitsnet.
En nu ook de woningbouw wordt geraakt, heeft Almere een heel groot probleem. Dit is een onacceptabele situatie die we zo spoedig mogelijk moeten opschalen richting het Rijk en TenneT. Totdat uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk is gerealiseerd, zijn de aangekondigde ‘onorthodoxe’ maatregelen (door demissionair minister Jetten) en nieuwe ‘out-of-the-box’ maatregelen noodzakelijk om de periode tot 2029 zo goed mogelijk te overbruggen.”
Oplossing ligt in uitbreiding
De oplossing voor de ‘netcongestie’ is uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk door TenneT. Zij geven aan dat met het vervangen\bijplaatsen van 4 transformatoren op de 380 kV stations in Lelystad, Breukelen, Dodewaard en Doetinchem de netcongestie op het hoogspanningsnet in deze provincies in 2029 is opgelost.
Geen extra ruimte beschikbaar op elektriciteitsnet
In Flevoland is sprake van netcongestie op het hoogspanningsnet van TenneT. Netcongestie betekent dat er onvoldoende transportcapaciteit is op het elektriciteitsnetwerk. In Flevoland geldt dat zowel voor de afname als terug levering van elektriciteit. In oktober 2023 publiceerde TenneT een eigen onderzoek naar mogelijke extra ruimte op het elektriciteitsnet. Conclusie: er is geen extra ruimte beschikbaar vanaf 2026. Op 8 november lieten TenneT en Liander weten dat er voor een groot deel van Almere, het verzorgingsgebied van onderstation ‘Almere’, per direct geen ruimte meer is voor het aansluiten op het elektriciteitsnetwerk van nieuwe woningen. De situatie is erger dan eerder werd gemeld.
Disclaimers
Voor de uitgifte van bedrijfskavels hanteert de gemeente sinds november 2022 al een disclaimer over de congestieproblematiek. Voor woningbouwkavels lag dat anders. Tot op heden was nieuwbouw gewoon mogelijk en dat is voor delen van de stad nu veranderd. Zolang deze situatie niet wordt opgelost kan het college genoodzaakt zijn verstrekkende maatregelen te nemen, zoals het tijdelijk stoppen van de uitgifte van gronden in het verzorgingsgebied van het onderstation Almere totdat er meer duidelijkheid is. Voor de verzorgingsgebieden van de andere onderstations worden alle contracten, conceptuitgiftes, tenders van een soortgelijke disclaimer voorzien. Dit gold al voor de bedrijfskavels.
Geen transportcapaciteit bij onderstation ‘Almere’
Almere heeft drie ‘onderstations’ waar de elektriciteit van TenneT wordt omgezet naar een spanning die bedrijven en huishoudens kunnen gebruiken. Vanaf de onderstations verzorgt Liander de verdeling van de transportcapaciteit naar de diverse bedrijventerreinen, wijken en buurten in Almere. TenneT heeft, vanwege de netcongestie, limieten bepaald op de onderstations van Liander. Daarmee is duidelijk geworden dat er geen ruimte meer is op onderstation ‘Almere’ (zie de tekening in de bijlage). Op de andere onderstations ‘De Vaart’ en ‘Pampus’ is nog zeer beperkt ruimte beschikbaar. Dit is de situatie die, naar verwachting, tot en met 2029 gaat duren. Dat is het einde van de congestieperiode.
Gevolgen voor energietransitie en verduurzaming
Netcongestie heeft ook gevolgen voor verduurzaming van woningen en bedrijven. Vaak is er bij verduurzaming verzwaring nodig van de aansluiting. Dat is tot 2029 in Almere vrijwel niet meer mogelijk. Dat betekent niet dat het verduurzamen van woningen of gebouwen helemaal stil komt te liggen. Met bijvoorbeeld het isoleren kan nog steeds worden doorgegaan. Daarnaast zorgen geïsoleerde woningen of gebouwen er voor dat het energieverbruik omlaag gebracht kan worden.
