De paralympische en valide topsporters vormen in het strategisch kader topsport 2032 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de NOC*NSF, samen ‘de topsport’. Gelijk en gelijkwaardig. Dat is echter de papieren werkelijkheid, in de praktijk loopt de paralympische sport nog mijlenver achter. Maar we zitten middenin de inhaalslag, zo staat in het rapport ‘Naar een gelijkwaardige paralympische topsport’ van het Mulier Instituut.
De paralympische topsport groeit en krijgt steeds meer aandacht in media, onderzoek en beleid. Toch blijft er een kloof bestaan tussen de posities van olympische en paralympische topsporters, vooral op het gebied van media-aandacht en bekendheid bij het grote publiek. Het Mulier Instituut interviewde veertien paralympische topsporters en vroeg hen hoe de paralympische topsport (voor fans, media en sponsoren) aantrekkelijker kan worden gemaakt. Om zo de volgende stappen richting de beloofde gelijkwaardigheid te zetten.
Paralympische topsporters soms nog ondergeschoven kindje
‘Als ik kijk naar het niveau binnen onze eigen sportbond: het is echt een ondergeschoven kindje. Er is gewoon geen aandacht voor’, zegt één van de geïnterviewden. ‘Het voelt voor ons alsof wij een verplichting zijn. Maar hun main aandachtspunt is wel echt de valide kant van de sport. Want dat brengt de aandacht, het geld en dat soort dingen binnen.’
Rolmodellen om niveau te verhogen
De paralympische sporters pleiten voor meer gecombineerde evenementen, meer wk’s en ek’s tegelijk met de valide sporttoernooien. Dat helpt voor de zichtbaarheid en kan ertoe bijdragen dat er meer paralympische rolmodellen komen, zeggen de sporters, die daar een belangrijke rol voor de media zien. Rolmodellen helpen de sport naar een hoger niveau te tillen.
Hun bekendheid zorgt ervoor dat kinderen met een beperking sneller met de mogelijkheden om te sporten in aanraking komen. Nu leren kinderen met een beperking pas op latere leeftijd hun sport kennen en beginnen ze ook later met sporten, volgens de respondenten. Valide sporters zijn zo op jongere leeftijd beter in hun sport dan paralympische sporters, waardoor het niveau van de valide sport op jongere leeftijd al hoog ligt.
Steeds professioneler
Een aantal sporters denkt dat de bekendheid van de paralympische topsport in de maatschappij groeit wanneer het niveau verbetert en de ontwikkeling van de paralympische topsport doorzet, zoals dat ook gebeurde met de valide topsport. Want er komen absoluut betere tijden aan, zo erkennen de topsporters. ‘Ik denk ook dat paralympische sporters steeds beter begeleid worden. Als je de tijden op de Spelen in Rio en Tokio op bijvoorbeeld de 100 meter vergelijkt: het is allemaal sneller geworden. Dus ja, het wordt steeds professioneler.’
Aanbevelingen
Aan de hand van de interviews stelden de onderzoekers vier aanbevelingen op:
- Ondersteun de paralympische topsporters: bij zowel trainingen en wedstrijden als media-optredens.
- Organiseer meer topsportevenementen voor valide én paralympische topsporters: dit vergroot de zichtbaarheid en aantrekkelijkheid van de paralympische topsport.
- Denk na over aanpassingen om de paralympische topsport zichtbaarder en begrijpelijker te maken: de vele klassen zijn soms lastig te begrijpen.
- Luister naar de paralympische topsporters: zij hebben veel ideeën voor hoe we de sport gelijkwaardiger kunnen maken.
