Nijmegen – Archeologen van de gemeente Nijmegen hebben een vroegmiddeleeuws grafveld ontdekt uit de Merovingische tijd (450-725 na Chr.). Het gaat om zeker 130 graven van vrouwen, mannen en meerdere kinderen. In de meeste graven waren grafgiften geplaatst, waaronder enkele gouden en zilveren munten, zwaarden en dolken, en verschillende sieraden.
Begraafplaats onder de sportvelden
Onder de vroegere sportvelden van SV Hatert in Nijmegen zijn tijdens archeologisch onderzoek de resten aangetroffen van een bijna compleet grafveld uit de vroege middeleeuwen. Het onderzoek gaat vooraf aan de aanleg van een nieuwe woonwijk in Winkelsteeg. De minstens 130 graven waren in eerste instantie in nette rijen naast elkaar aangelegd binnen een kleine begraafplaats van ongeveer 30 bij 45 meter.
In een latere fase zijn de graven deels boven de oude graven aangelegd, waardoor het een aaneenschakeling van grafkuilen werd. Vrijwel alle menselijke resten zijn volledig vergaan maar zoals in de 6e en 7e eeuw gebruikelijk was had men in de meeste graven voorwerpen geplaatst zoals gouden en zilveren munten, ijzeren wapens en vaatwerk van brons, aardewerk of glas.
Archeoloog Joep Hendriks
”Vrouwen werden vaak begraven met een aantal sieraden, zoals kettingen met barnstenen of glazen kralen, tot soms wel 150 aan een snoer. Deze kettingen, waarvan de kralen door handel en contacten van heinde en verre kwamen, werden vaak met een bijzondere broche (fibula) aan de kleding vastgemaakt. Eén gevonden fibula is met goud omhuld en ingelegd met kostbare stenen. In de graven van mannen lagen stukken wapenrusting zoals zwaarden, dolken, lansen, schilden en pijlen.”
Grafveld blijkt populaire plek
De verwachtingen voor de opgraving waren al hoog. Vlakbij is bij onderzoek in 2021 in een Romeins graf een bijzondere schaal van blauw glas gevonden. Onder de sportvelden zelf bleken naast het vroegmiddeleeuwse grafveld ook de resten van enkele boerderijen uit de ijzertijd en de Romeinse tijd te liggen. Het wordt duidelijk dat deze hoek van Winkelsteeg in de late prehistorie en de vroeg-historische tijd een aantrekkelijke plek was om te leven.
De vondst van het grafveld is bijzonder interessant, omdat er nog weinig bekend is over de vroegmiddeleeuwse bewoning van Nijmegen ten zuiden van de Waal. We denken dat het grafveld in gebruik was tussen 550 en 725 na Christus. Eerdere opgravingen in Lent en Wijchen laten zien dat de regio rond Nijmegen zeker niet verlaten was. Ook in Winkelsteeg blijkt nu een bloeiende gemeenschap geleefd te hebben.
Wethouder Cultureel Erfgoed Tobias van Elferen is blij met de vondst: “Fascinerend om te weten: De vermoedelijke herkomst van de grafgiften wijst erop dat deze mensen hier niet geïsoleerd woonden maar een netwerk hadden dat tot in vele hoeken van het Frankische rijk reikte, en daarbuiten. Dat past in het idee van Nijmegen als levendige en strategische stad door de eeuwen heen.”
Onderzoek
Het grafveld is deze zomer onderzocht door een team van archeologen van de gemeente, samen met studenten en vrijwilligers. Naast eenvoudige grafkuilen zijn er ook meerdere graven gevonden die met houten planken bekist waren. Daaruit blijkt dat men soms veel aandacht aan de grafconstructie besteedde. Het onderzoek is net afgerond en stilgehouden om schatgraverij te voorkomen. Op de locatie wordt nu hard gewerkt om het terrein bouwrijp te maken voor de woningen die er zullen komen.
De komende maanden worden de vondsten verder onderzocht door archeologen van de gemeente en verschillende andere experts. De eerste indrukken zijn veelbelovend. Omdat de ijzeren voorwerpen erg verroest zijn is een deel ervan al tijdens de opgraving onderzocht door middel van röntgen. Op de foto’s zijn de voorwerpen goed herkenbaar en kwamen bijvoorbeeld enkele bijzondere met zilver ingelegde gespen en gordelbeslag tevoorschijn.
Vanaf volgende week zijn enkele vondsten voor iedereen te bewonderen in de hal van het stadhuis