De kennis over de Holocaust onder Nederlanders moet worden verbeterd. Dat is het doel van het Nationaal Plan Versterking Holocausteducatie. Het plan, waarbij meerdere ministeries en de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding betrokken zijn, is gericht op acties in het onderwijs, acties vanuit musea en herinneringscentra en maatschappijbrede acties. Voor het plan is vanaf 2025 structureel 1 miljoen euro extra beschikbaar gesteld.
Docenten beter ondersteunen
Goede kennis van de Holocaust begint op school. Docenten in alle vormen van het onderwijs hebben een cruciale rol in het structureel verbeteren van de kennis over de Holocaust onder Nederlanders. Voor iedere leeftijd en voor iedere doelgroep moet voldoende kwalitatief lesmateriaal beschikbaar zijn. Daarom wordt in afstemming met docenten lesmateriaal waar nodig verbeterd en overzichtelijker aangeboden. Verder wordt ingezet op training en professionalisering van docenten in het lesgeven hierover en handvatten om misinformatie over de Holocaust te bestrijden.
Bezoeken van een betekenisvolle plaats
Het maakt doorgaans diepe indruk om authentieke locaties van de Holocaust te bezoeken en het brengt de verschrikkingen dichterbij. Daarom zet het plan in op het wegnemen van belemmeringen bij scholen om gedurende de schooltijd een voor de Holocaust betekenisvolle locatie te bezoeken, zoals de verschillende herinneringscentra, het Nationaal Holocaust Museum en het Anne Frank Huis. Maar dit kan ook dichter bij school, zoals het langsgaan bij stolpersteinen, monumenten of gedenktekens in de buurt.
Ook voorziet het plan in het versterken van de educatiefunctie van de herinneringscentra en musea voor alle leeftijden, waarbij kennis over de rol van de Joodse cultuur in de Nederlandse geschiedenis wordt meegenomen. Een ander voorbeeld uit het plan is de Holocaust-educatiemaand in januari, waar bestaande en speciale activiteiten in het kader van Holocaustherdenking en -educatie onder de aandacht worden gebracht.
Holocaust: leren van de geschiedenis
Staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS): “Om het heden te begrijpen moeten we het verleden kennen. Van de Holocaust kunnen we leren hoe broos vrijheid is, hoe uitsluiting van groepen langzaam maar zeker ontstaat. Het gebeurde niet van de ene op de andere dag. Mijn hoop is dat deze geschiedenis jongeren bewust maakt van vraagstukken die ook in het heden spelen, zoals racisme en antisemitisme en het belang van de rechtstaat. Het is daarom belangrijk dat alle generaties blijven leren van deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. Zeker nu er vrijwel geen overlevenden meer zijn. Hun verhalen mogen nooit vergeten worden, dat zijn we aan hen en alle Nederlanders die vermoord zijn in de Holocaust verplicht.”
Inzicht door feiten van fake nieuws te onderscheiden
Minister Mariëlle Paul (OCW): “Door meer te leren over de Holocaust in de klas, komen leerlingen tot waardevolle en belangrijke inzichten. Daarbij is het werk van docenten van onschatbare waarde. Zij helpen jongeren om onze geschiedenis beter te begrijpen, om feit van fake news te onderscheiden en om empathisch te kijken naar ons verleden en die lessen toe te passen in het heden. Dat is hard nodig, juist in deze tijd waarin antisemitisme toeneemt. Dat moeten we overal tegengaan. Ook met dit Nationaal Plan komen we scholen en docenten tegemoet die hier extra ondersteuning bij kunnen gebruiken.”
Minister Karien van Gennip (SZW): “Leren over de Holocaust maakt je bewust wat de gevaren kunnen zijn van uitsluiting en discriminatie. Het is belangrijk dat kennis hierover bij iedereen aanwezig is. Van jong tot oud en van nieuwkomer tot mensen die al langer in Nederland wonen. Zodat we ons allemaal realiseren wat vooroordelen en antisemitisme kunnen aanrichten. Daar heeft de hele samenleving baat bij.”
Bevrijding Auschwitz volgend jaar nog maar 80 jaar geleden
Eddo Verdoner (NCAB): “In 2025 is het 80 jaar geleden dat Auschwitz werd bevrijd. Het doorgeven van de verhalen van de Holocaust aan jongeren generaties is belangrijker dan ooit. Herdenken maakt de samenleving weerbaar. Door samen op te trekken wordt een groter publiek bereikt om zo de herinnering aan slachtoffers levend te houden en antisemitisme tegen te gaan.”
Oproep tot gezamenlijke aanpak
Het Nationaal Plan Versterking Holocausteducatie komt voort uit een oproep aan het kabinet in februari 2023 door verschillende organisaties om de krachten te bundelen en met een gezamenlijke aanpak te komen om deze educatie te versterken. Vervolgens heeft de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) – vanuit zijn rol als verbinder en aanjager – het initiatief genomen een nationaal plan te ontwikkelen en hierbij veldpartijen uitgenodigd daarover mee te denken en input te leveren. Dit heeft geleid tot het Nationaal Plan Versterking Holocausteducatie, een gezamenlijk plan van de ministeries van OCW, SZW en VWS en de NCAB. Het plan bouwt voort op de al bestaande activiteiten op dit thema.
