Nederland – Van de 1835 slachtoffers van de watersnoodramp in 1953 zijn er 106 nog niet geïdentificeerd. Zij kregen een naamloos graf (Nomen Nescio). In 2011 startte het Landelijk Bureau Vermiste Personen een grootschalig DNA-onderzoek, wat al diverse matches opleverde. Het identificatie-onderzoek naar NN’ers in Zeeland startte in 2013. Nu, 65 jaar na de ramp, krijgt het DNA-onderzoek een vervolg.
Voor velen is dit onderzoek de laatste kans om familie terug te vinden, weet Hans Geldof, forensisch onderzoeker bij de politie Zeeland-West-Brabant, Hij coördineert het DNA-verwantschapsonderzoek in Zeeland. ‘Daar zijn nog 28 slachtoffers – van de 31 NN-graven van de watersnoodramp – van wie de identiteit nog niet is vastgesteld. Om de identiteit te achterhalen, is het DNA nodig van de eerste en tweede generatie overlevenden van de ramp. De kans op een match is bij die groep het grootst. Maar die mensen zijn tussen de zeventig en honderd jaar oud, dus heel veel tijd is er niet meer.’
Burgemeesters verantwoordelijk
Aan de oproep dit jaar om een wangslijmvliesmonster te geven, gaven 84 personen gehoor. Hun DNA wordt gekoppeld aan dat van de onbekende doden, wat hopelijk leidt tot een match met DNA in de Landelijke databank vermiste personen. Geldof: ‘In 2010 veranderde de Wet op lijkbezorging en werden burgemeesters verantwoordelijk voor de onbekende doden in hun gemeente. Het Landelijk Bureau Vermiste Personen deed alle burgemeesters toen het aanbod om te helpen de identiteit van die NN’ers te achterhalen. Helaas wilde niet elke gemeente meewerken, om administratieve of financiële redenen, of omdat men de grafrust wilde eerbiedigen.’
Ook op Schouwen-Duiveland was het openen van graven voor DNA-afname lang taboe, weet de forensisch onderzoeker, maar de nieuwe burgemeester “zit er anders in”. ‘Die heeft zelfs een klankbordgroep opgezet voor mensen die aan het onderzoek (willen) meedoen. Ook zei hij dat als een burgemeester twijfelt over dit project, hij wel even belt. De ramp zit merkbaar diep. Ik ken families waar er nog nooit over is gesproken. Voor menig oudere is de ramp nog steeds een traumatische ervaring. Dat geldt niet voor de nieuwe generatie, merk ik. Die stelt vragen, wil weten wat er met ooms en tantes is gebeurd.’
Kwaliteit onderzoek
Doel van het nieuwe onderzoek is zo veel mogelijk DNA verzamelen, van zowel de levenden als de onbekende doden. Dat gebeurt volgens drie methodieken. ‘De kans op een match is tegenwoordig groter dan vier jaar geleden. De kwaliteit van DNA-onderzoek is flink verbeterd. Zodanig zelfs dat we oude zaken heropenen, zoals onlangs de zaak Nicky Verstappen.’
De kans op een DNA-overeenkomst mag groter zijn dan ooit, echte matches zijn zeldzaam. Sinds het onderzoek in 2013 waren er drie. Geldof: ‘Maar zelfs al is er maar één match, dan geeft dat al enorm veel voldoening. Ik sprak een oude vrouw van wie we de zus na tientallen jaren hebben gevonden. Ik kan niet beschrijven gelukkig zij daarmee was. Dit had ze, zo sprak ze, op het einde van haar leeftijd niet durven dromen.’
Uitzending omroep Max
Vrijdag 2 februari 2018 zendt Omroep MAX om 19.25 uur op NPO 2 de documentaire De onbekende slachtoffers van de Watersnoodramp uit, waaraan de politie meewerkte.
