Nederland – De politie komt met een handelingskader voor proactieve controles. Het handelingskader is een richtsnoer voor alle agenten en een van de maatregelen om het vakmanschap bij proactieve controles te vergroten.
Het goed uitvoeren van een proactieve controle is van groot belang, zegt Peter Slort, portefeuillehouder diversiteit bij de politie. ‘Het is een van de weinige momenten waarop een burger contact heeft met de politie. Wij willen dan een professionele indruk achterlaten. In de meeste gevallen gebeurt dat ook. Maar soms kan het beter. Als je door de politie wordt gecontroleerd zonder dat duidelijk is waarom, voelt dat als een inbreuk op jouw persoonlijke vrijheid. Dat stelt eisen aan de redenen waarom wij iemand controleren en de wijze waarop de controle plaatsvindt. Dit handelingskader kan daar bij helpen.’
Hulpmiddel
‘Ieder mens heeft vooroordelen. De vraag is niet of je ze hebt, maar of je ze kent! Dat geldt ook politiemensen,’ aldus Slort. ‘Onbewust nemen wij ook onze vooroordelen mee de straat op, terwijl ons werk juist om objectiviteit en neutraliteit vraagt.’ Het handelingskader is een hulpmiddel om bij proactieve controles concreet te maken welke objectieve redenen er zijn om een persoon te controleren: welk gedrag, welke omstandigheden en welke informatie rechtvaardigen de controle? Slort: ‘Intuïtie en onderbuikgevoel kunnen voor een agent nog steeds een trigger zijn, maar moeten altijd worden onderbouwd door objectieve gronden.’
Amnesty International en Control Alt Delete
Het handelingskader wordt maandagavond 11 december besproken op de eindejaarsbijeenkomst van Control Alt Delete, de organisatie die het tegengaan van etnisch profileren door de politie tot doel heeft. Slort: ‘Het handelingskader is geschreven door ervaren politiemensen. Control Alt Delete en Amnesty International hebben daarbij input geleverd en kritisch meegelezen. Dat is waardevol, omdat zij door een andere bril kijken dan de politie. Hun kritische blik heeft zeker bijgedragen aan de maatregelen die de politie het afgelopen jaar heeft genomen om het vakmanschap op het gebied van proactief controleren te vergroten.’
Pilot
Een van die maatregelen betreft de ontwikkeling van een voorziening op de mobiele telefoons van alle agenten. Slort: ‘Een politieambtenaar kan straks op zijn telefoon zien hoe vaak een bepaald voertuig de afgelopen maanden al is gecontroleerd en wat dat heeft opgeleverd. Dat kan belangrijke informatie zijn voor de keuze om deze auto wel of niet te controleren.’ De pilot met deze applicatie gaat in tien politieteams draaien, vermoedelijk vanaf februari 2018. Slort: ‘De oorspronkelijke planning was einde van dit jaar, maar de technische kant vergt nog enige aandacht.’
Herkennen
Het handelingskader beschrijft op een heldere, praktijkgerichte wijze de vier elementen van de proactieve controle: selecteren, uitleggen, bejegenen en reflecteren. Slort: ‘Voor veel collega’s brengt de inhoud van dit handelingskader weinig nieuws, omdat ze in de praktijk al zo werken. Zij zullen dit zien als een bevestiging van hun vakmanschap. Anderen kan het helpen om bewuster om te gaan met de vraag wie je waarom controleert.’
