Zomercarnaval Rotterdam en Traditionele bevloeiing van grasland komen beiden op de ‘Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid’ van Unesco. Dat is dinsdag 5 december besloten tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het comité van het Unesco verdrag immaterieel erfgoed in Botswana. Het doel van de representatieve lijst is het beter zichtbaar maken van de wereldwijde diversiteit van immaterieel erfgoed, om zo het besef van het belang en de betekenis van immaterieel erfgoed in het algemeen te bevorderen.
Graslandbevloeiing
Samen met andere Europese landen heeft Nederland de techniek van graslandbevloeiing voorgedragen voor de Unesco-lijst van immaterieel erfgoed. De landschapsbeheerders en vrijwilligers zorgen met deze ingenieuze techniek dat rivierwater via geulen over een weiland stroomt. Hierdoor komen water en voedingsstoffen op het land terecht, waardoor het vruchtbaarder wordt, minder snel uitdroogt en beter tegen vorst kan. Graslandbevloeiing zorgt ook voor meer biodiversiteit. Nederland kent graslandbevloeiing vanaf de Middeleeuwen. In Overijssel (Landgoed Het Lankheet in Haaksbergen) en Noord-Brabant (De Pelter heggen-De Plateaux in Bergeijk) wordt de techniek toegepast.
Zomercarnaval
Nederland heeft Zomercarnaval Rotterdam voorgedragen voor de Unesco-lijst om de culturele diversiteit van de jaarlijkse straatparade door de Rotterdamse binnenstad. Deze stoet van 5 kilometer met ruim 2500 dansers in kleurrijke kostuums, 25 carnavalsgroepen en praalwagens trekt jaarlijks honderdduizenden bezoekers uit heel Nederland. De veelkleurige parade grijpt terug op carnavalstradities uit de Antillen, Kaapverdië, Suriname en Spanje. Groepen met verschillende achtergronden bereiden zich een jaar lang voor. Samen maken ze kostuums of wagens en repeteren voor de parade. Deze gezamenlijke inspanning maakt het Zomercarnaval echt tot ‘levend erfgoed van de mensheid’.
Unesco-lijst immaterieel erfgoed
Net als bij werelderfgoed hoort ook bij immaterieel erfgoed een internationale Unesco-lijst. Dit is de Internationale Representatieve Lijst van Immaterieel Erfgoed van de Mensheid. Hierop staan tradities, rituelen, gebruiken en ambachten die mensen willen doorgeven aan volgende generaties. Dat vraagt een andere aanpak dan het beschermen van monumenten of museumobjecten. Bij immaterieel erfgoed betekent ‘beschermen’ dan ook levend houden door kennis en vaardigheden uit te oefenen en door te geven aan nieuwe generaties.
Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland
KIEN coördineert de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland, waarin Zomercarnaval (2016) en Graslandbevloeiing (2021) zijn bijgeschreven. Eerder werden het ambacht van de molenaar, de corsocultuur en de valkerij vanuit de Inventaris bijgeschreven op de internationale Unesco-lijst. Alleen lidstaten bij Unesco kunnen immaterieel erfgoed voordragen voor een van de lijsten. Dat betekent dat de Nederlandse regering de enige is die namens ons land immaterieel erfgoed kan indienen, dat kun je als immaterieel erfgoedgemeenschap dus niet zelf doen, zoals bij de Inventaris. Meer informatie over voordragen bij een Unesco-lijst is te vinden op de website van KIEN.
