Zutphen – Een zeventiende-eeuws amulet is gevonden aan de IJsselkade in Zutphen. Archeologen van de gemeente Zutphen ontdekten de amulet bij een archeologisch proefsleuvenonderzoek tijdens de herinrichting van de kade.
De gevonden amulet is een schijf van een zilverlegering met een diameter van 49 mm. De schijf heeft drie doorboringen, waarschijnlijk om de amulet vast te spijkeren of ergens op te naaien.
Octagram
De amulet is behoorlijk gecorrodeerd en moet nog ontdaan worden van een harde roestlaag, waardoor de tekst nog niet geheel te lezen is. Naspeuring leverde enkele vergelijkbare objecten op, die echter geen van alle precies gelijk zijn. Op de ene zijde staat een octagram met de namen van de planeten en hun Latijnse namen op de rand.
Bescherming
Op de andere zijde staan alchemistische tekens rond een pentagram en in het randschrift een zeer slecht leesbare tekst. Uit vergelijking met andere amuletten weten we dat er waarschijnlijk ‘tetragrammaton + Maria’ en mogelijk ‘Agla + Emanuel’ stond. Het eerste woord betekent “vier letters” en slaat op de naam Jahweh (God). Deze namen werden geacht bescherming te bieden aan de gebruiker en komen regelmatig voor op objecten uit de alchemistische, christelijk-kabbalistische sfeer.
Zelden
Hoewel dergelijke amuletten maar zeer zelden worden gevonden (en zeker niet in opgravingen), werd in 2010 bij de opgraving voor de bouw van het crematorium aan de Voorsterallee een langwerpige vergulde bronzen amulet gevonden met vergelijkbare teksten. Ook die vondst dateert uit de zeventiende eeuw.
Historisch is bekend dat er in de tijd van de Reformatie rond 1600 occulte lieden in en rond Zutphen actief waren. Een van hen was de exorcist Arnt Schimmelpenninck, een voormalig kanunnik van de Sint Walburgiskerk.
De amulet wordt nu zo goed mogelijk geprepareerd om hem zichtbaar te maken. Mogelijk wordt hij samen met andere vondsten getoond in een toekomstige archeologische mini-tentoonstelling over occult Zutphen.
