Grootschalige woningbouw is nu en voor de toekomst nodig om gegarandeerde woningbouw op de juiste plekken en met de juiste aanpak te realiseren. Daarom wijst het Rijk nieuwe potentiële grootschalige woningbouwgebieden aan voor na 2030. Bij de nieuw te bouwen woningen wordt er nadrukkelijk gekeken naar nieuwe potentiële verstedelijkingsgebieden in het noorden, oosten en zuiden van het land.
- Uitbreiding van de Brabantse Stedenrij
- De Stedendriehoek (Apeldoorn, Deventer, Zutphen)
- De regio Twente
- Noord, Midden en Zuid-Limburg (langs IC-stations)
- De regio Groningen-Assen met een uitloop naar Emmen
- De Friese steden
Er is recent, samen met de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Infrasturctuur en Waterstaat, een quickscan uitgevoerd op vier thema’s: ‘Wonen en Verstedelijking’, ‘Bereikbaarheid’, ‘Economie en Werken’ en ‘Water en Bodem’. Deze quickscan laat zien waar de potentie per gebied ligt. De uiteindelijke keuze voor de nieuwe gebieden voor grootschalige woningbouw is een integrale afweging binnen de Nota Ruimte.
Grootschalige woningbouw tot en met 2030
Eerder heeft het kabinet al 17 grootschalige NOVEX-woningbouwgebieden met 45 onderliggende woningbouwlocaties aangewezen en 11 woningbouwlocaties buiten deze gebieden, waar het Rijk stuurt op de beschikbaarheid van voldoende, passende en betaalbare woningen. In deze 56 wonigbouwlocaties worden nieuwe wijken gecreëerd waar mensen wonen, werken, leren en elkaar ontmoeten.
Het Rijk heeft de afgelopen jaren al fors geïnvesteerd in deze woningbouwontwikkeling, zowel via een specifiek gebiedsbudget als via toekenningen vanuit de Woningbouwimpuls (WBI) en Startbouwimpuls (SBI). Voor de bereikbaarheid en ontsluiting van nieuw te bouwen woningen heeft het kabinet daarnaast 7,5 miljard euro beschikbaar gesteld. Met totaal 11 miljard aan investeringen kunnen 700.000 woningen gebouwd worden door heel Nederland.
Binnenstedelijk waar het kan
Om de woningnood te kunnen oplossen, zet Nederland in op het bouwen binnen de steden en aan de rand van de steden via een ‘straatje erbij’. Gemiddeld duurt de bouw van een woning – van eerste idee tot oplevering – zo’n 10 jaar. Daarom is het belangrijk om ook voor na 2030 tijdig nieuwe gebieden aan te wijzen en de huidige aanpak voor grootschalige woningbouw te verstevigen. Gemeenten, ontwikkelaars, bouwers, corporaties en beleggers kunnen doorpakken als er voldoende zekerheid wordt gegeven bij grote complexe gebiedsontwikkelingen.
Integrale aanpak grootschalige woningbouw
Binnen de 17 bestaande gebieden heeft het ministerie van BZK extra regieverantwoordelijkheid om een impuls te geven bij het doorbreken van bestuurlijke dilemma’s, het oplossen van specifieke publieke opgaves en het dekken van publieke investeringen in grondexploitaties. In sommige gevallen overweegt het ministerie van BZK om, structureel en langjarig, eventueel ook risicodragende medeverantwoordelijkheid te nemen in de uitvoering.
Met de 17 gebieden zijn al wederkerige afspraken gemaakt over de inzet van middelen en de bouw van ongeveer 300.000 woningen tot en met 2030. Behalve deze publieke investeringen moeten er ook investeringen vanuit de markt worden losgetrokken. Het ministerie van BZK heeft bij gemeenten opgehaald wat nodig is aan investeringen in de periode tot en met 2030 en de periode erna. Het zal het uitgangspunt zijn voor de te voeren gesprekken met de gemeenten.
Rijk als één opdrachtgever (interdepartementale gebiedsontwikkeling)
Bij succesvolle grootschalige gebiedsontwikkeling gaat het om het creëren van praktische oplossingen en een gezamenlijke aanpak van gebiedsbrede opgaven. Er zijn uitdagingen die gemeenten en provincies overstijgen. Denk aan water en bodem sturend, het klimaat, bereikbaarheid, het energienetwerk of stikstof. Gezamenlijke inzet is noodzakelijk vanuit diverse departementen.
De woningbouw kan daarbij een hefboom zijn om doorbraken te forceren op verschillende terreinen. Het Rijk werkt daarom toe naar een nieuwe vorm van betrokkenheid bij alle grootschalige NOVEX-woningbouwgebieden die lijkt op de Rijksbetrokkenheid bij de VINEX-locaties.