Binnenland – Van kinderwens tot 2-jarige peuter: de ontwikkeling die we in de eerste 1000 dagen als kind meemaken is cruciaal voor zowel een gezonde groei als de ontplooiing en kansen op latere leeftijd. Verreweg de meeste kinderen in Nederland groeien veilig en gezond op. Toch heeft ongeveer 14% van de kinderen in Nederland een ‘valse’ start door vroeggeboorte, een te laag geboortegewicht of een combinatie van beide.
Actieprogramma
Minister Hugo de Jonge (VWS), gemeenten, partijen uit de geboortezorg en de jeugdgezondheidszorg (JGZ) slaan daarom in het actieprogramma Kansrijke Start de handen ineen om de kinderen van vandaag en de volwassenen van morgen een betere kans te bieden. De Jonge kondigt daarbij een wetswijziging aan waardoor de jeugdgezondheidszorg al vóór de geboorte van het kind ondersteuning en begeleiding aan kwetsbare ouders kan bieden. Voor het actieprogramma – dat vandaag in Tilburg wordt gepresenteerd – is 41 miljoen euro beschikbaar. Dat schrijft de bewindspersoon vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
Te grote verschillen gezondheid kind
De verschillen in gezondheid van baby’s bij de geboorte tussen gemeenten en wijken zijn soms erg groot. Stress tijdens de zwangerschap en de eerste kinderjaren – bijvoorbeeld door psychosociale problemen binnen een gezin, huisvesting, armoede en schulden – spelen daarbij een belangrijke rol. Kinderen hebben daardoor grotere kans op groei- en psychische problemen, suikerziekte, hart- en vaatziekten en overgewicht. Ook komen ze veel vaker in aanraking met jeugdhulp.
Medisch en sociaal domein
Een juiste inzet en mix van hulp vanuit het medische en sociaal domein rondom de zwangerschap en de kinderwens kan voorkomen dat kinderen op latere leeftijd gezondheidsproblemen krijgen of zelfs uit huis worden geplaatst. Maar lang niet alle kwetsbare ouders en kinderen krijgen op dit moment de hulp die ze nodig hebben om hun kind een goede start te geven. Met het actieprogramma Kansrijke Start willen de partijen hier verandering in brengen.
Eerste 1000 dagen
De bedoeling is dat overal in het land lokale coalities rondom de eerste 1000 dagen worden opgericht. Deze coalities bestaan bij voorkeur uit gemeenten, zorgverzekeraars, JGZ, wijkteams, huisartsen, verloskundigen, medewerkers uit de kraamzorg en gynaecologen. Zij maken met elkaar afspraken over het inzetten van effectieve maatregelen rondom de zwangerschap, bijvoorbeeld over het verbeteren van de voorlichting over anticonceptie en een gezonde zwangerschap bij (kwetsbare) ouders. In onder andere Tilburg, Den Haag, Heerlen, Hoogeveen en Rotterdam zijn de eerste coalities al gevormd.
Kwetsbare ouders ondersteunen
De minister wil daarnaast de Wet publieke gezondheid aanpassen zodat kwetsbare ouders al voor de geboorte ondersteuning en begeleiding krijgen via de JGZ. Nu is het wettelijk zo geregeld dat de jeugdgezondheidszorg pas wordt ingezet vanaf de geboorte. Via de JGZ kan dan ook hulp op andere domeinen worden geboden.
Onbedoelde zwangerschappen
Onbedoelde zwangerschappen zijn een probleem bij kwetsbare vrouwen die dak- en thuisloos, verstandelijk beperkt, verslaafd of sociaal geïsoleerd zijn. Nu Niet Zwanger – een succesvol project dat in Tilburg ontwikkeld is – voorkomt kwetsbaar ouderschap bij deze specifieke doelgroep via een kortdurende, intensieve begeleiding op maat rond het bespreken van seksualiteit, de kinderwens en door voorlichting over passend anticonceptiegebruik. Via het actieprogramma Kansrijke Start komt deze aanpak landelijk beschikbaar.
