Het jaarlijkse Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) schetst opnieuw een zorgwekkend beeld. De NCTV constateert dat cyberincidenten de potentie hebben om grote schade aan te richten en in uiterste gevallen maatschappelijke ontwrichting kunnen veroorzaken. “Het mag geen verrassing zijn dat de digitale dreiging op Nederland niet is afgenomen. Het valt niet uit te sluiten dat ontwrichting door cyberaanvallen of grootschalige uitval in Nederland zal plaatsvinden, ook al is dat nog nooit het geval geweest.
Cyberaanvallen aantrekkelijk verdienmodel
Cyberaanvallen via bijvoorbeeld ransomware vormen nog altijd een aantrekkelijk verdienmodel voor criminelen. Daarom blijft niet alleen verhoging van de weerbaarheid tegen digitale dreigingen, maar ook de bredere aanpak van cybercriminaliteit onverminderd van belang. Dat eist onze voortdurende aandacht”, aldus minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus.
Voorkomen maatschappelijke ontwrichting
Het voorkomen van maatschappelijke ontwrichting door incidenten binnen vitale processen heeft de hoogste prioriteit binnen de Nederlandse Cybersecurity Agenda. Het kabinet werkt aan een ‘pas toe of leg uit-systematiek’ voor vitale aanbieders en de rijksoverheid. Dat betekent dat bij ernstige kwetsbaarheden deze organisaties maatregelen moeten nemen, en moeten onderbouwen als ze er voor kiezen dit niet te doen. Als er een soortgelijke situatie plaatsvindt zoals tijdens de problemen met Citrix-software, is de vrijblijvendheid van het nemen van maatregelen voorbij.
Uitwisselen dreigingsinformatie verbeteren
Organisaties moeten tijdig kunnen beschikken over de juiste dreigingsinformatie om zich goed te kunnen beschermen tegen cyberincidenten en uitval. Uit het CSBN blijkt dat sinds de start van de COVID-19 pandemie aanwijzingen zijn geweest dat landen de situatie misbruiken om cyberaanvallen uit te voeren op o.a. ziekenhuizen, farmaceuten en onderzoekscentra. Daarom heeft het kabinet via spoedwetgeving het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) de taak gegeven deze organisaties bij digitale dreiging en incidenten bijstand te verlenen tijdens de pandemie.
Digitale afhankelijkheid
De dreiging van cybercriminaliteit op Nederlandse bedrijven en burgers blijft onverminderd groot. Zeker tijdens de coronacrisis waarbij de afhankelijkheid van digitale middelen alleen maar toeneemt. Denk bijvoorbeeld aan thuiswerken, volgen van online onderwijs en de toename van online bestellingen bij webwinkels. De coronacrisis toont eens te meer aan dat andere landen en criminelen snel inspelen op ontwikkelingen in de samenleving en misbruik maken van de toegenomen afhankelijkheid. De politie en het OM zijn in 2019 gestart met de aanpak van cybercrimefenomenen die regionale eenheden overstijgt. Ook de inzet op preventie en voorlichting wordt voortgezet, onder andere via campagnes waarin de overheid en private partijen samen optrekken.
