De adviescommissie ‘Versterken weerbaarheid democratische rechtsorde’ gaat breed onderzoek doen naar de ontwikkeling van (politieke) polarisatie, radicalisering en extremisme en hoe dit effect heeft op de democratische rechtsorde. Burgemeester van Arnhem Ahmed Marcouch wordt benoemd tot voorzitter van de adviescommissie. Met het onderzoek wordt gevolg gegeven aan de motie van Tweede Kamerlid Segers. De motie is tot stand gekomen naar aanleiding van het debat over de regeringsverklaring.
Bruins Slot: ‘Radicalisering en polarisatie zetten onze democratie en samenleving onder toenemende druk. Een voorbeeld daarvan is de verontrustende toename van het aantal bedreigingen en intimidatie van onder meer burgemeesters, politieagenten en ambtenaren. Belangrijk is om dieper te kijken naar de oorzaken en de oplossingen. Het is daarom waardevol dat de adviescommissie adviezen uit zal brengen hoe de weerbaarheid van onze democratische rechtsorde versterkt kan worden. Democratie is geen rustig bezit en dient beschermd en onderhouden te worden.’
Rechtsorde
De commissie is gevraagd het komende jaar breed onderzoek te doen naar verschillende onderwerpen zoals de afname van het vertrouwen, polarisatie, radicalisering, extremisme, maatschappelijke scheidslijnen en versterking van de democratische rechtsstaat. Daarbij is een aantal onderzoeksvragen opgesteld waarop de commissie haar advies kan uitbrengen. Tegenstellingen tussen burgers en een kritische houding richting overheid en politiek horen bij een gezonde democratische rechtsorde. Wanneer worden uitingen problematisch omdat zij mogelijk het vrije publieke debat en daarmee de democratische rechtsorde onder druk zetten?
Welke zijn weliswaar toelaatbaar, maar ook problematische omdat ze de democratische rechtsorde onder druk zetten? Welke rol spelen internet en sociale media hierbij? Wat zijn de randvoorwaarden die nodig zijn voor mensen om meer gevoel van vertrouwen en verbinding te ervaren? Wat kunnen overheid en politiek hierin doen? Er wordt expliciet een oproep gedaan om ook de samenleving te raadplegen bij dit vraagstuk daar waar het zich juist in de samenleving afspeelt.
Marcouch: ‘De adviescommissie voor onze democratische rechtsorde pak ik graag op als missie tegen ontwrichting van onze samenleving. Ik hoop tot wijze aanbevelingen te komen met deskundige wetenschappers en ervaren mensen die overal komen, ook digitaal en in het verenigingsleven. Wij gaan het kabinet en de Tweede Kamer een breed handelingsperspectief bieden ter bescherming van onze vrijheid en veiligheid. Laten wij zo het vertrouwen gaan herstellen en iedereen bij onze samenleving halen.’
De overige leden van de commissie worden na de zomer benoemd. De adviescommissie is gevraagd voor 1 oktober 2023 haar eindrapportage aan te bieden aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Justitie en Veiligheid.
