Het kabinet stelt €450.000 beschikbaar voor een pilot rond innovatieve technieken om lachgascilinders in afvalstromen op te sporen en te verwijderen. De afvalsector heeft te maken met ontploffende lachgascilinders in afvalwagens en in verbrandingsovens. Een van de oplossingen hiervoor is het tijdig kunnen opsporen en verwijderen van lachgascilinders in de afvalstromen. Met de pilot wordt dit verder onderzocht om de problematiek aan te pakken.
De ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (J&V) zijn al geruime tijd in gesprek met de afvalverwerkende sector over mogelijke oplossingen voor de problematiek van ontploffende lachgascilinders. Die ontploffingen kunnen zorgen voor schade aan installaties en kunnen ook risico’s vormen voor personeel.
“Medewerkers van de afvalsector moeten hun werk veilig kunnen doen. Daarom is het belangrijk om uit te zoeken hoe we ervoor kunnen zorgen dat lachgascilinders niet meer in het afval terechtkomen maar worden ingeleverd bij de milieustraat, waar ze thuishoren. En hoe ze, als ze toch in het afval terechtkomen, tijdig eruit gehaald kunnen worden zodat ze niet ontploffen”, reageert staatssecretaris Vivianne Heijnen (IenW).
Aantal gebruikers lachgas gedaald
Uit monitoring blijkt dat het aantal gebruikers van lachgas flink is gedaald. Onder uitgaande jongeren daalde het gebruik van 35,2% in 2020 naar 15% in 2023. Ook geeft de helft van de jongeren die nog lachgas gebruiken aan dat het moeilijker is om aan lachgas te komen.
Met deze groep mensen wordt gericht gecommuniceerd over de gevaren van het gebruik van lachgas én het onjuist weggooien van lachgascilinders. Dat gebeurt via de kanalen van het Trimbos-instituut, waaronder de inzet van social media. Ook is er communicatiemateriaal voor jongerenwerkers en veldwerkers die direct in contact staan met de doelgroep.
Inleverpremies tijdens de pilotperiode
De afvalsector roept op tot statiegeld, maar dat is niet mogelijk op een illegaal product. De verkoop en het bezit van lachgas is immers verboden. Gemeenten kunnen er wel voor kiezen om (tijdelijk gedurende de pilot) een inleverpremie in te voeren. Uiteraard op basis van een goede afweging van de doelmatigheid in de lokale context.
Het kabinet heeft dit altijd afgeraden, omdat het gevaarlijk gedrag kan stimuleren en drugsgebruik kan normaliseren. Tegelijkertijd heeft het kabinet ook oog voor de lastige situatie bij afvalverwerkers. Het kabinet heeft daarom begrip voor gemeenten die tijdelijk overgaan tot het invoeren van een inleverpremie, in afwachting van een duurzame oplossing voor de problematiek.
