Dierproeven zijn nodig voor medische ontwikkelingen voor mensen, hebben we lang gedacht. De laatste decennia zijn er echter revolutionaire innovaties geweest voor proefdiervrije methoden, die zelfs een betrouwbaarder resultaat geven dan dierproeven. Hoe zit dat? Daarover spreekt Merel Ritskes-Hoitinga in haar college bij de Academie van Franeker op woensdag 9 april.
Dierproeven Europees uitfaseren
Zogeheten organoïden (mini-orgaantjes uit menselijke stamcellen) en kunstmatige intelligentie bieden prachtige mogelijkheden voor proefdiervrij onderzoek. Veel van deze nieuwe technieken bieden een betere voorspellende waarde voor de mens dan dierproeven en worden al succesvol toegepast. Desondanks bestaat er een hardnekkig conservatisme dat dierproeven in stand houdt. Een historische analyse laat zien dat veel verplichte dierproeven niet voortkomen uit solide wetenschappelijk bewijs, maar eerder uit crisismanagement. Toekomstige wetgeving moet gebaseerd zijn op flexibele, evidence-based wetenschappelijke inzichten, betoogt Ritskes-Hoitinga.
Weerstand tegen proefdiervrij onderzoek
In Nederland biedt de transitie naar proefdiervrije innovaties (TPI), gecoördineerd door de overheid, een hoopvol perspectief. Op Europees niveau wordt een routekaart ontwikkeld om dierproeven voor de veiligheidsbeoordeling van chemische stoffen uit te faseren. Deze ontwikkelingen brengen echter weerstand met zich mee. Daarom is het essentieel om biomedische innovaties te integreren met sociale wetenschappen.
Over de spreker
Prof.dr. Merel Ritskes-Hoitinga is sinds 1 juni 2022 hoogleraar Evidence-Based Transitie Proefdiervrije Innovaties aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Na haar afstuderen als dierenarts in 1986 koos ze voor een carrière in de proefdierkunde, met als doel het welzijn van proefdieren en de wetenschappelijke kwaliteit te verbeteren. In 1992 promoveerde ze aan de Universiteit Utrecht. Geleidelijk groeide haar twijfel over de effectiviteit van dierproeven, inclusief de wettelijk verplichte proeven. Dit leidde ertoe dat ze zich volledig richtte op onderzoek en onderwijs naar proefdiervrije alternatieven, haar huidige werk aan de Universiteit Utrecht.
Het publiekscollege vindt plaats op 9 april in de collegezaal van de Academie van Franeker (Botniastins, Breedeplaats 1, Franeker). Aanvang: 20.00 uur. Toegangskaartjes à 10 euro zijn vanaf een halfuur voor aanvang verkrijgbaar in de Botniastins. Reserveren kan via academiefraneker.nl