Donderdagmiddag 17 oktober zijn de vernieuwingsplannen van het kampterrein van Herinneringscentrum Kamp Westerbork gepresenteerd. In een tijd waarin de herinnering aan de Holocaust en de betekenis van Kamp Westerbork voor volgende generaties steeds belangrijker wordt, werken wij aan de herinrichting van het kampterrein en een vernieuwd centrum dat ruimte biedt voor educatie, herdenking en bezinning. Om te leren, te reflecteren en de de herinnering levend te houden. “Kamp Westerbork gaat over jou en mij, over ons allemaal,” zei directeur Bertien Minco van het Herinneringscentrum.
De plannen omvatten een geheel vernieuwd concept voor het kampterrein, de commandantswoning en het museum. De verbindingsweg tussen het museum en kampterrein zal hiervan integraal onderdeel uitmaken als monumentale gedenklaan. In de nieuwe plannen wordt de hele bewoningsgeschiedenis van het kamp zichtbaar. Als plek waar vandaan tijdens de Tweede Wereldoorlog 107.000 Joden, Sinti en Roma zijn gedeporteerd naar de vernietigingskampen in het Oosten. En ook de plek van de twintigjarige ’tijdelijke’ verblijfplaats voor Molukkers in Woonoord Schattenberg, zoals Kamp Westerbork na de oorlog werd genoemd.
Samen met het Herinneringscentrum hebben Mecanoo (architectenbureau), Kossmanndejong (tentoonstellingontwerpers) en RYSE (project-procesmanagement) een vernieuwingsplan ontwikkeld om het terrein veel tastbaarder te maken dan het nu is, het museum te vernieuwen en ook het voormalige spoortracé dat museum en kampterrein met elkaar verbindt betekenis te geven.
Een kampterrein dat tot de verbeelding spreekt
Het voormalige kampterrein spreekt in de nieuwe plannen meer tot de verbeelding, met als doel om de geschiedenis van deze beladen plek op een indringende manier te blijven vertellen. De plattegrond van het kamp uit 1944 wordt teruggebracht door barakvelden te maaien en met kruiden, bloemen en planten in te zaaien. Tien plekken op het terrein worden thematisch uitgewerkt.
Commandantswoning en namenmonument
De bestaande commandantswoning wordt een tweede entree tot het terrein en vertelt verhalen vanuit het daderperspectief. Een indrukwekkend namenmonument langs het voormalige spoortracé vormt de verbinding tussen het kampterrein en het nieuwe museum.
Krachtige bezoekerservaring
Terwijl het huidige museum verscholen ligt, zal het nieuwe meer zichtbaar worden aan de doorgaande weg en daarmee ook onderdeel zijn van het fietsroutenetwerk in toeristisch Drenthe. In het nieuwe museumgebouw zijn architectuur en inhoud onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een groot aantal functies zoals tentoonstellingen, educatie, bibliotheek, café en werkplaatsen vloeien op een natuurlijk manier in elkaar. Dit zorgt voor een bijzondere en krachtige bezoekerservaring en inspirerende plek om te werken.
Twintig jaar Schattenberg
In de vernieuwingsplannen vormt op zowel het kampterrein als in het museum de naoorlogse Molukse geschiedenis een belangrijk onderdeel. Twintig jaar lang was het terrein ‘woonoord Schattenberg’, waar zo’n drieduizend Molukkers werden gehuisvest, voornamelijk Molukse KNIL-militairen met hun gezinnen. Dit was aanvankelijk bedoeld als tijdelijk verblijf, maar duurde voor sommigen uiteindelijk twintig jaar.
Een Molukse woonbarak wordt een van de tien hoofdlocaties. Daarnaast worden rondom enkele groepen bomen zitbanken geplaatst. Deze banken verbinden de bomen en bieden overlevenden, nabestaanden, oud-bewoners en ook reguliere bezoekers de mogelijkheid om samen te komen en elkaar te ontmoeten.
Presentatie vernieuwingsplannen
Directeur Bertien Minco van het Herinneringscentrum overhandigde in de barak op het kampterrein de plannen aan burgemeester Jan Zwiers van de gemeente Midden-Drenthe en gedeputeerde Jisse Otter van de provincie Drenthe. Eerder deze week zijn de plannen in besloten kring aangeboden aan staatssecretaris Vincent Karremans (VWS).
Aansluitend aan de overhandiging werden de plannen in de voormalige commandantswoning toegelicht door architect Francine Houben (Mecanoo) en tentoonstellingontwerper Herman Kossmann (Kossmanndejong). Over een vernieuwd Kamp Westerbork dat tot de verbeelding spreekt. Niet letterlijk, maar sereen, landschappelijk en zintuigelijk.