Het kabinet wil dat kinderen die nu opgroeien deel zullen uitmaken van de rookvrije generatie en tabaksproducten verder aan banden leggen. Om dat te bereiken zijn extra maatregelen nodig. E-sigaretten kunnen vanaf 2025 alleen nog worden verkocht in speciaalzaken. Het kabinet heeft dit besloten vanwege zorgen over de groeiende populariteit van e-sigaretten onder jongeren. Ook voor gewone sigaretten en shag wordt de verkoop verder aan banden gelegd, boven op het verkoopverbod voor supermarkten dat vanaf 2024 geldt.
Vanaf 2030 mag tabak niet meer worden verkocht in onder andere tankstations, maar alleen nog in gemaks- en speciaalzaken. Vanaf 2032 mogen alleen speciaalzaken nog tabaksproducten verkopen. Vanaf 2024 geldt er bovendien een registratieplicht voor alle verkooppunten van tabak, zodat monitoring en handhaving makkelijker wordt. Het kabinet breidt het rookverbod verder uit naar plekken waar veel kinderen zijn, zoals speeltuinen en sportparken en onderzoekt het verhogen van de leeftijdsgrens voor tabak naar 21 jaar. De accijns stijgt de komende twee jaar met twee stappen van 1,22 euro. Hoe verder met accijnsverhoging na 2024 wordt onderzocht.
Meer doen tegen tabaksproducten
Staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: “Roken veroorzaakt voor heel veel mensen een enorme hoeveelheid gezondheidsellende. Daarom moeten we meer doen. We gaan tabaksproducten verder wettelijk terugdringen, stoppen met roken makkelijker maken en doen wat we kunnen om te voorkomen dat jongeren er überhaupt aan beginnen. Met deze maatregelen zetten we belangrijke extra stappen, zodat kinderen die nu opgroeien deel uit kunnen maken van de rookvrije generatie.”
Verbod nicotinezakjes
De tabaksindustrie lanceert voortdurend nieuwe tabaksproducten en nicotineproducten zonder tabak waardoor jongeren makkelijker in aanraking komen met nicotine. Blootstelling aan nicotine heeft een blijvende impact op de hersenontwikkeling bij jongeren. Het leidt tot minder concentratie en meer impulsiviteit. Bovendien is er zorg dat deze producten de drempel verlagen voor jongeren om te gaan roken. Het kabinet gaat daarom zogenaamde nicotinezakjes voor oraal gebruik (vergelijkbaar met snus maar dan zonder tabak) helemaal verbieden. Voor andere nicotineproducten worden de regels zo veel mogelijk gelijkgetrokken met tabaksproducten. Dat betekent onder andere dat er een leeftijdsgrens en een reclameverbod komt.
Accijnsverhoging langere termijn
In 2023 en 2024 wordt de tabaksaccijns voor een pakje van 20 sigaretten twee keer verhoogd met circa 1,22 euro zodat vanaf 1 april 2024 een pakje gemiddeld 10 euro kost. Omdat accijnsverhoging de meeste effectieve maatregel is om gezondheidsschade van tabak te verminderen, onderzoekt het kabinet hoe deze prijsmaatregel na 2024 voor de langere termijn het beste kan worden ingezet om de rookvrije generatie in 2040 te bereiken. Daarvoor worden 4 scenario’s onderzocht: geen verdere verhoging, jaarlijkse indexering, jaarlijkse verhoging met 10% en jaarlijks 1 euro erbij.
Leeftijdsgrens naar 21 jaar
Het overgrote deel van de rokers begint voor 21 jaar. Het verhogen van de leeftijdsgrens kan effectief zijn in het voorkomen dat jongeren onder de 18 beginnen met roken, omdat deze jongeren dan minder makkelijk rookwaren kunnen krijgen van vrienden die net iets ouder zijn. Een eventuele verhoging van de leeftijdsgrens kost echter tijd, in de voorbereiding en om het maatschappelijk draagvlak te verbreden. De effectiviteit, haalbaarheid en uitvoerbaarheid van een leeftijdsgrens van 21 jaar wordt daarom verder onderzocht.
Taskforce Stoppen met Roken
Om stoppen met roken makkelijker te maken en meer rokers te motiveren om een stoppoging te doen wordt dit jaar de Taskforce Stoppen met Roken opgericht waarin onder andere medisch specialisten, verpleegkundigen, bedrijfsartsen en huisartsen vertegenwoordigd zijn. Inzet is dat meer zorgverleners met rokers het gesprek aangaan over roken en beter wordt doorverwezen naar deskundige begeleiding bij het hele proces van stoppen.
