Het kabinet treft maatregelen door een strategische olievoorraad aan te houden die goed is voor 90 dagen binnenlands verbruik. Dat betekent dat er genoeg olie op voorraad is om de vitale processen 90 dagen te laten doorgaan. Dit is nodig omdat op 5 december de EU-sancties op ruwe aardolie uit Rusland ingaan. Vanaf dat moment mag geen ruwe aardolie vanuit Rusland meer worden aangekocht en per schip in de EU ingevoerd worden. Vorig jaar kwam in Nederland nog zo’n 33% ruwe aardolie uit Rusland. Sinds de aankondiging van de sancties is de markt bezig om te schakelen naar import van niet-Russische olie.
Vanaf 5 februari 2023 geldt een totaalverbod op Russische aardolieproducten. Mede als gevolg van deze maatregelen wordt verwacht dat mondiale olieprijzen voorlopig hoog blijven en mogelijk stijgen. Er worden geen acute tekorten voor diesel of olie verwacht.
Maatregelen
Nederland gebruikt Russische olie onder meer voor de productie van diesel en kerosine. Omdat de consequenties van de sancties op de wereldmarkt moeilijk te voorspellen zijn, heeft het kabinet het Centraal Orgaan voor de Voorraadvorming van Aardolieproducten (COVA) deze zomer uit voorzorg de opdracht gegeven de strategische dieselvoorraad te verhogen.
Diverse ministeries werken nu maatregelen uit in geval van schaarste en daarmee oplopende prijzen voor de sectoren die onder die ministeries vallen. Het gaat met name om de transportsector en scheepvaart die diesel gebruiken. Deze maatregelen richten zich vooral op een vermindering van vraag, voor particulieren en het bedrijfsleven.
Landelijk Crisisplan Olie
Naast de verhoging van de olievoorraad wordt het crisisplan voor olie geactualiseerd. Het huidige crisisplan olie is in 2016 opgesteld en treedt in werking als er onverhoopt toch tekorten ontstaan. Dit plan richt zich op het beheersen van olie- of dieseltekorten bij vitale processen en geeft inzicht in de ketenrisico’s en in de maatschappelijke effecten. In het plan worden scenario’s uitgewerkt en richting gegeven wat gedaan kan worden per scenario. Naast de diverse ministeries en COVA zijn ook de relevante brancheverenigingen betrokken in het proces. Begin december 2022 is het concept-crisisplan af.
Oliemarkt
De oliemarkt heeft een sterker internationaal karakter dan gas en elektra en is niet gereguleerd. Dat beperkt de mogelijkheden om een eventuele crisissituatie te beheersen. Daartegenover staat dat de oliemarkt zeer wendbaar is, onder meer vanwege de vele leveranciers. Hiermee is de oliemarkt beter in staat de tekorten op te vangen.
De overheid heeft een aantal tips op een rijtje gezet hoe brandstof bespaard kan worden als gevolg van de gestegen prijzen.
Ondernemers kunnen bij het sanctieloket van de RVO terecht voor vragen en advies over de sancties op Rusland en Belarus.
