Elektrische fatbikes, ook bekend als e-fatbikes, zijn in rap tempo ongekend populair geworden. Volgens Scooter Elektrisch, specialist in elektrische scooters en fatbikes, is de belangrijkste reden hiervoor de invoer van de helmplicht bij snorfietsen. Een elektrische fatbike heeft een stoer karakter, lijkt op een ouderwetse brommer, maar een helm is niet verplicht omdat het wettelijk gezien een fiets is. Er is daarnaast ook geen rijbewijs nodig om erop te mogen rijden. Dit maakt ze vooral populair onder jongeren. Gemeenten willen echter optreden tegen overlast door fatbikes. Hoe zit dat?
Wat is een fatbike?
Een fatbike is in theorie niet meer dan een elektrische fiets met dikke banden. Oorspronkelijk zijn ze ontworpen als alternatieve mountainbike, geschikt voor zachte en losse ondergronden, zoals los zand of sneeuw. Hoewel fatbikes oorspronkelijk werden ontwikkeld als mountainbike bij extreme weersomstandigheden, zijn ze momenteel vooral populair als stoere elektrische fiets die moeiteloos snelheden van 25 kilometer per uur kan halen.
Wat maak fatbikes een punt van zorg?
De e-fatbike is in principe een elektrische fiets, wat betekent dat deze wettelijk gezien maximaal 25 km/u kan rijden. Hierdoor gaan ze harder dan een gewone fiets, terwijl het tegelijkertijd weinig tot geen inspanning kost. Door het design van de e-fatbike blijken de bestuurder ervan in de praktijk echter opvallend jong, soms slechts 12 jaar oud. Dit zorgt voor onveilige situaties, omdat de fietsen opvallend hard gaan, terwijl jongeren van dergelijke leeftijden de risico’s vaak nog niet goed in kunnen schatten. Dit heeft in korte tijd geleid tot een enorme toename aan hoofdletsel en gevaarlijke verkeerssituaties. In veel steden worden ze daarom voornamelijk ervaren als overlast veroorzakende vervoersmiddelen.
Daarnaast is het mogelijk om een e-fatbike op te voeren met een gashendel, waardoor meetrappen helemaal niet meer nodig is. In de praktijk gebeurt dit dan ook vaak, want wie wil nu niet 40 kilometer per uur kunnen rijden op een fiets zonder te trappen als jongere?
Gemeenten willen maatregelen
Inmiddels dringen 43 gemeenten aan op maatregelen om overlast van fatbikes in te dammen. Daarvoor wordt met name een tweetal maatregelen overwogen:
- Opvoeren verbieden: Een fatbike kopen is natuurlijk ieders goed recht, je mag er echter niet mee op de openbare weg rijden wanneer deze opgevoerd is. Winkeliers mogen daarnaast ook geen opgevoerde elektrische fiets als zodanig verkopen. Bij een vermogen boven de 250 Watt op een trapondersteuning van meer dan 25 km/u is officieel een bromfietskenteken verplicht. Er is dan geen typegoedkeuring van toepassing. Niet alle winkeliers houden zich hieraan. Zo legde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) eerder al dwangsommen op aan bedrijven voor de verkoop van dergelijke fatbike. Lastig hierbij is dat rijden met een opgevoerde fatbike (zonder kenteken en helm) verboden is, maar het opvoeren an sich niet. Gemeenten willen nu dat ook het opvoeren zelf, inclusief de verkoop van opvoersetjes, verboden gaat worden.
- Minimale leeftijd: Omdat het grootste gedeelte van de overlast veroorzaakt door jongen willen gemeenten een minimumleeftijd in gaan voeren voor het rijden op fatbikes. Momenteel is er geen minimumleeftijd van toepassing, omdat het simpelweg een fiets is. Het doel zou zijn om deze leeftijd op 15 jaar te leggen, waardoor de wél erg jonge bestuurders niet meer op de openbare weg zullen verschijnen.
Naast deze maatregelen lopen er nog steeds discussies of er geen helmplicht ingevoerd moet worden bij elektrische fietsen. Deze is momenteel enkel van kracht bij speed pedelecs, elektrische fietsen die een snelheid van 45 km/u kunnen halen. Deze beschikken ook over een kenteken.
