Het kabinet presenteert vandaag een pakket van stevige nieuwe maatregelen in de strijd om desinformatie tegen te gaan. Zo komt er een meldvoorziening, geschillenbeslechtingsorgaan en kenniscentrum dat burgers in staat stelt om geschillen voor te leggen over content-moderatie besluiten van online platformen. Ook komt er een aanvullende subsidie aan het BENEDMO-consortium, zodat het factcheckers netwerk in Nederland wordt versterkt. Verder wordt er ingezet op maatregelen om verspreiders en verspreiding van desinformatie tegen te gaan, weerbaarheid van burgers te versterken en kennisontwikkeling van de problematiek en effectieve aanpak.
Desinformatie
De verspreiding van valse informatie, uit zowel binnen- als buitenland, vormt een groot risico voor het vrije en open debat. Sinds 2017, toen het kabinet het eerste beleid tegen het fenomeen desinformatie met de Kamer deelde, is de verspreiding van nepnieuws door de opkomst van generatieve AI toegenomen in omvang en intensiteit.
Statelijke actoren stellen zich steeds assertiever op en trachten met informatieoperaties de informatieomgeving te manipuleren. Er zijn in de afgelopen maanden meerdere van dit soort desinformatiecampagnes blootgelegd door landen als Duitsland en Frankrijk. Binnen Nederland signaleren de AIVD en de NCTV ook dat onze democratische rechtsstaat onder druk komt te staan door de extremistische handelingen van aanhangers van complottheorieën. Tot slot is valse informatie over vaccinaties één van de drie waarschijnlijke hoofdredenen voor de dalende vaccinatiegraad.
Bewustzijn vergroten
“Iedereen moet de informatie die zij on- en offline vinden kunnen vertrouwen zodat keuzes gebaseerd zijn op betrouwbare informatie. Dit uitgangspunt vormt het fundament van de ‘Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren’. Het kabinet neemt nu extra noodzakelijke maatregelen om de kennis en het bewustzijn rond nepnieuws te vergroten en de impact hiervan te verkleinen. Dit door verspreiders en de verspreiding van desinformatie aan te pakken en de online weerbaarheid van mensen in Nederland tegen desinformatie te verhogen”, aldus coördinerend bewindspersoon digitalisering, Alexandra van Huffelen.
Ondermijning van vertrouwen in democratie
Minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: ”Desinformatie ondermijnt het vertrouwen in de democratie. De ontwikkelingen op het terrein van desinformatie gaan snel. Het is het daarom belangrijk dat we steeds oog blijven houden voor nieuwe risico’s. Daarom verkennen we, op basis van wetenschappelijk onderzoek en kennis van bevriende landen, de mogelijkheden tot aanvullende acties en maatregelen voor Nederland. Hiermee beschermen we onze democratische rechtstaat en individuele burgers, nu en in de toekomst, tegen de ondermijnende impact van desinformatie.”
Het kabinet onderscheidt vier aandachtsgebieden waarvan het cruciaal is dat ze beschermd blijven tegen de risico’s van de verspreiding van desinformatie:
1. Cruciale democratische processen, waaronder verkiezingen
2. Volksgezondheid, waaronder mentale gezondheid en vaccinaties
3. Sociale en maatschappelijke stabiliteit
4. Inzet op het gebied van (internationale) veiligheid en stabiliteit
Bij al deze stappen blijven de waarden en grondrechten van de rechtsstaat, zoals de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid, voorop staan.
