Het Nederlandse spoor is wat betreft veiligheid één van de veiligste in Europa, zo zijn er minder ongelukken en neemt het aantal overwegen in 2022 af. Toch vinden er in 2022 nog 21 zware ongevallen plaats, dat is een dalende trendlijn. In 2022 zijn er 4 dodelijke en 4 zwaargewonde slachtoffers te betreuren. Dit aantal was niet eerder zo laag. Belangrijk is dat ProRail stappen blijft zetten om de veiligheid op het spoor te verbeteren. De beheersing van veiligheidsprocessen rondom de spoorinfrastructuur is namelijk nog steeds onvoldoende. Dat staat in het jaarverslag Spoorwegveiligheid 2022 van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Beheersing van veiligheidsprocessen
2022 is een relatief veilig spoorjaar. Eerder bleek al dat ProRail onvoldoende grip had op het onderhoud en de risicobeheersing op het rangeerterrein Kijfhoek en de Havenspoorlijn. In 2022 bleek dit ook het geval bij spoorbruggen. De inspectie constateert dat infrabeheerder ProRail stappen maakt, maar dat de voortgang sneller moet, zoals bij het programma ‘Aantoonbaar Veilige Berijdbaarheid’ dat gestart is om meer grip te krijgen op de fysieke staat van de infrastructuur en de ontwikkeling van een risicobeoordelingsmethode voor overwegen. Daarom blijft de ILT erop toezien dat de infrabeheerder zijn procedures duidelijker en effectiever maakt, zodat de veiligheidsrisico’s beter geborgd worden.
Ongevallen op overwegen
Op overwegen vinden 28 ongevallen plaats, waarvan 8 ernstige ongevallen. Er zijn 2 dodelijke slachtoffers te betreuren. Dit aantal was in Nederland nog nooit zo laag. Bij de overige 20 ongevallen betreft het lichte schade/stremming of lichtgewonde/geen slachtoffers.
In 2022 zijn 45 overwegen opgeheven en 5 niet-actief beveiligde overwegen (NABO’s) omgebouwd naar een beveiligde variant met lichtsignalen en/of spoorbomen. In 2022 zijn er in totaal nog 570 onbeveiligde overwegen in Nederland, waarvan 160 onbeveiligde overwegen op het reizigersnet.
Stoptonend sein
Machinisten passeren in 2022 114 keer zonder toestemming een stoptonend sein (STS), dit is een spoorwegsein met een stopopdracht. Hierdoor wordt 29 keer het gevaarpunt bereikt. Dit is meer dan in 2021, toen er 105 STS-passages waren en 21 keer het gevaarpunt werd bereikt. De ILT ziet toe op het onderzoek van ProRail en de spoorwegondernemingen naar de oorzaken.
Taken en verantwoordelijkheden ILT
De ILT houdt de veiligheid op en rond het spoor op een hoog niveau door nauw samen te werken met bedrijven in de spoorsector. Dit zijn alle spoorbedrijven en infrabeheerder ProRail. Vooral de beheersing van veiligheidsprocessen houdt de inspectie scherp in de gaten.
De ILT houdt toezicht op het railverkeer in Nederland. Hieronder vallen het hoofdspoorwegnet, de tram en metro en overige spoorwegen (zoals op bedrijventerreinen). De ILT handhaaft regelgeving voor de veiligheid op het spoor en verleent vergunningen aan spoorwegondernemingen en personen die op het spoor werken, zoals machinisten.
