De ambities van het kabinet voor de Actieagenda Integratie en Open en Vrije Samenleving, die vrijdag zijn gedeeld met de Tweede Kamer, bestaan uit een Nederland waarin iedereen in vrijheid voluit zichzelf kan zijn en nieuwkomers aan de slag gaan. De actieagenda is gericht op een samenleving waarin iedereen de waarden en normen van de Nederlandse rechtsstaat onderschrijft, en waar taal en werk voorwaarden zijn voor een succesvolle integratie.
De actieagenda Integratie ziet toe op een breed scala aan doelen: van startbanen voor statushouders tot meer individuele vrijheid en zelfbeschikking in gesloten gemeenschappen, en van een Nederlandse imamopleiding tot betere regels voor versterkte gebedsoproepen. De uitwerking van de plannen worden naar verwachting voor de zomer van 2025 gepresenteerd.
Minder vrijblijvend integratiebeleid
Staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie): “Dit kabinet maakt werk van een minder vrijblijvend integratiebeleid, waarin vrijheid en meedoen centraal staan. We moeten als overheid steviger stelling nemen. Want hoewel er veel goed gaat, mogen we niet wegkijken van ernstige problemen die er ook zijn. We mogen niet accepteren dat in een vrij land als Nederland nog steeds onvrijheid bestaat.
Denk aan huwelijksdwang, LHBTI’ers die zich onveilig voelen, eergerelateerd geweld of meisjes die genitaal verminkt worden. Nederland hoort voor iedereen een open en vrij land te zijn. Ook staan er nog teveel nieuwkomers aan de kant en zijn afhankelijk van de bijstand. Iedereen moet naar vermogen meedoen. Met de actieagenda gaan we hiermee aan de slag.”
Bewaken en bevorderen van onze vrijheden
De eerste pijler van de Actieagenda is gericht op het bewaken van de Nederlandse waarden en normen van openheid en vrijheid. Er is ook in een vrij land als Nederland nog te vaak sprake van onvrijheid. Meisjes en vrouwen die worden beperkt of onderdrukt. Bijvoorbeeld door huwelijksdwang, genitale verminking of eergerelateerd geweld. Om te zorgen dat Nederland daadwerkelijk een open en vrije samenleving is en blijft voor iedereen, is de inzet onder andere gericht op het versterken van de aanpak van deze schadelijke praktijken en verandering vanuit gemeenschappen zelf.
Gelijke kansen en samen leven
Het kabinet benadrukt het belang van gelijke kansen voor vrouwen en mannen. Daarom zal extra aandacht uitgaan naar de ondersteuning van vrouwelijke statushouders richting werk en zelfstandigheid. Ook blijft het kabinet zich onverminderd inzetten tegen racisme en discriminatie, waaronder op de arbeidsmarkt, zodat iedereen volwaardig mee kan doen. Daarnaast wordt ingezet op het versterken van de sociale cohesie en het bevorderen van contact en gesprek tussen verschillende gemeenschappen.
Taal en werk: randvoorwaarden voor succes
De tweede pijler van de Actieagenda is gericht op taal en werk. Te veel nieuwkomers zijn afhankelijk van de bijstand. Dit kabinet hecht veel waarde aan de beheersing van de Nederlandse taal zodat iedereen kan meedoen. De actieagenda is ook gericht op het verbeteren van taalonderwijs, met het oog op de taaleis in de bijstand die het kabinet nu wil behouden.
Om statushouders sneller en beter te laten integreren, kijkt het kabinet naar een zo breed mogelijke inzet van ‘startbanen’ voor statushouders. Dit houdt in dat statushouders na vestiging in de gemeente direct bij aanvraag van de bijstand een baan aangeboden krijgen. Het weigeren van algemeen passende arbeid, zoals bijvoorbeeld een startbaan, is een overtreding van de verplichtingen die horen bij een bijstandsuitkering en kan betekenen dat de uitkering verlaagd wordt.