Binnenland – De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen dat de opsporing en vervolging van computercriminaliteit versterkt. Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid): ‘De ontwikkeling van de technologie heeft ervoor gezorgd dat bestaande mogelijkheden moeten worden aangevuld. Met dit wetsvoorstel wordt de opsporing beter toegerust voor de bestrijding van de criminaliteit in de digitale wereld. Nederland wordt daardoor veiliger.’ De nieuwe wet treedt naar verwachting op 1 januari 2019 in werking.
Zo leert de ervaring dat het ontsleutelen van gegevens steeds lastiger wordt, niet alleen doordat de software geavanceerder wordt, maar ook omdat de aanbieder zelf niet altijd in staat is om de encryptie ongedaan te maken. Dit speelt criminelen in de kaart. Die kunnen zich afschermen van de overheid door gebruik te maken van encryptie. Door het anonieme gebruik van internet is het moeilijk de herkomst van communicatie en de locatie van gegevens te bepalen. Grapperhaus: ‘We moeten voorkomen dat opsporingsonderzoeken naar ernstige criminaliteit vastlopen. Opsporingsdiensten moeten wel kunnen optreden, in het belang van de samenleving, maar ook in het belang van individuele slachtoffers of potentiële slachtoffers.’
Daarom mogen politie en justitie straks heimelijk en op afstand (‘on line’) onderzoek doen in computers. Dat kan een personal computer zijn, een mobiele telefoon of een server. Het geeft opsporingsambtenaren ruimte om verschillende onderzoekshandelingen toe te passen bij de opsporing van ernstige delicten. Zij kunnen gegevens ontoegankelijk maken of kopiёren, maar ook communicatie aftappen of observeren.
Er gelden strikte waarborgen met het oog op controle en toezicht. Zo is er een uitgebreide rechterlijke controle op de toepassing, zowel voorafgaand aan de inzet – dat is de machtiging van de rechter-commissaris – als door de rechter ter zitting. Daarnaast wordt de inzet van de bevoegdheid voorafgaand getoetst door de Centrale Toetsingscommissie, een adviesorgaan binnen het OM. De Inspectie Veiligheid en Justitie is belast met het toezicht op de uitvoering van het bevel van de officier van justitie.
Ook komt er meer bescherming voor minderjarigen en consumenten. Het wordt mogelijk lokpubers in te zetten om de opsporing en vervolging van ‘groomers’, die via internet minderjarigen benaderen voor seksuele doeleinden, te vergemakkelijken. Malafide verkopers die op internet herhaaldelijk goederen of diensten te koop aanbieden, maar niet leveren, kunnen straks strafrechtelijk worden vervolgd.
Verder wordt heling van computergegevens als zelfstandig delict strafbaar. De strafbaarstelling dient om ook strafvervolging te kunnen instellen tegen degene die over gegevens van anderen beschikt zonder dat bewezen kan worden dat hij zelf die gegevens heeft overgenomen. Op grond van de afspraken in het Regeerakkoord wordt de wet over twee jaar geëvalueerd.
