De onderzoeken van afgelopen jaar bekijkend, ziet de Inspectie Veiligheid Defensie twee hoofdlijnen die effect hebben op de veiligheid bij Defensie. Als eerste blijkt er niet zelden een verschil te zijn tussen de regels op papier en de uitwerking daarvan in de praktijk. Daarnaast constateert de inspectie dat risicomanagement nog onvoldoende in de genen van Defensie zit en dat zij de grootscheepse veranderingen die aan de orde zijn niet systematisch genoeg benadert.
Dit kan – in combinatie met de mentaliteit van Defensie om aan te pakken – ten koste gaan van de zorgvuldigheid en daarmee van de veiligheid van defensiemedewerkers. De inspectie waarschuwt daarom: blijf aandacht houden voor veiligheid in het denken en doen. Wees beheerst en zorgvuldig, juist omwille van de versnelling.
Inspectie Veiligheid Defensie (IVD)
De Inspectie Veiligheid Defensie schrijft dit in haar recente jaarverslag over het jaar 2022. Op basis van haar onderzoeken, gesprekken en waarnemingen komt zij tot deze conclusie op basis van twee hoofdlijnen.
Verschil gedocumenteerde wereld en de praktijk
De inspectie neemt waar dat de organisatie wel initiatieven ontplooit en maatregelen neemt op het gebied van veiligheid, maar dat dit formele en soms papieren exercities lijken te zijn. De onderzoeken van het afgelopen jaar wijzen uit dat regels en procedures over veiligheid niet altijd worden gevolgd en dat veiligheid geen vanzelfsprekende factor vormt bij besluitvorming over veranderingen.
Deze kloof tussen de papieren werkelijkheid en de praktijk ziet de inspectie als een veiligheidsrisico, te meer gezien de opgave waar de organisatie de komende jaren voor staat en de behoefte om snel resultaat te willen laten zien aan de politiek en de samenleving. Defensie voert het gesprek over veiligheid ook op het hoogste niveau in de organisatie nog onvoldoende en de defensieonderdelen worden daar nog onvoldoende bij worden betrokken.
Omgaan met veranderingen
De transitie die Defensie doormaakt en de veranderingen van processen, personeel, materieel of context die hiermee gepaard gaan, kunnen van invloed zijn op de bedrijfsveiligheid. Bewust en actief bezig zijn met verandering is cruciaal. Management of change is bedoeld om letsel of schade te voorkomen. Dit uitgangspunt wordt steeds belangijker naarmate de druk om te presteren verder toeneemt. De inspectie ziet in haar onderzoeken dat de organisatie de benodigde aandacht nog niet altijd weet op te brengen. In een aantal gevallen leidde dit tot letsel. Dit bevestigt het beeld van de inspectie dat risicomanagement voor een veilige werkomgeving in de praktijk nog onvoldoende integraal onderdeel is van het denken en doen.
Het IVD-jaarverslag over 2022
Het jaarverslag van de Inspectie Veiligheid Defensie blikt naast deze constateringen terug op voltooide onderzoeken, de doorwerking van onderzoeksrapporten en haar eigen ontwikkeling. Meer hierover is te lezen in het IVD-jaarverslag 2022 op www.ivd.nl bij nieuwsberichten.
