De wintertijd gaat komend weekend weer in. Dat betekent dat de klok een uur teruggezet wordt. Door het verzetten van de klok moet je biologische klok zich aanpassen, wat niet voor iedereen makkelijk is. De Hersenstichting pleit voor een permanente wintertijd. Dit is gunstig voor de volksgezondheid. Wat kunnen we ondertussen doen om zo snel mogelijk te wennen aan de wintertijd?
Het is gunstig voor de volksgezondheid als we in Nederland het hele jaar door de standaardtijd (wintertijd) instellen. De standaardtijd past het best bij ons dag-nachtritme en zorgt voor de minste verstoring in de slaap. In deze tijdinstelling komt de zon vroeger op. Dit zorgt ervoor dat mensen in de winter meer ochtendlicht krijgen en in de zomer minder avondlicht.
Onze biologische klok
Voor onze biologische klok hebben we juist dat ochtendlicht hard nodig. De biologische klok zorgt onder invloed van licht namelijk voor het 24-uursritme. Veel daglicht in de ochtend zorgt voor een wakker gevoel en een goed slaap-waakritme. Zonder licht in de ochtend verschuift de biologische klok naar een later tijdstip.
De Europese Commissie stelde in 2018 al voor dat alle lidstaten een vaste tijdinstelling kiezen voor het hele jaar, en dus niet meer wisselen tussen standaardtijd en zomertijd. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vroeg het RIVM de effecten op de volksgezondheid van de twee vaste tijdinstellingen en de effecten van de wisselingen te onderzoeken. Dit rapport draagt bij aan het bepalen van een standpunt van het kabinet.
De conclusie van het rapport van RIVM is helder. Het blijkt beter te zijn voor de volksgezondheid wanneer Nederland het hele jaar door de standaardtijd zou aanhouden. Voor de volksgezondheid zou het zelfs nog beter zijn als Nederland de tijd rond de nulmeridiaan in Greenwich (Engeland) het hele jaar door instelt; dat is 1 uur vroeger dan onze standaardtijd.
Slaap en gezonde hersenen
Goede slaap heeft zowel op de korte- als lange termijn positieve gevolgen voor je hersenen. Op de korte termijn zorgt een goede nachtrust ervoor dat je je uitgerust voelt en je voldoende energie hebt voor de dag. Goed slapen zorgt er ook voor dat je lekkerder in je vel zit en dat je je beter kunt concentreren. Bovendien is je geheugen beter als je goed slaapt en ben je minder snel prikkelbaar of somber.
Op de lange termijn heeft goede slaap een positieve invloed op je afweersysteem. Ook verkleint langdurig goed slapen de kans op aandoeningen die moeilijk of zelfs niet overgaan. Denk hierbij aan depressie, dementie, hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en obesitas. Genoeg redenen om extra aandacht te besteden aan een goede nachtrust.
Tips om te wennen aan de omschakeling naar wintertijd
Wat kun je – totdat de standaardtijd wordt ingevoerd – doen om zo snel mogelijk te wennen aan de wintertijd?
Tip 1: Regelmaat – Houd regelmaat aan: ga elke avond rond dezelfde tijd naar bed en sta elkeochtend rond dezelfde tijd op, ook in het weekend. Zo kom je sneller in het nieuwe ritme.
Tip 2: Voldoende daglicht overdag – Zorg overdag tijdens de wintertijd voor voldoende daglicht. Door veel daglicht in de ochtend kom je met meer energie de dag door. Doe ’s ochtends wanneer je wakker bent de
gordijnen open en ga even naar buiten.
Tip 3: Geniet van het uurtje extra – Ben je door de ingang van de wintertijd een uur vroeger wakker dan normaal? Geniet dan van dat uurtje, ga je bed uit en neem rustig de tijd voor je dag begint. Als je ’s avonds gewoon op je normale tijd naar bed gaat, zal je waarschijnlijk vanzelf weer in het ritme komen.
Tip 4: Vermijd ’s avonds (fel) licht – Licht, ook met blauwlichtfilter, in de avond zorgt ervoor dat je lichaam pas later melatonine aanmaakt. Dit is een hormoon dat het makkelijker maakt om in slaap te vallen. Dim de lichten en vermijd schermen in de uren voor het slapen gaan.
De Hersenstichting en Slaap
In Nederland heeft 1 op de 5 mensen langdurig last van slaapproblemen. En dat terwijl slaap nu juist zo belangrijk is bij het voorkomen van hersenaandoeningen. Goede slaap zorgt ervoor dat je later minder risico loopt op ernstige hersenaandoeningen zoals depressie, een beroerte of dementie. Bovendien zit je ook nog eens veel beter in je vel als je goed slaapt.
De Hersenstichting zet daarom alles op alles om ervoor te zorgen dat Nederland uitgerust wakker wordt, zodat iedereen z’n hersenen zo gezond mogelijk houdt. De Hersenstichting geeft voorlichting en ontwikkelt praktische tools die helpen om de slaapkwaliteit te verbeteren. Daarnaast financieren en realiseren we onderzoeken en projecten voor kwetsbare groepen. Ook brengen we het belang van slaap voor gezonde hersenen onder de aandacht van publiek en politiek.
