Het versnellen van digitalisering door het mkb, digitale innovatie en -vaardigheden stimuleren, de juiste randvoorwaarden voor goedwerkende online markten creëren, het behouden en versterken van de digitale infrastructuur in Nederland én het verbeteren van cyberveiligheid. Dat zijn de vijf ambities in de kabinetsstrategie Digitale Economie van minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat waarmee de ministerraad heeft ingestemd. Deze ambities moeten er onder andere toe leiden dat elke consument en elk bedrijf toegang heeft tot internet met een snelheid van tenminste 1 Gigabit per seconde en dat 95% van de mkb’ers inzet op digitalisering.
Digitalisering
Minister Adriaansens: “Digitalisering is samen met verduurzaming de drijvende kracht achter onze toekomstige banen en inkomsten. Daarom stelt het kabinet ambitieuze doelen. Nederland hoort nu bij de wereldtop, maar stilstand is achteruitgang. Daarom gaan we investeren in technologieën als kunstmatige intelligentie en quantum, maar ook in een sterke en betrouwbare vaste en mobiele infrastructuur. En onze ambities leiden ook tot een actievere overheidsinzet op scholing, cyberveiligheid en beter werkende digitale markten met voldoende concurrentie en consumentenbescherming.”
De kabinetsstrategie heeft als einddoel een ondernemende, innovatieve, duurzame en veilige digitale economie waarin iedereen in Nederland mee kan doen. De inzet draagt bovendien bij om in Nederland en Europa de ongewenste afhankelijkheid van derden te verminderen. Met de strategie zijn publieke belangen beter verdedigd en gaat de economische weerbaarheid omhoog.
Versnellen digitalisering van het mkb
De kabinetsambitie is om in 2030 bij de Europese top-3 te behoren wat betreft de toepassing van digitale technologieën door het mkb. Dat betekent dat 95% van het Nederlandse mkb tenminste een basisniveau van digitalisering toepast ten opzichte van 75% nu.
Daarnaast is het streven om ook het gebruik van geavanceerde digitale technologieën – zoals cloud, kunstmatige intelligentie en big data – binnen het mkb te verhogen tot tenminste 75% in 2030. Hiervoor zijn de programma’s versnelling digitalisering mkb en smart industry opgezet en vinden investeringen plaats (30 miljoen euro) in vijf Nederlandse European Digital Innovation Hubs (EDIH) waarin ondernemers, onderzoekers en overheden regionaal samenwerken.
Stimuleren digitale innovatie en vaardigheden digitalisering
Digitale technologieën bieden kansen op economische groei. Daarom gaat het kabinet extra investeren in innovatie via bijvoorbeeld quantum, kunstmatige intelligentie en toepassingen die 5G en 6G communicatietechnologie gaan gebruiken. Daarnaast zorgen digitale vaardigheden voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Er is nu nog een serieus tekort aan ICT- en technisch personeel. Door in te zetten op omscholingsprogramma’s, ondersteuning van alternatieve vormen van opleiding en het integreren van digitalisering in het onderwijs, zoals met het Nationaal Onderwijslab AI, streeft het kabinet naar één miljoen digitaal geschoolden in 2030.
Creëren juiste randvoorwaarden goedwerkende digitale markten en diensten
De regelgeving in de digitale economie ondergaat de komende jaren grote veranderingen. Meer dan tien EU-brede wetten zijn sinds dit jaar van kracht of worden binnen de komende drie jaar verwacht. Die regelgeving creëert de juiste randvoorwaarden om beter functionerende online markten en -diensten te krijgen, waar consumenten keuzevrijheid en vertrouwen hebben, waar bedrijven op een gelijk speelveld concurreren en ondernemen in Nederland aantrekkelijk is.
Daarom zet het kabinet in op effectieve implementatie, toezicht en handhaving van Europese regelgeving en waar nodig door in Brussel, zoals met de Digital Markets Acts (DMA), Digital Services Act (DSA) en Data Act, intensief te sturen op de juiste balans tussen regulering en innovatie.
Behouden en versterken digitale infrastructuur
De Nederlandse digitale infrastructuur (vaste en mobiele netwerken, zeekabels, internetknooppunten) zorgt voor vrijwel overal en altijd snelle toegang, is veilig en betrouwbaar. Het kabinet wil dit zo houden en verder uitbouwen. 91% van de Nederlandse aansluitingen heeft nu al toegang tot snel breedbandinternet (≥1 Gigabit per seconde) via kabel of glasvezel. De doelstelling is om dit voor 2030 overal te hebben gerealiseerd, ook op ongeveer 19.000 adressen in de zogenoemde buitengebieden. Dat vraagt om, waar dat niet door de markt gebeurt, actieve overheidsinterventie met staatssteun of in het uiterste geval partijen te verplichten om deze diensten te gaan leveren.
Het kabinet wil bovendien een volledige dekking van 5G mobiel internet in bewoonde gebieden in Nederland realiseren. Hiervoor kan in 2023 de belangrijkste veiling van de benodigde frequenties voor 5G-technologie plaatsvinden.
Versterken cybersecurity
Digitale veiligheid moet een dagelijks onderdeel zijn van het ondernemerschap van kleine en grote bedrijven. Cyberincidenten hebben gevolgen voor eigen processen, voor hun klanten en soms zelfs voor grotere delen van de maatschappij als een bedrijf of productieproces stil komt te liggen. Het digitale bewustzijn van ondernemers kan beter, blijkt uit recent onderzoek van het ministerie van EZK. Ondernemers blijven zelf verantwoordelijk, maar het kabinet gaat hen hierbij actiever ondersteunen.
Specifieke informatie over cyberdreigingen, -kwetsbaarheden en -incidenten kan straks worden gedeeld met individuele bedrijven. Naast de zogenoemde vitale sectoren moeten vanaf medio 2024 (middel)grote spelers in de levensmiddelensector, chemische- en maakindustrie, afvalverwerking, post- en koeriersdiensten en datacenters passende cybermaatregelen gaan nemen en wordt hierop ook toezicht gehouden. Voor de digitale veiligheid van apparaten die met het internet zijn verbonden – het zogenoemde Internet-of-Things (IoT) – komen minimumeisen. Producten die hier niet aan voldoen zijn vanaf medio 2024 overal in de EU verboden.
