Nederland – De naleving van de Wet politiegegevens (Wpg) is sinds 2015 op meerdere onderdelen verbeterd. Dat blijkt uit recente interne en onafhankelijke externe controles. Wel moet er nog een slag worden gemaakt van het beleid naar de praktijk.
Ten opzichte van de vorige audit in 2015 laten recente audits zien dat de naleving van de Wpg is verbeterd. Zo blijkt hieruit dat er onder meer een verbetering te zien is als het gaat om de rechten van personen die in de politiesystemen zijn opgenomen en het autoriseren van politiemensen om met privacy-gevoelige informatie te werken. Wel moet er op andere onderwerpen nog een slag worden gemaakt van het juiste beleid naar de daadwerkelijke toepassing in de praktijk.
Aanpak
Hiervoor kiest de politie een nieuwe aanpak waarbij hogere leidinggevenden als politiechefs/portefeuillehouders en hoofden bedrijfsvoering binnen de politieeenheden de verantwoordelijkheid krijgen voor specifieke onderwerpen in de Wpg. Hiermee wordt privacy opgenomen in de reguliere cyclus van planning en controle. Wanneer politiemensen zich niet aan de regels houden, zullen ze worden aangesproken op hun verantwoordelijkheden. Daarnaast stelt de politie een wettelijk verplicht verbeterrapport op.
Verbeterplan
Ook naar aanleiding van de audit uit 2015 werd door de politie een verbeterplan opgesteld. Het autorisatieproces, de rechten van betrokkenen en informatiebeveiliging kregen hierin voorrang. Gedurende de looptijd van dit verbeterplan kwamen er nieuwe regels bij als gevolg van de Europese Richtlijn gegevensbescherming opsporing en vervolging. Twee van die onderwerpen zijn privacy by design (gegevensbescherming direct bij de ontwikkeling van toepassingen meenemen) en het aanstellen van een functionaris voor gegevensbescherming.
Ten opzichte van 2015 werden de volgende verbeteringen doorgevoerd:
- Er zijn privacydesks ingericht waar volgens een uniform beleid aanvragen worden verwerkt. Betrokkenen kunnen hier vragen om inzage in hun gegevens en eventueel om correctie of vernietiging van die gegevens verzoeken.
- Er is een landelijk autorisatiemodel ingevoerd. Een applicatie geeft leidinggevenden de mogelijkheid om medewerkers te voorzien van de juiste autorisaties in de meest gebruikte politiesystemen. Hierdoor wordt de privacy van mensen die in deze systemen voorkomen zo goed mogelijk gewaarborgd. Hierbij past wel de kanttekening dat het intrekken van autorisaties die vóór de invoering van dit landelijk autorisatiemodel al waren verstrekt, nog een kwetsbaar punt is dat aandacht behoeft.
- Er is een functionaris voor gegevensbescherming aangesteld. Deze functionaris houdt toezicht op de naleving van de Wpg en AVG, informeert en adviseert de korpschef en werkt samen met de Autoriteit Persoonsgegevens.
- In alle nieuw te ontwikkelen applicaties wordt de bescherming van persoonsgegevens meegenomen. De mechanismen voor de bescherming van persoonsgegevens worden dus voortaan al tijdens de ontwikkeling van de informatievoorziening ingebouwd.
Deze verbeteringen betekenen niet dat de politie volledige naleving van de Wpg al heeft bereikt. Blijvende inspanning hiervoor is noodzakelijk. Dat de politie moeite heeft met de naleving van de Wpg komt deels doordat de wet niet goed aansluit bij de uitvoeringspraktijk. Om die reden wordt de Wpg herzien. Door de wetgever is een start gemaakt met de voorbereiding van deze herziening.
Download hier de rapporten van de recente interne en externe onafhankelijke controles:
- Assurancerapport Privacy audit Wpg 2019 Politie
- Interne audit Wpg 2015-2018
- Interne audit Wpg Rechten van Betrokkene 2018
- Vooronderzoek hercontrole Wpg 2018