Uit meldingen bij de politie blijkt dat seksueel geweld tegen kinderen in meer dan de helft (58%) van de gevallen plaatsvindt in een woning. Dit blijkt uit de nieuwe Monitor seksueel geweld tegen kinderen 2018-2022 die vandaag verschijnt. Het is hiermee aannemelijk dat de dader in veel gevallen een familielid of bekende van het slachtoffer is. Dit maakt het voor slachtoffers moeilijk om er over te praten en ermee naar buiten te komen.
“Er is de afgelopen tijd terecht veel aandacht geweest voor seksueel geweld dat zich afspeelt op de werkvloer, bij sportclubs en in de publieke ruimte, maar de grote groep die slachtoffer wordt in de thuissfeer mag niet uit het oog raken. Juist omdat de schade hier het grootst kan zijn”, aldus Conny Rijken, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen.
Vormen van seksueel geweld in de thuissfeer
Uit registratiecijfers van de politie blijkt dat het seksueel geweld tegen kinderen dat plaatsvindt in een woning onder meer bestaat uit incest, verkrachting, sexting en aanranding. Uit eerder onderzoek van de Nationaal Rapporteur bleek dat bij ruim een derde van de veroordelingen voor seksueel geweld tegen kinderen sprake was van een familieband tussen dader en slachtoffer. Waarschijnlijk gaat het in deze cijfers nog om een onderschatting, omdat bekend is dat slachtoffers van incest, meer nog dan slachtoffers van ander seksueel geweld, vaak veel moeite hebben hierover te praten.
Verdachten vaak jonger dan 21 jaar
Veel verdachten van seksueel geweld tegen kinderen zijn jonger dan 21 jaar (38%). Deze jonge verdachten maken vaak leeftijdsgenoten tot slachtoffer. Bij delicten met verdachten die jonger zijn dan 21 jaar en minder dan 5 jaar met hun slachtoffers schelen, komt verkrachting het meeste voor, gevolgd door sexting en aanranding. Het seksueel geweld dat tussen kinderen onderling plaatsvindt, onderstreept volgens Rijken het belang van goede relationele en seksuele vorming voor alle kinderen, passend bij hun leeftijd.
“Goede voorlichting voor kinderen over seksualiteit draagt bij aan een gezonde seksuele ontwikkeling en is belangrijk in de preventie van seksueel geweld tegen kinderen, zowel in de offline als online wereld. Zo is het belangrijk dat ze leren wat het betekent om respectvol met elkaar om te gaan, de grenzen van anderen te herkennen en te respecteren en wat te doen wanneer anderen hun grenzen overschrijden. Scholen hebben hierin een belangrijke rol.”
Belang van relationele en seksuele vorming
Het is belangrijk dat ouders er vanuit kunnen gaan dat scholen werken met bewezen effectieve interventies, vooral gezien de maatschappelijke discussie rond dit thema. Zo ontstond er tijdens de Week van de Lentekriebels in maart 2023 onrust onder ouders, in de politiek en in de media over de invulling van de relationele en seksuele vorming die scholen aan hun leerlingen meegeven.
Foutieve aannames over wat er tijdens deze lessen met kinderen besproken wordt, ondermijnen het draagvlak voor de seksuele en relationele vorming op scholen. Om die reden is het belangrijk dat de minister van Primair en Voortgezet Onderwijs actief onjuiste beeldvorming hierover weerlegt en het belang van relationele en seksuele vorming op scholen blijft uitdragen, vindt de Nationaal Rapporteur.
Inzetten op een multidisciplinaire aanpak
De Nationaal Rapporteur beveelt de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan om het samenwerkingsverband tussen ziekenhuizen, GGD, GGZ, politie en Slachtofferhulp Nederland, ondergebracht bij het CSG, te versterken. Dit met het doel de multidisciplinaire aanpak en hulpverlening aan (minderjarige) slachtoffers van seksueel geweld in Nederland te verbeteren.
Inspiratie kan worden geput uit modellen in andere landen, met name het Belgische model, dat positieve resultaten heeft behaald en gebaseerd is op centraal gefinancierde fysieke centra met inloopmogelijkheden, interne verhoorkamers en consultatieruimtes. Intensieve samenwerking tussen verschillende partijen uit de strafrechtketen en de hulpverlening onder één dak kan zowel de aanpak van seksueel geweld als het bieden van passende hulp aan slachtoffers bevorderen.
