‘Het huidige energiesysteem in Nederland, en de Europese Unie (EU), is voor ongeveer tachtig procent gebaseerd op (veelal geïmporteerde) fossiele brandstoffen. Dit maakt het kwetsbaarder dan bijvoorbeeld de VS of China. Een snelle overgang naar een systeem gebaseerd op duurzame bronnen is dan ook niet alleen goed voor het klimaat. Het helpt ons ook om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen van elders en voor de betaalbaarheid. Door nu door te pakken met de energietransitie zetten we onze industrie op een toekomstige voorsprong.’
Dat schrijven onderzoekers Jilles van den Beukel en Lucia van Geuns van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) in aanloop naar een Kamerdebat over de industrie op 15 mei in een recent gepubliceerd rapport in opdracht van Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), VNO-NCW, Gasunie en Koninklijke Vereniging Nederlandse Chemische Industrie (VNCI).
Nieuw duurzaam energiesysteem
‘Om onze kwetsbaarheden te verminderen is het zaak het nieuwe duurzame energiesysteem snel op te bouwen’, aldus de onderzoekers. Daarvoor is het volgens hen nodig de huidige langdurige procedures voor vergunningen op het gebied van infrastructuur te versnellen, om zo met name netcongestie sneller op te lossen en bestaande industrie beter te kunnen inschakelen bij de energietransitie. De huidige (versplinterde) Europese manier van werken leidt volgens het rapport verder tot een langzamere energietransitie en het verplaatsen van industrie naar bijvoorbeeld de VS, waar de Inflation Reduction Act (IRA) door de industrie gezien wordt als een aantrekkelijke propositie.
‘Er moet gewerkt worden aan een herstel van de relatie tussen bedrijfsleven, overheid en samenleving. Het bedrijfsleven kijkt uit naar een duidelijke overheid, met efficiënte regelgeving en snelle procedures voor vergunningen, die keuzes durft te maken op het gebied van groene energiepolitiek, en naar die keuzes handelt voor de lange termijn.’
Het rapport laat volgens VNCI, NVDE, VNO-NCW en Gasunie goed zien dat we om meerdere redenen de energietransitie versneld in uitvoering moeten brengen. We moeten focussen op de uitvoering en stoppen met het beleid steeds wijzigen, zorgen dat we vergunningen sneller gaan verlenen en zorgen voor voldoende aanbod van elektriciteit en waterstof. Zo kunnen we de Europese industrie op een duurzame voorsprong zetten en slaan we een drieslag voor zowel duurzaamheid, betaalbaarheid als leveringszekerheid. Snelheid is geboden.
