Nijkerk – Het college van B&W van Nijkerk wil de vier opvanglocaties voor opvang van 278 vluchtelingen in Nijkerk in eigen beheer realiseren, in plaats van beheer door het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA). Zo kan de gemeente meer maatwerk leveren en beter inspelen op de wensen van de omgeving. Dit staat in het plan van aanpak ‘Opvang asielzoekers gemeente Nijkerk.‘
Het plan beschrijft de aanpak voor huisvesting, inburgering, integratie, leefbaarheid en veiligheid. De gemeenteraad bespreekt het plan van aanpak naar verwachting in februari.
Spreidingswet
De Spreidingswet maakt opvanglocaties in eigen beheer mogelijk. Gemeente Nijkerk heeft al goede ervaringen met deze vorm: ook het Oekraïnepark en de doorstroomlocatie Passantenhaven voor statushouders zijn in eigen beheer ontwikkeld en geëxploiteerd. Het rijk heeft positief en met interesse gereageerd op het concept van vier kleinschalige locaties in eigen beheer van de gemeente.
Burgemeester Tinet de Jonge-Ruitenbeek: ” Kleinschaligheid en de spreiding over de kernen en de combinatie met de bouw van woningen voor inwoners van Hoevelaken en Nijkerkerveen. Dat waren belangrijke wensen van inwoners die zichtbaar werden tijdens het participatietraject. We zien daarbij ook de zorgen die er leven en vinden het belangrijk hier aandacht aan te blijven geven, ook in de uitwerking van de plannen.”
Voordelen eigen beheer
De gemeente kan met de opvang in eigen beheer op een flexibele en efficiënte manier maatwerk leveren voor de omgeving. De integratie kan op een persoonlijke en Nijkerkse wijze vorm krijgen. De gemeente kan zelf lokale bedrijven en dienstverleners inschakelen, wat goed is voor de Nijkerkse bedrijvigheid. De plannen voor de voorgestelde locaties in Hoevelaken en Nijkerkerveen maken het mogelijk dat de gemeente Nijkerk tegelijkertijd ook huurwoningen kan bouwen voor starters en jongeren uit deze twee kernen.
Aantal op te vangen asielzoekers
Het rijk publiceerde eind december 2024 een nieuw verdeelbesluit bij de Spreidingswet, met daarin aangepaste aantallen per gemeente. Het aantal asielzoekers dat de gemeente Nijkerk moet opvangen is verlaagd van 278 asielzoekers naar 153 asielzoekers.
De commissaris van de Koning van Gelderland heeft gemeenten gevraagd vast te houden aan de oorspronkelijke verdeling. De gemeenten uit de regio, het subregionale Provinciale Regietafel (PRT) Migratie en Integratie Foodvalley scharen zich in een eerste reactie achter dit standpunt. Belangrijke reden is dat de nood in de opvang van asielzoekers nog steeds hoog is en dat de gemeenten hun bijdrage willen leveren aan de oplossing van dit vraagstuk. Binnen de provincie is sprake van 900 plekken die in het verdeelbesluit niet zijn toegewezen, maar die wel gerealiseerd moeten worden.
Bijeenkomsten en gesprekken over opvanglocaties
In 2024 heeft de gemeente Nijkerk een intensief participatieproces georganiseerd met inwoners, ondernemers en andere betrokkenen over de voorgestelde opvanglocaties. Ook voor de uitwerking van de plannen voor de opvanglocaties Beurtschipper 3 en Nijverheidsstraat 7 zijn verschillende meedenkbijeenkomsten georganiseerd en persoonlijke gesprekken gevoerd.
Deze persoonlijke gesprekken bestonden uit keukentafelgesprekken met een wethouder en persoonlijke gesprekken in het kader van het Informatieloket Asielopvang. Ook is online-vragenlijst opengesteld met video’s over de locaties en was er de nodige aandacht in op sociale media. Dit alles geeft voor het college een goed beeld van alle zorgen, wensen en ideeën uit de samenleving.
Burgemeester Tinet de Jonge-Ruitenbeek
“De samenwerking met onze inwoners, ondernemers en andere betrokkenen hebben we over het algemeen als heel constructief ervaren. Mensen legden zorgen, bezwaren en lastige overwegingen op de tafel, maar dachten ook direct actief mee over oplossingen. Veel van hun overwegingen hebben we verwerkt in de plannen van aanpak’.
Menswaardige opvang, snelle integratie
Het college van B&W wil vluchtelingen een veilige en welkome plek bieden. Inburgering en integratie staan vanaf het eerste moment centraal. Taallessen, vrijwilligerswerk en/of betaald werk zijn hiervoor essentieel. Het college verwacht van vluchtelingen dat zij meedoen aan het opvang- en integratieprogramma. Contact tussen asielzoekers met statushouders en inwoners helpt daarbij. In alle drie de kernen hebben zich inwoners gemeld die actief en betrokken als vrijwilliger willen zijn.
Veilige en leefbare omgeving voor iedereen
Inwoners en ondernemers vinden een veilige en leefbare omgeving, met onder andere dagbesteding voor de asielzoekers, 24/7 toezicht van veiligheidsmedewerkers en huisregels belangrijk. Ook zijn extra verkeersmaatregelen van belang voor de veiligheid van alle weggebruikers. In de toekomst blijft er een loket waar inwoners vragen kunnen stellen en zorgen kunnen delen.
Opvanglocaties Nijkerk
Het gebouw aan de Beurtschipper 3 wordt verbouwd en geschikt gemaakt voor de opvang van 75 asielzoekers. Het gebouw aan de Nijverheidsstraat 7 blijkt niet geschikt te maken voor de opvang van asielzoekers. Het is niet duurzaam te verbouwen en het is te klein. Daarom kiest de gemeente voor modulaire nieuwbouw, een flexibel en verplaatsbaar bouwsysteem. Naar aanleiding van gesprekken met omwonenden wordt in 2025 ook de Havenlijn tussen de Nijverheidsstraat en de Vetkamp aangepakt.
Ontwikkelcentrum Nijverheidsstraat
Het college stelt voor in de locatie aan de Nijverheidsstraat 7 een Ontwikkelcentrum te realiseren voor vluchtelingen én andere inwoners van de gemeente Nijkerk met een ondersteuningsvraag. Zoals inwoners die willen participeren of hulp kunnen gebruiken om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen.
Het college heeft de bedoeling om in het pand een kringloopwinkel te huisvesten en daarnaast voor beide doelgroepen diverse mogelijkheden te creëren voor taalondersteuning, arbeidsontwikkeling, dagactiviteiten en betaald werk. De omgeving wordt hierbij betrokken. Klanten of buurtbewoners kunnen niet alleen iets kopen in de kringloopwinkel, zij kunnen ook iets komen drinken in een koffiehuis.
Daarnaast komen op de Nijverheidsstraat centrale voorzieningen voor zorg en onderwijs voor vluchtelingen (asielzoekers en vluchtelingen uit Oekraïne) en statushouders, zoals ruimte voor bijvoorbeeld de huisarts en tandarts en taallessen.
Kosten en financiering
Het uitgangspunt is dat het rijk de asielopvang financiert. Op basis van het plan van aanpak is daarvoor een normbedrag berekend van € 79,69 per persoon per dag. Hieronder vallen de kosten voor huisvesting, begeleiding en beveiliging. Het college stelt voor dat de kosten voor de voorbereiding en voor het opzetten van het Ontwikkelcentrum voor de brede doelgroep van vluchtelingen en inwoners met een ondersteuningsvraag worden betaald uit de bestemmingsreserve Oekraïne. Het college start pas met de uitvoering van het plan van aanpak wanneer de gemeenteraad akkoord is en er afspraken met het rijk zijn gemaakt over de financiering van het benodigde normbedrag.
Planning
Het plan van aanpak Opvang asielzoekers gemeente Nijkerk beschrijft voor alle vier locaties de doelen, de manier waarop de locaties zullen worden beheerd en hoe de organisatie wordt vormgegeven. Als de gemeenteraad akkoord gaat met het plan van aanpak en er zijn afspraken gemaakt over de financiering met het rijk, dan begint de gemeente met de ontwikkeling van de twee opvanglocaties in Nijkerk. Volgens de huidige planning is de locatie Beurtschipper 3 in juli 2025 klaar. In december 2025 volgt dan de locatie Nijverheidsstraat 7.
De komende tijd start de gemeente met bijeenkomsten en gesprekken met inwoners, ondernemers en andere betrokkenen over de twee voorgestelde locaties: het terrein aan de Middelaarseweg in Hoevelaken en het terrein op de hoek Amersfoortseweg-Koolhaaspark in Nijkerkerveen. Hierover zijn ook al enkele gesprekken gevoerd en deze worden de komende tijd voortgezet. Vervolgens worden ook voor deze twee locaties plannen van aanpak gemaakt die in april 2025 klaar zijn. De verwachting dat de bouw van deze locaties uiterlijk december 2026 klaar is.