Binnenland – Een proef in Baarn toonde aan dat een gele overweg het veiligheidsgevoel vergroot en weggebruikers de overweg met meer alertheid oversteekt. Deze proef wil ProRail de komende tijd ook op andere plekken in Nederland gaan uitproberen.
ProRail wil af van de overweg
Het beleid ten aanzien van overwegen van de afgelopen jaren heeft geleoid tot een reductie van het aantal incidenten en dodelijke slachtoffers. ProRail wil het aantal incidenten op overwegen en het aantal dodelijke slachtoffers dat hierbij valt, nóg verder naar beneden brengen.
Waarom zijn er overwegen?
Overwegen zijn geïntroduceerd na het ontstaan van de spoorwegen. Treinen reden met lagere snelheid en hoorde je van ver aankomen. Dat is tegenwoordig wel anders. Een trein rijdt met hoge snelheid en heeft geen mogelijkheid om tijdig te stoppen of uit te wijken. ProRail beschouwt mede daarom ook elke overweg als een ‘gevaarlijk kruispunt’. Op de snelweg zijn gevaarlijke kruispunten allang uit den boze. Daar zijn alleen nog ongelijkvloerse kruisingen. Op het spoor lopen we daarin helaas nog ver achter.
Actie is nodig
Actie is ook nodig omdat we anders verwachten dat het aantal incidenten mogelijk weer gaat toenemen. Dit gelet op de verwachte toename van het aantal treinen en overweggebruikers en verhoging van de baanvaksnelheid. Elk incident is er een teveel. Een incident, zeker als hierbij dodelijke slachtoffers vallen, heeft veel impact op de direct betrokken, de omgeving, reizigers en spoorpersoneel.
Waarom wil ProRail van de overweg af?
Steeds vaker leidt het gedrag van de weggebruiker tot een incident op een overweg door bijvoorbeeld het rode licht te negeren of te slalommen. Dagelijks zijn er tien incidenten op of rond een overweg waardoor treinen vertraging oplopen.
Mede door deze incidenten is een overweg een van de grootste – zo niet de grootste bron van verstoringen van de treindienst. Zeker als je ook meeneemt dat de overweg in ongeveer 80% van de suïcide gevallen en spoorlopers gebruikt wordt als toegang tot het spoor. Ook vormen overwegen steeds meer een obstakel om de treinfrequentie en de baanvaksnelheid te verhogen. Het zogenaamde ‘spoorboekloos’ rijden is bijna onmogelijk op trajecten waar veel overwegen liggen.
Naar nul
Het bovenstaande is voor ProRail reden om te streven naar het tot 0 reduceren van het aantal overwegen en wel in eerste instantie op het reizigersnet. Hoe meer de verschillende treinen en andere weggebruikers van elkaar gescheiden worden, hoe veiliger en beter dit is voor de doorstroming van het treinverkeer en wegverkeer. Terugdringen van het aantal overwegen is geen gemakkelijke opgave. Dat is vooral een kwestie van lange adem. Nieuwe spoorlijnen worden al overwegvrij aangelegd. Nu is het zaak, ook op de rest van het net, een inhaalslag te maken. Jaarlijks pakt ProRail 30 overwegen aan. Dit tempo willen we de komende jaren gaan opvoeren.
Minder overwegen
ProRail zet in op minder overwegen. Te beginnen bij de gevaarlijkste; de zogenaamde de onbewaakte overwegen. Over drie jaar zijn deze grotendeels verdwenen. Ook gaan we scherper kijken naar andere bestaande overwegen. Zijn er andere, veilige overwegen in de buurt, dan proberen we deze samen met de lokale overheid integraal aan te passen en te vervangen door een tunnel of brug.
Verbeteren van de veiligheid
Met slimme innovaties en ‘lik op stuk’-beleid pakken we in de tussentijd de veiligheid aan. Het afgelopen jaar hebben we succesvol een aantal innovaties uitgetest. De overweghulp is speciaal gericht op ouderen. Met slimme (flits)camera’s hebben we het aantal suïcides kunnen terugdringen en weggebruikers en spoorlopers op heterdaad kunnen betrappen.
Ook hebben we geëxperimenteerd met gekleurde vakken en bewegwijzering bij overwegen. En dus de test in Baarn die aantoonde dat een gele overweg het veiligheidsgevoel vergrootte en weggebruikers de overweg met meer alertheid oversteekt. Deze proef willen we de komende tijd op andere plekken gaan uitproberen.
