Vragen van het journalistieke platform Pointer (KRO-NCRV) waren aanleiding voor de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) om een extern bureau onderzoek te laten doen naar het gedrag van een saxofoondocent op het Utrechts Conservatorium. De school laat weten dat de docent gedurende het onderzoek niet voor de HKU werkt. Ook op Fontys Academy of Arts was sprake van grensoverschrijdend gedrag: een docent accordeon op het conservatorium in Tilburg heeft tijdens hoofdvaklessen ten minste vier studenten stelselmatig betast. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer. De man werd berispt maar kon tot zijn pensioen aanblijven bij Fontys Academy of Arts.
Nadat Pointer eind september onthulde hoe het Conservatorium van Amsterdam de samenwerking met drie docenten had beëindigd vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag, stroomden nieuwe tips over misstanden op conservatoria binnen.
Mentale afbraak
Over de saxofoondocent in Utrecht deelden drie alumni afzonderlijk van elkaar nare ervaringen met Pointer. Zij beschuldigen de docent van machtsmisbruik, vernedering en seksuele intimidatie. Die verhalen beslaan samen een periode van meer dan 20 jaar. Pointer sprak uiteindelijk met meer dan tien oud-studenten van de man. Zij schetsen een beeld van een docent die onder de huid van studenten ging zitten en hen mentaal af kon breken.
Tijdens lessen werden harde, ongewenste en soms seksueel getinte opmerkingen gemaakt. Feedback was vaak hard, persoonlijk en niet muzikaal onderbouwd. Alumni zeggen tijdens voorspeelavonden, ensemble-, of groepslessen tot de grond toe te zijn afgebroken. Niet zelden ten overstaan van klasgenoten, vrienden of familie.
Gedrag docent meermaals aangekaart
Elk van de oud-studenten die in de uitzending over de saxofoondocent verklaart, heeft tijdens zijn of haar studieloopbaan het gedrag van de docent aangekaart. Uit die correspondentie, ingezien door Pointer, blijkt dat onder meer enkele collega-docenten, vertrouwenspersonen, een tutor en het afdelingshoofd op de hoogte waren van de signalen.
Reactie HKU
De HKU laat weten: ‘Naar aanleiding van nieuwe signalen van Pointer, die bestuurlijk niet bekend waren, zijn we direct verder gegaan met een vervolgonderzoek door een extern onderzoeksbureau. In dit onderzoek worden niet alleen de signalen zelf onderzocht, maar ook hoe het kan dat deze mogelijk niet verder zijn gekomen. Dit onderzoek is in volle gang. We doen hierover geen mededelingen. Gedurende extern onderzoek is ons beleid dat de betreffende medewerker geen werkzaamheden voor HKU verricht.’
De docent zelf laat aan Pointer weten te zijn geschrokken: ‘Ik kan de anonieme meldingen niet plaatsen. (…). Ik sta achter het onafhankelijke onderzoek en heb uiteraard mijn medewerking daaraan toegezegd. Mijn werkgever heeft gevraagd dit onderzoek af te wachten alvorens verder inhoudelijk te reageren.’
Betast tijdens de les
Het gedrag van de docent accordeon kwam aan het licht nadat de ouders van één van de alumni in 2008 een officiële klacht indienden bij Fontys Hogeschool. Hun dochter, op dat moment minderjarig, was overstuur thuisgekomen met verhalen over “de andere les”. Die vonden zonder instrument en buiten het schoolrooster om plaats en liepen erop uit dat de student door haar leraar werd betast.
De klacht is in 2008 door de klachtencommissie van Fontys gehoord, gegrond verklaard en beoordeeld als seksuele intimidatie, blijkt uit stukken die Pointer heeft ingezien. Daaruit blijkt ook dat de docent bekende “de andere les” aan in elk geval één andere student te hebben gegeven. De schoolleiding heeft die student daar, net als de rest van de accordeonklas van toen, tot op de dag van vandaag nooit over gehoord.
Pointer sprak met 4 voormalig studenten accordeon
Pointer sprak de afgelopen weken met vier voormalig studenten accordeon uit Tilburg, die ook slachtoffer werden. Drie van hen vertellen in de uitzending over nare ervaringen met hun docent. De huidige directie van Fontys wil desgevraagd niet inhoudelijk reageren: ‘We gaan niet in op individuele casuïstiek (…). Nu publiekelijk inhoudelijk ingaan op zo’n casus zou niet zorgvuldig zijn.’
De voormalig docent laat schriftelijk weten: ‘Ik schaam me diep en heb enorm veel spijt dat door mijn werkwijze studenten – die, geloof het of niet, bij mij altijd op de eerste plaats stonden – de dupe zijn geworden. (…). Het blijkt dat ik de plank totaal heb misgeslagen en dat neem ik mezelf zeer kwalijk.’
Pointer, zondag 12 november om 22.10 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.
