Minister Ingrid van Engelshoven (onderwijs) neemt een set aan maatregelen om ervoor te zorgen dat steeds minder studenten tegen een OV-boete aanlopen. Aan de ene kant krijgen studenten die met een verlopen reisrecht bewust langer blijven doorreizen met de OV-studentenkaart te maken met hogere boetes en ook wordt de pakkans van deze frauderende studenten vergroot.
Onbewust vergeten
Aan de andere kant worden studenten die vergeten om tijdig hun kaart met reisrecht in te leveren tegemoet gekomen. Wanneer zij niet hebben gereisd met hun verlopen reisrecht volgt er geen boete. Hebben ze dat onbewust wel gedaan krijgen ze de eerste maand een lagere boete, schrijft de minister aan de Tweede Kamer.
Even lager, dan fors hoger
Studenten moeten nu een boete van 97 euro per halve maand betalen als ze tegen de lamp lopen. Minister Van Engelshoven heeft bepaald dat ze dat bedrag in de eerste maand verlaagt naar 75 euro per halve maand. Als er na een maand echter nog steeds met een verlopen reisrecht wordt gereisd, verhoogt ze het boetebedrag naar 150 euro per halve maand.
Fraude bestrijden
Haar plannen om dit te realiseren baseert ze op extern onderzoek waar diverse belangenorganisaties aan hebben bijgedragen. Van Engelshoven: “Met deze maatregelen loopt de frauderende student sneller tegen de lamp en we grijpen iets minder hard in als een student net te laat is met het stopzetten van zijn reisproduct.” Het totale bedrag aan opgelegde OV-boetes is de laatste jaren afgenomen (€52,6 miljoen in 2014; €45,0 miljoen in 2015; €40,7 miljoen in 2016 en€29,1 miljoen tot en met oktober 2017). Van Engelshoven wil dat die dalende tendens doorzet.
Automatisch stopzetten
Het liefst ziet Van Engelshoven dat studentenreisproducten waar studenten geen recht meer op hebben automatisch stopgezet kunnen worden. Daarvoor gebruiken vervoerbedrijven een blacklist. De blacklist bevat nummers van OV-chipkaarten die niet toegelaten mogen worden bij het inchecken. Wanneer iemand probeert in te checken met een OV-kaart die op de blacklist staat, wordt het reisproduct direct gedeactiveerd. Je kan er dan niet meer mee reizen.
Extern onderzoek
Het externe onderzoek laat zien dat het niet eenvoudig is om alle verlopen kaarten automatisch op een blacklist te zetten. De capaciteit is daarvoor niet groot genoeg. Met de vervoerbedrijven is afgesproken in 2018 de bestaande capaciteit te verdubbelen. Verder wordt het mogelijk om vanaf 2019 OV-kaartnummers op de blacklist te rouleren. Dat betekent dat het studentenreisproduct van een (ex-)student de ene dag wel op de blacklist staat en de andere dag niet. Hierdoor wordt de pakkans vergroot. Reisproducten waar studenten geen recht meer op hebben komen momenteel na 12 maanden gegarandeerd op een blacklist. Die periode wordt vanaf 2019 verkort naar 9 en mogelijk 6 maanden.
Tenslotte worden kaartautomaten geplaatst op onderwijsinstellingen om voor kaarthouders makkelijker te maken het reisproduct stop te zetten.
Bestemming boetebedrag
De OV-boetes worden geïnd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Na aftrek van de door DUO gemaakte administratiekosten van jaarlijks €2,9 miljoen, gaat dat bedrag naar de vervoersbedrijven. Dit wegens gederfde inkomsten.
