Wetterskip Fryslân wil dat gaswinning in Fryslân en het Groninger Westerkwartier zo snel mogelijk stopt, omdat dit onherstelbare schade aan de waterhuishouding toebrengt. Om extra stappen tegen de gaswinningsplannen te kunnen zetten, stelt het dagelijks bestuur voor het beleid aan te scherpen.
Volgens de Mijnbouwwet heeft Wetterskip Fryslân een wettelijk adviesrecht bij mijnbouwplannen, waaronder gaswinning. In de nieuwe beleidsnotitie mijnbouw staat dat Wetterskip Fryslân tegen elke vorm van mijnbouw in haar beheergebied is die leidt tot versnelde daling van de bodem. In alle gevallen adviseert het waterschap het Rijk (het ministerie van Klimaat en Groene Groei) om niet in te stemmen met nieuwe of gewijzigde gaswinningsplannen. Het waterschap trekt hierin zoveel mogelijk op met andere Friese overheden (gemeenten en provincie Fryslân) via onder andere de Friese Mijnbouwtafel.
Beroepszaak Wetterskip Fryslân bij Raad van State
Ook is het waterschap bereid om alle wettelijke mogelijkheden, zoals het instellen van een beroep bij de Raad van State, te gebruiken om nieuwe gaswinningen en uitbreidingen/verlengingen van bestaande winningen in Fryslân en het Groninger Westerkwartier te keren. Op dit moment loopt er bij de Raad van State een beroepszaak van Wetterskip Fryslân tegen de gaswinning in het gasveld bij De Blesse-Blesdijke.
‘Watersysteem loopt tegen grenzen aan’
Volgens dagelijks bestuurslid Remco van Maurik van Wetterskip Fryslân is het aangescherpte beleid hard nodig. ‘We zien in ons beheergebied dat de gaswinning vanuit de bestaande kleine gasvelden voorlopig blijft en wordt uitgebreid. Maar ook dat er nieuwe gaswinningen bijkomen. Tegelijk neemt het maatschappelijk draagvlak af. Het water- en bodemsysteem loopt in ons beheergebied tegen zijn grenzen aan. Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met langdurige perioden van droogte of clusterbuien. We werken vanwege het veranderende klimaat, veeninklinking en zeespiegelstijging hard aan een toekomstbestendig watersysteem. Gaswinning werkt dit tegen.’
Kwetsbaar veenweidegebied
Het waterschap gaat de waterpeilen niet meer verlagen om de negatieve effecten van gaswinning op het watersysteem tegen te gaan. Bodemdaling betekent dat het watersysteem minder water kan bergen. En dat grond te nat kan worden voor functies als landbouw, natuur en bebouwing, doordat de grondwaterstand dichter bij het maaiveld komt te staan. De gaswinning in het Friese veenweidegebied, zoals het recent aangekondigde gaswinningsplan voor het gasveld Friesland-Follega-Woudsend, bezorgt Van Maurik kopzorgen: ‘De veengebieden liggen al laag. Door bodemdaling daalt het maaiveld nog meer. We willen de waterpeilen in deze veengebieden juist omhoog zetten om veenoxidatie tegen te gaan. Door bodemdaling kunnen we de waterpeilen minder hoog zetten. Peilverlaging is hier dus geen oplossing.’
Schade verhalen
Wetterskip Fryslân doet er alles aan om via de Commissie Bodemdaling Aardgaswinning Fryslân de (vervolg)schade van de gaswinning te verhalen op de veroorzakers. Met de nieuwe koers wil het waterschap dat van iedere centimeter bodemdaling de schade (bijvoorbeeld het verlies aan waterberging) wordt hersteld en de kosten worden geclaimd. Nu ligt de grens nog bij 5 centimeter bodemdaling.
De beleidsnotitie mijnbouw is op 16 juli 2024 vastgesteld door het dagelijks bestuur. Op 15 oktober aanstaande neemt het algemeen bestuur hierover een besluit. De beleidsnotitie mijnbouw en meer informatie over mijnbouw en de effecten op de waterhuishouding staan op www.wetterskip.nl/mijnbouw.
