De resultaten van de jaarlijkse flitspeiling van Veilig Verkeer Nederland (VVN) laten zien dat er brede steun is voor strengere regelgeving rondom fatbikes en andere e-bikes. Negen op de tien Nederlanders vinden dat er een minimumleeftijd moet worden ingevoerd voor het gebruik van fatbikes en ruim acht op de tien pleiten voor een helmplicht.
Deze brede steun weerspiegelt de groeiende zorgen over verkeersveiligheid en de toenemende diversiteit aan voertuigen op fietspaden en in het verkeer. De flitspeiling, het grote jaarlijkse verkeersonderzoek van Veilig Verkeer Nederland, vindt jaarlijks plaats onder ruim 6900 respondenten.
De populariteit van fatbikes neemt toe, maar ook jongvolwassenen zien gevaar
De fatbike is een opvallende verschijning in het straatbeeld, met brede banden en een robuust uiterlijk. Uit het onderzoek van Veilig Verkeer Nederland blijkt dat negen op de tien Nederlanders bekend zijn met de fatbike. Momenteel heeft 2% van de 18-plussers er een, waarbij het bezit het hoogst is onder jongvolwassenen van 18-30 jaar (7%). Onder deze groep wordt de fatbike vaak gezien als een praktisch en betaalbaar alternatief voor auto’s, brommers of andere e-bikes. 45% van de bezitters geeft aan de fatbike te gebruiken in plaats van een autorit en 38% vervangt er een fietsrit mee.
Toch vinden maar liefst acht op de tien Nederlanders de fatbike een gevaarlijk vervoermiddel, een mening die óók onder jongvolwassenen (18-30 jaar) breed gedragen wordt: driekwart beschouwt de fatbike als risicovol. De meeste zorgen richten zich op het gebruik van fatbikes op fietspaden, waar de voertuigen vaak voor chaos en gevaarlijke situaties zorgen.
Overgrote meerderheid jongvolwasssenen steunt minimumleeftijd voor fatbikes
De roep om strengere regels is dan ook groot. Ruim negen op de tien Nederlanders vinden dat er een minimumleeftijd moet worden ingevoerd voor het gebruik van fatbikes. Daarnaast is 83% voorstander van een helmplicht, terwijl ook 90% van de jongvolwassenen (18-30 jaar) een minimumleeftijd steunt en 72% van deze groep voor een helmplicht pleit. “De uitkomsten van onze flitspeiling laten zien dat de maatschappelijke steun voor regelgeving rondom fatbikes en andere licht elektrische voertuigen (LEV’S) op het fietspad stevig is,” zegt Evert-Jan Hulshof, directeur van Veilig Verkeer Nederland. “Dit onderstreept de urgentie om duidelijke regels voor deze voertuigen te stellen die de verkeersveiligheid verbeteren.”
Een breed maatschappelijk vraagstuk
De flitspeiling toont aan dat de zorgen over fatbikes onderdeel zijn van een bredere discussie over de veiligheid en de toenemende diversiteit van voertuigen in het verkeer. Het gebruik van elektrische fietsen neemt bijvoorbeeld toe: 35% van de Nederlanders gebruikt een e-bike, tegen 31% vorig jaar. Daartegenover staat dat het gebruik van gewone fietsen afneemt, met een daling van 54% naar 46%. De oudste e-bikebezitters (60-plussers) gebruiken hun e-bike het vaakst (22% dagelijks). Bij kinderen blijft de gewone stadsfiets de norm, 11% krijgt een e-bike zodra ze naar de middelbare school gaan. Dit benadrukt het belang van goede verkeersregels en bewustwording, vooral voor jongere weggebruikers.
Veilig Verkeer Nederland pleit voor maatregelen
Met deze inzichten roept Veilig Verkeer Nederland op tot actie, Hulshof: “De fatbike biedt voordelen als duurzaam vervoermiddel, maar veiligheid in het verkeer moet meer prioriteit krijgen. Wij pleiten daarom voor een landelijke helmplicht en een minimumleeftijd van 16 jaar voor fatbikes. Bovendien blijft de handhaving op snelheid en opgevoerde voertuigen van groot belang”. Uit de VVN-flitspeiling blijkt dat te hoge snelheden nog steeds als een van de belangrijkste oorzaken van een gevoel van onveiligheid worden ervaren.
Andere opvallende resultaten uit de VVN-flitspeiling
De nieuwste flitspeiling van Veilig Verkeer Nederland brengt ook andere opvallende ontwikkelingen aan het licht. Het gebruik van smartphones in het verkeer blijft een probleem: ruim drie op de tien automobilisten gebruiken hun telefoon achter het stuur, met name bestuurders onder de 40 jaar (47%). Ook op de fiets blijft smartphonegebruik hoog, vooral onder jongvolwassenen (57%).
Hoewel bijna negen op de tien Nederlanders het belangrijk vinden om zich aan verkeersregels te houden, daalt het aantal dat dit ook daadwerkelijk zegt te doen van 67% naar 63%. De bereidheid om zich aan snelheidslimieten te houden blijft groot in schoolomgevingen (93%), maar neemt af op andere wegen. Daarnaast neemt de betrokkenheid bij verkeersveiligheid in de buurt af. Eén op de vijf mensen (19%) heeft daadwerkelijk actie ondernomen om de verkeersveiligheid in de buurt te verbeteren.
Dit aandeel daalt elk jaar weer verder: in 2020 was dit nog 24%. Veilig Verkeer Nederland benadrukt dat bewuster gedrag noodzakelijk is om de veiligheid voor alle weggebruikers te verbeteren. “Verkeersveiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. Het begint bij het nemen van je eigen verantwoordelijkheid, maar het vraagt ook om duidelijke regels en betrokkenheid van iedereen in de samenleving”, aldus VVN-directeur Hulshof.
